πυρηνικά

Σε θετικό κλίμα διεξάγονται στη Γενεύη οι συνομιλίες του Ιράν με την Ομάδα των «Έξι» και την Ευρωπαϊκή Ένωση για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Εκπρόσωπος της ΕΕ χαρακτήρισε «πολύ χρήσιμες» τις ιρανικές προτάσεις, ενώ νωρίτερα το Ιράν είχε ανακοινώσει ότι η αντίδραση των «Έξι» ήταν «καλή». Ανοιχτές σε διμερείς συνομιλίες οι ΗΠΑ.

Στη Γενεύη δοκιμάζται η διάθεση για συνεννόηση που έχει δείξει η νέα ιρανική ηγεσία για το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, με τις δύο πλευρές να επιστρέφουν στο τραπέζι του διαλόγου έπειτα από μισό χρόνο. Το Ιράν επιδιώκει χαλάρωση των κυρώσεων σε βάρος του, που έχουν επιφέρει σημαντική ζημιά στην οικονομία του, ενώ η διεθνής κοινότητα θέλει αποφασιστικά βήματα απομάκρυνσης της Τεχεράνης από «ύποπτες» πλευρές του ιρανικού προγράμματος.

Απομακρύνεται από τη θέση του ο υποπτέραρχος Μάικλ Κάρεϊ, υπεύθυνος για το οπλοστάσιο των διηπειρωτικών πυραύλων της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς το Πεντάγωνο «έχασε την πίστη και την εμπιστοσύνη του» στο πρόσωπό του, όπως δήλωσε αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας. Οι ακριβείς λόγοι της καρατόμησης δεν κατέστησαν άμεσα σαφείς.

Κατηγορηματικά απορρίπτει ο νέος πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί πως η Τεχεράνη έχει πρόθεση να φτιάξει πυρηνικό οπλοστάσιο, λέγοντας πως η χώρα «σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκουμε όπλα μαζικής καταστροφής, συμπεριλαμβανομένων πυρηνικών όπλων, ούτε και θα το κάνουμε ποτέ». Παράλληλα, σε άλλη μία ένδειξη «καλής θέλησης» όπως φαίνεται, το Ιράν απελευθέρωσε 11 πολιτικούς κρατουμένους. Η διεθνής κοινότητα αναμένει με ενδιαφέρον την ομιλία του Ροχανί στον ΟΗΕ με φόντο τις «βαλτωμένες» συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Άλλο ένα διστακτικό σημάδι για χαλάρωση της στάσης της απέναντι στις συνομιλίες με τη διεθνή κοινότητα έστειλε η Τεχεράνη: Ο νέος επικεφαλής της ιρανικής ομάδας διαπραγματεύσεων για τα ιρανικά είπε πως η αποστολή «έρχεται αυτή τη φορά με μεγαλύτερη δέσμευση για συμφωνία». Το ενδιαφέρον θα στραφεί στην ομιλία του ιρανού νέου προέδρου Χασάν Ροχανί στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Κριτική στην ιαπωνική κυβέρνηση πως δεν έχει πιέσει αρκετά τη διεθνή κοινότητα, με το ιστορικό βάρος που φέρει το Τόκιο, για τον πλήρη πυρηνικό αφοπλισμό άσκησε ο δήμαρχος του Ναγκασάκι καθώς η πόλη θυμάται τα 68 χρόνια από τη ρίψη της δεύτερης ατομικής βόμβας. Ενός λεπτου σιγή τηρήθηκε για τους συνολικά 150.000 νεκρούς από τη βόμβα.

Μια σπάνια μορφή της ύλης που έχει βαφτιστεί «πυρηνικό ζυμαρικό» φαίνεται ότι μπορεί να υπάρξει μόνο σε εξωτικά άστρα νετρονίων, εκτιμούν ερευνητές στην Ισπανία. Στις συνθήκες ακραίας πίεσης και θερμοκρασίας που επικρατούν στην επιφάνεια των άστρων νετρονίων, η ύλη δεν μπορεί να υπάρξει όπως τη γνωρίζουμε. Δεν αποκλείεται όμως ότι οι πυρήνες των ατόμων στριμώχνονται τόσο πολύ ώστε ενώνονται και διατάσσονται σε δομές που μοιάζουν με ζυμαρικά -άλλα είναι μακρόστενα σαν μακαρόνια, άλλα επίπεδα σαν λαζάνια και άλλα σπειροειδή σαν φουσίλι.

