γενετικά

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ενέκριναν την Πέμπτη το συμβιβασμό που πρότεινε η ελληνική προεδρία για τα «μεταλλαγμένα», βάσει του οποίου αφήνεται στα κράτη μέλη η επιλογή να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες. Η συμφωνία όμως θα πρέπει να επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η συμφωνία στην οποία καταλήγουν οι χώρες-μέλη της ΕΕ για τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες δίνει για πρώτη φορά στις κυβερνήσεις το δικαίωμα να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργειά τους, αναφέρει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Όπως τονίζει, «η απαγόρευση θα πραγματοποιείται με απόφαση του κάθε κράτους- μέλους, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ασφαλώς χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εταιρειών».

Η ανακάλυψη γενετικά πανομοιότυπων ιών MERS σε έναν Σαουδάραβα και την καμήλα του ενισχύει τις υποψίες ότι το φονικό Αναπνευστικό Σύνδρομο Μέσης Ανατολής μεταδίδεται στον άνθρωπο από τις δρομάδες καμήλες.

Οι χώρες-μέλη της ΕΕ αποδέχτηκαν την Τετάρτη τη συμβιβαστική πρόταση της ελληνικής προεδρίας για την αδειοδότηση νέων γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών. Η ρύθμιση θα δίνει για πρώτη φορά περιθώριο στις χώρες-μέλη να αρνούνται την καλλιέργεια «μεταλλαγμένων» στα εδάφη τους αν το επιθυμούν.

Τα αίτια των κληρονομικών ασθενειών και τις νέες μεθόδους πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας, πραγματεύεται η όγδοη ομιλία, ανοικτή για το κοινό, του καινοτόμου θεσμού Cafe Scientifique, την Τρίτη 20 Μαΐου, με ομιλήτρια την Μαρία Τζέτη.

Στη Βραζιλία, τα κουνούπια που μεταδίδουν δάγγειο πυρετό θα μπορούσαν σύντομα να πέφτουν σαν τις μύγες. Η κυβέρνηση της χώρας είναι η πρώτη του κόσμου που εγκρίνει την απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών.

Επιστήμονες με επικεφαλής τη διεθνώς αναγνωρισμένη ελληνίδα παλαιοανθρωπολόγο Κατερίνα Χαρβάτη, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν στη Γερμανία, συνδύασαν τα πιο πρόσφατα ανατομικά και γενετικά στοιχεία, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι ο ανατομικά σύγχρονος άνθρωπος (Ηomo sapiens) άρχισε τις μεταναστεύσεις του από την Αφρική πριν από περίπου 130.000 χρόνια, πολύ νωρίτερα από ό,τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα.

Η σκληρή και ανθεκτική ουσία λιγνίνη στα φυτά, και κυρίως στα δέντρα, είναι το βασικό πρόβλημα της βιομηχανίας χαρτοπολτού και βιοκαυσίμων. Τη λύση θα μπορούσαν να δώσουν γενετικά τροποποιημένα δέντρα στα οποία η λιγνίνη έχει τροποποιηθεί ώστε να διασπάται εύκολα. Και οι δημιουργοί της διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για το περιβάλλον.

Πέντε φορές πιο ανθεκτικό από το ατσάλι, το μετάξι της αράχνης είναι ένα από τα ισχυρότερα και ελαφρύτερα υλικά που έχει εφεύρει η φύση. Έπειτα από χρόνια προσπαθειών, τουλάχιστον πέντε εταιρείες και εργαστήρια αισιοδοξούν να φέρουν στην αγορά συνθετικό μετάξι αράχνης, κατάλληλο για αλεξίσφαιρα γιλέκα, καλώδια για ανελκυστήρες, ιατρικά ράμματα, ή ακόμα και μαλακτικές κρέμες για τα μαλλιά.

Πρόταση που θα επέτρεπε στις χώρες-μέλη της ΕΕ να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων φυτών κατέθεσε η ελληνική προεδρία, έπειτα από το πρόσφατο αδιέξοδο στην έγκριση μιας νέας ποικιλίας καλαμποκιού.

Οι καλλιέργειες που έχουν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα έντομα αύξησαν τις σοδειές και ταυτόχρονα περιόρισαν τη χρήση εντομοκτόνων τα τελευταία 20 χρόνια, καταλήγει έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας. Αντίθετα, τα «μεταλλαγμένα» με ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα δεν αυξάνουν πάντα την απόδοση και επιπλέον έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση ανθεκτικών ζιζανίων.

Οι υπουργοί των χωρών-μελών της ΕΕ απέτυχαν την Τρίτη να συμφωνήσουν για το εάν θα επιτρέψουν την καλλιέργεια ενός νέου γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού που προορίζεται και για ανθρώπινη κατανάλωση. Σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανόνες, η αδυναμία λήψης απόφασης  σημαίνει ότι η νέα ποικιλία πρέπει να εγκριθεί αυτόματα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στο στάδιο της μαζικής παραγωγής βρίσκεται πλέον ένα νέο είδος γενετικά τροποποιημένης ντομάτας, χρώματος βυσσινί, με αυξημένη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του BBC και των Financial Times.

Μια γενετικά τροποποιημένη τομάτα, σχεδιασμένη να παράγει ωφέλιμα αντιοξειδωτικά που της δίνουν μοβ χρώμα, είναι ένα από τα πρώτα «μεταλλαγμένα» τρόφιμα νέας γενιάς, των οποίων τα οφέλη απευθύνονται όχι στους γεωργούς αλλά στους ίδιους τους καταναλωτές. Η μοβ ντομάτα αναπτύχθηκε στην Ευρώπη αλλά καλλιεργείται τώρα στον Καναδά, μια χώρα στην οποία οι αντιδράσεις δεν είναι τόσο έντονες.

Γεωπονικό ινστιτούτο της Βρετανίας ζητά άδεια από την κυβέρνηση για δοκιμές ενός γενετικά τροποποιημένου φυτού που παράγει στους σπόρους του πολύτιμα ιχθυέλαια ω-3. Η νέα ποικιλία, εκτιμούν οι δημιουργοί τους, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πιο υγιεινές μαργαρίνες, ενώ παράλληλα θα μείωνε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ιχθυοκαλλιεργειών.

Την αντίδραση τριών ελλήνων ευρωβουλευτών -Σπύρος Δανέλλης, Κρίτων Αρσένης, Νίκος Χρυσόγελος- προκαλεί απόφαση που έλαβε την Πέμπτη το Ευρωκοινοβούλιο, σύμφωνα με την οποία η παρουσία γενετικά τροποποιημένης γύρης στο μέλι δεν θα αναγράφεται στην ετικέτα, παρά μόνο όταν ξεπερνάει ένα όριο.

Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακύρωσε την Παρασκευή την απόφαση της Κομισιόν να επιτρέψει την καλλιέργεια και τη διάθεση μιας γενετικά τροποποιημένης πατάτας, η οποία προορίζεται για χρήση στην παραγωγή χαρτιού. Η πατάτα Amflora της BASF έχει ούτως ή άλλως αποσυρθεί από την ΕΕ, ωστόσο αναλυτές θεωρούν ότι η υπόθεση αναδεικνύει προβλήματα σε ένα περίπλοκο σύστημα αδειοδότησης.

Οι αρχές του Καναδά έδωσαν την έγκριση σε εμπορική παραγωγή αυγών γενετικά τροποποιημένου σολομού από την εταιρεία AquaBounty, δίνοντας το πρώτο πράσινο φως για εμπορική παραγωγή στο πειραματικό, μέχρι στιγμής, εγχείρημα. Η απόφαση δεν αρκεί για να φτάσει ο «μεταλλαγμένος» σολομός (που μεγαλώνει με διπλάσια ταχύτητα) ή τα αυγά του στα πιάτα καταναλωτών, αλλά έρχεται πριν η καταλληλότητά του εξεταστεί από την FDA, την υπηρεσία των ΗΠΑ που είναι επιτετραμμένη με τον έλεγχο των τροφίμων.

Οι πληθυσμοί του δάκου, του μεγαλύτερου εχθρού των ελαιοπαραγωγών, θα μπορούσαν να περιοριστούν στη φύση με την απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων εντόμων, των οποίων οι απόγονοι είναι προγραμματισμένοι να πεθάνουν πριν φτάσουν στην ενηλικίωση. Έπειτα από πειράματα μικρής κλίμακας σε θερμοκήπιο της Κρήτης, βρετανική εταιρεία βιοτεχνολογίας περιμένει έγκριση για τη δοκιμή της μεθόδου στην Ισπανία.

Γενετιστές στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ κατάφεραν να αλλάξουν τη γλώσσα στην οποία είναι γραμμένες οι γενετικές πληροφορίες ενός βακτηρίου, ένα επίτευγμα που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την παραγωγή εντελώς νέων μορίων στη βιομηχανία βιοτεχνολογίας, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσε να εμποδίσει την απόδραση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.

Περισσότερο από μισό εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως βρέφη και νήπια σε αναπτυσσόμενες χώρες, πεθαίνουν κάθε χρόνο από τον ροταϊό, ο οποίος προκαλεί οξεία γαστρεντερίτιδα. Τη λύση θα μπορούσε να προσφέρει μια ποικιλία ρυζιού που έχει τροποποιηθεί γενετικά ώστε να παράγει ένα αντίσωμα, εκτιμά διεθνής ομάδα ερευνητών.

Οι γυναίκες που χρησιμοποιούν αποσυμφορητικά φάρμακα κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης αυξάνουν τον κίνδυνο συγκεκριμένων σπάνιων γενετικών ανωμαλιών στο νεογνό, σύμφωνα με μικρή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Epidemiology.

Παιδιά με γενετικά ελλείμματα κινδυνεύουν να αποκτήσουν τα ζευγάρια που έχουν συγγενικούς δεσμούς μεταξύ τους, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο The Lancet.

Προβληματισμό αλλά και ερωτηματικά προκαλούν όσα ακούγονται τον τελευταίο καιρό για τον κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού και για τον γενετικό έλεγχο για την ανίχνευση των μεταλλάξεις των γονιδίων BRCA1 και BRCA2, που ενοχοποιούνται για την εμφάνισή του.

Ο γενετικά τροποποιημένος σολομός ΑquΑdvantage που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή οικολογική ζημιά αν δραπετεύσει και ζευγαρώσει με άγριους σολομούς ή συγγενικά ψάρια όπως η καφέ πέστροφα, προειδοποιεί νέα μελέτη.