Η Κίνα και η Ρωσία αναμένεται το επόμενο διάστημα να ενώσουν τις φωνές τους με τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία (τα υπόλοιπα μέλη της Ομάδας των «Έξι»), προκειμένου να εκφράσουν την ανησυχίες τους για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να το πιέσουν να συνεργαστεί με την ΙΑΕΑ.

Η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ «δεν μπορούν να επιτρέψουν να έχει πυρηνικά η Βόρειος Κορέα», είπε ο Ιάπωνας υπουργός Εξωτερικών Φούμιο Κισία μετά τη συνάντησή του με τον αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι στο Τόκιο. Η Ουάσινγκτον, είπε από την πλευρά του ο Κέρι, «προτιμά» την οδό της διαπραγμάτευσης. «Η επιλογή μας είναι να καθίσουμε στο τραπέζι και να βρούμε έναν τρόπο για ειρήνη στην περιοχή» είπε ο αμερικανός υπουργός.

Αναταραχή προκάλεσαν οι δηλώσεις αμερικανών αξιωματούχων -που βασίστηκαν στις πληροφορίες κατασκόπου του Πενταγώνου- ότι η Βόρειος Κορέα έχει τη δυνατότητα τοποθέτησης πυρηνικής κεφαλής σε βαλλιστικό πύραυλο. «Ανακριβείς» έσπευσε να χαρακτηρίσει τις πληροφορίες εκπρόσωπος του Πενταγώνου, ενώ η Σεούλ εκτιμά ότι η Πιονγιάνγκ δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει πυραύλους στους οποίους μπορεί να ενσωματωθεί πυρηνική κεφαλή. Στη Νότιο Κορέα ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι.

Νέο γύρο συνομιλιών ξεκίνησαν με το Ιράν έξι παγκόσμιες δυνάμεις σχετικά με το επίμαχο πυρηνικό πρόγραμμα της ισλαμικής δημοκρατίας, το οποίο δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι είναι σχεδιασμένο να παράγει πυρηνικά όπλα. Με συνάντηση του επικεφαλής της ιρανικής αντπροσωπείας και της Κάθριν Άστον ξεκίνησε η διαδικασία το Σάββατο.

Σε κάποια κινητικότητα στο ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος ελπίζουν οι «Έξι» και η Τεχεράνη, που ξεκίνησαν το νέο γύρο συζητήσεων στο Αλμάτι του Καζακστάν. Επί τάπητος θα τεθεί η πρόταση χαλάρωσης των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν με αντάλλαγμα την αναστολή των πιο «ευαίσθητων» πτυχών του πυρηνικού προγράμματος -ενώ την κατάσταση περιπλέκουν ακόμη περισσότερο οι επικείμενες προεδρικές εκλογές στην Τεχεράνη.

Δύο σκάφη με αντιπυραυλικά συστήματα κινητοποίησε η Νότιος Κορέα μετά τις αναφορές πως η Βόρειος Κορέα έχει μεταφέρει πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς στην ανατολική ακτή. Η Σεούλ δήλωσε επίσης πρόθυμη να «απομακρύνει» τους Νοτιοκορεάτες εργαζομένους από την -αποκλεισμένη- βιομηχανική ζώνη του Καεσόνγκ στη Βόρειο Κορέα, αν η κατάσταση γίνει επικίνδυνη.

Περισσότερη βαρύτητα στο πυρηνικό της οπλοστάσιο προτίθεται να δώσει η Βόρειος Κορέα, την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ ενισχύουν την παρουσία τους στη περιοχή, μεταφέροντας και άλλα προηγμένα αεροσκάφη, και η Νότιος Κορέα δηλώνει ότι παίρνει στα σοβαρά τις κινήσεις του γείτονά της. Η Βόρειος Κορέα κλιμακώνει μεν την ρητορική της και μεταβάλλει τη στάση της σε σχέση με τη Νότιο, ωστόσο αναλυτές δεν βλέπουν πιθανή μία ένοπλη αντιπαράθεση.

Ο χρόνος «είναι πεπερασμένος» στις διαβουλεύσεις της Τεχεράνης και των «Έξι» για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, επιμένει η Ουάσινγκτον, με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών να δηλώνει από τη Σαουδική Αραβία ότι «οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να συνεχίζονται επ' άπειρον».

Οι συνομιλίες της Τεχεράνης με τους «Έξι» άρχισαν την Τετάρτη στο Αλμάτι του Καζακστάν με μικρές προσδοκίες: «Κανείς δεν περιμένει να φύγει από το Αλμάτι με μια ολοκληρωμένη συμφωνία» ανέφερε ενδεικτικά η πλευρά της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Κάθριν Άστον, διαμέσου του γραφείου της. Οι «Έξι» αναμένεται να προσφέρουν στο Ιράν περιορισμένη χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων με αντάλλαγμα το πάγωμα των πιο αμφιλεγόμενων δραστηριοτήτων στο πυρηνικό του πρόγραμμα.

Μήνυμα-προειδοποίηση στο καθεστώς Αχμαντινετζάντ να προσέλθει στη συνάντηση της 26ης Φεβρουαρίου έτοιμο να συνομιλήσει επί της ουσίας με τις διεθνείς δυνάμεις για τις ανησυχίες τους σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας στέλνει ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι. Εάν η Τεχεράνη προσέλθει με σοβαρή πρόθεση η διεθνής κοινότητα θα ανταποκριθεί, λέει ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Εάν όχι, περαιτέρω διεθνής απομόνωση περιμένει το Ιράν. «Η επιλογή είναι καθαρά δική τους»...

Το Ιράν και η Ομάδα των Έξι (ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας) ανακοίνωσαν νέες συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης στις 26 Φεβρουαρίου. Ωστόσο, μικρές είναι οι ελπίδες για πρόοδο, καθώς Ιρανός αξιωματούχος δήλωσε ότι στόχος της Δύσης είναι να υπονομεύσει το Ιράν.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αλί Ακμπάρ Σαλεχί δήλωσε ότι η εξετάζεται «με θετικό τρόπο» η δήλωση του αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν ότι η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη για απευθείας συνομιλίες με την Τεχεράνη για το ζήτημα του πυρηνικού της προγράμματος, απέφυγε όμως να δεσμευτεί ότι το Ιράν θα προσέλθει τελικά σε τέτοιες συνομιλίες.

Η ομάδα των Έξι και το Ιράν πρέπει να «σταματήσουν να κάνουν σαν μικρά παιδιά» και να ορίσουν ημερομηνία για επανέναρξη των συνομιλιών επί του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, υποστήριξε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεγκέι Λαβρόφ. Ο Λαβρόφ ανέφερε ότι η Μόσχα, που συμμετέχει στους Έξι, είναι έτοιμη να προσέλθει στις συζητήσεις.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) θα επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν για το αμφιλεγόμενο πυρηνικό του πρόγραμμα στις 13 Δεκεμβρίου στην Τεχεράνη, όπως ανακοίνωσε εκπρόσωπος της Υπηρεσίας. Την ίδια ώρα, η Ουάσινγκτον φέρεται να μελετά σχέδιο «ολικών κυρώσεων» κατά της Τεχεράνης με απώτερο σκοπό την οικονομική χρεοκοπία.

Επίσημα ανακοίνωσε το Ιράν ότι θα πάρει μέρος τον Δεκέμβριο στην προτεινόμενη διεθνή διάσκεψη στο Ελσίνκι για τη δημιουργία ζώνης χωρίς πυρηνικά στη Μέση Ανατολή. Η συνάντηση προγραμματίζεται για το Δεκέμβριο, χωρίς να έχει οριστεί ακριβής ημερομηνία για τη διεξαγωγή της, και εκκρεμμεί ακόμη το εάν το Ισραήλ θα πάρει μέρος.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη των ισχυρότερων λέιζερ του κόσμου, τα οποία θα μπορούσαν να εξουδετερώνουν σε δευτερόλεπτα πυρηνικά απόβλητα, ή ακόμα και να χρησιμοποιηθούν σε νέες αντικαρκινικές θεραπείες.

Από τους σεισμογράφους που λείπουν μέχρι τα ανεπαρκή εφεδρικά συστήματα, τα πυρηνικά εργοστάσια της Ευρώπης πρέπει να αναβαθμιστούν με νέα μέτρα ασφάλειας, των οποίων το κόστος «είναι της τάξης των 10 με 25 δισεκατομμυρίων ευρώ», καταλήγει έκθεση για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να δώσει το πράσινο φως για την κατασκευή του πρώτου εργοστασίου που χρησιμοποιεί λέιζερ για να διαχωρίσει τα χρήσιμα ισότοπα του ουρανίου από τα άχρηστα. Η νέα τεχνολογία υπόσχεται να μειώσει σημαντικά το κόστος των πυρηνικών καυσίμων, ωστόσο δημιουργεί ανησυχίες για την αξιοποίησή της από χώρες που θέλουν να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα.