παρακολουθήσεις

Δεν κρύβει η Γερμανία τη δυσαρέσκειά της για τις φήμες που θέλουν την αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών (NSA) να παρακολουθεί το κινητό τηλέφωνο της Γερμανίδας καγκελαρίου. «Οι φίλοι δεν κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο» είπε η Άνγκελα Μέρκελ από τις Βρυξέλλες, ενώ ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών ζήτησε να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο υπεραμύνθηκε του «θεμελιώδους δικαιώματος» του σεβασμού της ιδιωτικότητας και προειδοποίησε κατά του «ολοκληρωτισμού», μετά τις νέες αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών στην Ευρώπη. Η ΕΕ πρέπει να μιλήσει με μια φωνή «ισχυρή και ενιαία» στην κυβέρνηση των ΗΠΑ για το θέμα των υποκλοπών, τονίζει η Κομισιόν.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ θα συζητήσουν σήμερα το θέμα των αμερικανικών παρακολουθήσεων στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, δήλωσε γαλλική διπλωματική πηγή λίγες ώρες πριν από την έναρξη της Συνόδου.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε μη δεσμευτικό ψήφισμα να ανασταλεί η συμφωνία με τις ΗΠΑ για ανταλλαγή τραπεζικών δεδομένων του SWIFT (του συστήματος διασυνοριακών τραπεζικών συναλλαγών), διαμαρτυρόμενο μετά τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις επικοινωνιών στην Ευρώπη από την αμερικανική NSA. Η απόπειρα «μπλόκου» από την Ευρωβουλή ακολουθεί τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις στη Γαλλία αλλά και οι ανησυχίες του Βερολίνου για το κινητό της Άνγκελα Μέρκελ.

Οι ισπανικές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν, όπως υποστηρίζει η El Pais, ότι η αμερικανική NSA έπαιρνε στοιχεία ηλεκτρονικών επικοινωνιών που διενεργούνταν και στην Ισπανία. Η Μαδρίτη θεωρεί πως το μεγαλύτερο μέρος της αμερικανικής δραστηριότητας στην Ισπανία επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες υποθέσεις, και όχι σε «αθρόες» παρακολουθήσεις, και δεν πιστεύει ότι θύματα έχουν πέσει πολιτικοί.

Για μαζικές παρακολουθήσεις των επικοινωνιών γάλλων πολιτών από την αμερικανική NSA μιλά o Monde, επικαλούμενος απόρρητα έγγραφα που έφτασαν στην κατοχή του μέσω του Έντουαρντ Σνόουντεν. Αντιδράσεις στο Παρίσι, με τον γάλλο υπουργό Εσωτερικών να ζητά «εξηγήσεις από την Ουάσινγκτον» και το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών να καλεί τον αμερικανικό πρεσβευτή.

Ομόφωνα η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, έπειτα από σχετική πρόταση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ζωής Κωνσταντοπούλου, αποφάσισε να καλέσει το αμέσως προσεχές διάστημα τους επικεφαλής του ΣΔΟΕ και της ΕΥΠ, προκειμένου να δώσουν εξηγήσεις για θέματα που άπτονται της αρμοδιότητάς τους.

Το πρόγραμμα παρακολουθήσεων της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών (GCHQ) υπερασπίστηκε ο νέος διευθυντής της MΙ5, σερ Άντριου Πάρκερ, λέγοντας ότι παίζει βασικό ρόλο στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και αρνήθηκε ότι η Υπηρεσία διαθέτει «έναν διαβρωτικό και καταπιεστικό μηχανισμό ασφαλείας». Στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση από τη νέα του θέση, ο σερ Άντριου Πάρκερ προειδοποίησε ότι χιλιάδες ισλαμιστές εξτρεμιστές θεωρούν τη Βρετανία ως στόχο επιθέσεων.

Νέα διαμάχη ξέσπασε μεταξύ της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά τα όσα φέρεται να είπε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρα σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος ότι παρακολουθούνται τα τηλέφωνα του ιδίου και των βουλευτών του κόμματος.

Η κυβέρνηση της Βραζιλίας απαιτεί εξηγήσεις από την Ουάσινγκτον μετά από δημοσιεύματα που θέλουν την αμερικανική NSA να παρακολουθεί συστηματικά της ηλεκτρονικές επικοινωνίες της προέδρου της χώρας Ντιούλμα Ρούσεφ. Έντονη η αντίδραση και του Μεξικού, καθώς το δημοσίευμα -πηγή του οποίου είναι ο βρετανός δημοσιογράφος που συνομιλεί με τον Έντουαρντ Σνόουντεν- αναφέρει ως στόχο των παρακολουθήσεων και τον μεξικανό πρόεδρο Ενρίκε Πένια Νιέτο. Στο φως ο γιγάντιος μαύρος προϋπολογισμός της NSA.

Οι αμερικανικές αρχές δεσμεύονται για διαφάνεια στα προγράμματα παρακολουθήσεων, με πρώτο βήμα τη δημοσίευση εγγράφων που ήταν απόρρητα -έστω και αν τις είχε ήδη... «προλάβει» ο Σνόουντεν- και την ομιλία του αρχηγού της NSA σε... χάκερ, στους οποίους υπερασπίστηκε τα προγράμματα και τους κάλεσε να συνδράμουν στις προσπάθειές της «να υπερασπιστούν». Την ίδια ημέρα «συνέπεσαν» όμως οι αποκαλύψεις για το ευρύτατο πρόγραμμα παρακολουθήσεων XKeyscore, το οποίο φαίνεται ότι κερδίζει προς το παρόν τις εντυπώσεις στο διεθνή Τύπο.

Απόρρητα έγγραφα για το πρόγραμμα ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, που αφορούν και τη δικαστική διαδικασία γύρω από αυτές, πρόκειται να αποχαρακτηρίσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ περνώντας στην αντεπίθεση μετά τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν. Η δημοσιοποίηση θα ξεκινήσει πολύ σύντομα, πριν τη συζήτηση γύρω από την υπόθεση στη Γερουσία.

Καταψήφισε η Βουλή των ΗΠΑ νομοθετική πρόταση που θα έθετε περιορισμούς στην «αθρόα» συλλογή στοιχείων επικοινωνιών από τις αμερικανικές υπηρεσίες. Η νομοθετική πρόταση βρήκε απέναντί της ένα ασυνήθιστο μπλοκ που απαρτιζόταν από στελέχη της κυβέρνησης Ομπάμα, Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικανούς βουλευτές που υπερασπίστηκαν την σκοπιμότητα του προγράμματος της NSA για τον έγκαιρο εντοπισμό τρομοκρατικών απειλών.

Ελαφρά υποχώρηση, χωρίς όμως να χάνεται το ισχυρό προβάδισμά τους, βλέπουν οι Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ σε δημοσκόπηση εννέα εβδομάδες πριν τις γερμανικές εκλογές. Παράλληλα, ξεχωριστή δημοσκόπηση δείχνει πως τέσσερις στους πέντε Γερμανούς δεν πείθονται ότι οι γερμανικές υπηρεσίες ήταν αθώες για το αμερικανικό πρόγραμμα παρακολουθήσεων στη Γερμανία, υπόθεση που έχει μπει ψηλά στην συζήτηση πριν τις εκλογές.

Επικριτικός για την πολιτική του αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, αλλά και τους αρχηγούς των ευρωπαϊκών χωρών για τη στάση τους απέναντι στον Σνόουντεν, εμφανίστηκε ο διάσημος αμερικανός σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στη διάρκεια του 48ου κινηματογραφικού φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι. «Ο Ομπάμα με απογοήτευσε» δήλωσε ο Στόουν, χαρακτηρίζοντας τον Έντουαρντ Σνόουντεν «ήρωα».

Το ζήτημα των παρακολουθήσεων της αμερικανικής υπηρεσίας NSA, η οποία είχε βάλει, σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο στόχαστρό της και ευρωπαϊκούς στόχους, θα εξεταστεί από κοινού σε συναντήσεις αξιωματούχων για θέματα ασφάλειας, όπως συμφώνησαν σε τηλεφωνική τους επικοινωνία ο αμερικανός πρόεδρος και η γερμανίδα καγκελάριος. Οι δύο πλευρές τόνισαν επίσης το «ισχυρό τους ενδιαφέρον» για την υπογραφή της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.

Εξηγήσεις ζητούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις αποκαλύψεις των παρακολουθήσεων από τη NSA σε διπλωματικές αποστολές χωρών τους αλλά και στην αποστολή της ΕΕ στην Ουάσινγκτον. Οι παρακολουθήσεις απειλούν να παγώσουν πριν καν αρχίσει την μακρά διαδικασία για τη συμφωνία εμπορίου αλλά, πολύ περισσότερο από αυτό, μπορεί να υπονομεύσουν την στενή σχέση και τη συμμαχία των δύο πλευρών.

Επιμένει η Γερμανία στην καταγγελία του -όπως το χαρακτηρίζει- ψυχροπολεμικού κλίματος που προκαλούν οι αποκαλύψεις για την παρακολούθηση των διπλωματικών δραστηριοτήτων της ΕΕ αλλά και μεμονωμένων χωρών από την NSA. Την ίδια ώρα η Ουάσινγκτον, διά του υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι επί της ουσίας δικαιολογεί τις δραστηριότητες στο πλαίσιο προστασίας της εθνικής ασφάλειας.

Υπό διερεύνηση βρίσκονται, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών, τα στοιχεία που δημοσίευσε η βρετανική εφημερίδα Guardian, βάσει των οποίων οι αμερικανικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν την ελληνική πρεσβεία και την ελληνική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη.

Εξηγήσεις για τα δημοσιεύματα γύρω από το βρετανικό πρόγραμμα διαδικτυακών παρακολούθησεων Tempora ζητούν επίμονα η Κομισιόν και η γερμανική κυβέρνηση από το Λονδίνο. Η επίτροπος Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ ζήτησε «επειγούσα απάντηση» για το θέμα από το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών ενώ η γερμανίδα υπουργός Δικαιοσύνης έστειλε επιστολές στα βρετανικά υπουργεία Εσωτερικών και Δικαιοσύνης ζητώντας διευκρινίσεις για τη νομική βάση του προγράμματος.

Το αμερικανικό FBI παραδέχθηκε επίσημα για πρώτη φορά πως χρησιμοποιεί μη επανδρωμένα αεροσκάφη για παρακολούθηση εντός της επικράτειας των ΗΠΑ. Ο επικεφαλής της υπηρεσίας επιβεβαίωσε τη χρήση drone μιλώντας σε επιτροπή του αμερικανού Κογκρέσου, πυροδοτώντας μία συζητήση που συνδυάζει τόσο το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα drone της αμερικανικής κυβέρνησης όσο και τις πρόσφατες αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Στο πρόγραμμα παρακολουθήσεων της NSA και στην απόφαση των ΗΠΑ να ξεκινήσουν απευθείας συνομιλίες με τους Ταλιμπάν αναφέρθηκε ο αμερικανός πρόεδρος σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με την Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε ότι σώθηκαν ζωές από το πρόγραμμα της NSA, ενώ χαρακτήρισε υπερβολικές τις πληροφορίες που θέλουν τις ΗΠΑ έτοιμες για πόλεμο με τη Συρία. Από την πλευρά της η Μέρκελ του είπε ότι οι παρακολουθήσεις πρέπει να μείνουν εντός ορίων. Σε ομιλία που θα δώσει στην Πύλη του Βραδεμβούργου αναμένεται να ανακοινώσει τον στόχο των ΗΠΑ για νέα συμφωνία με τη Μόσχα για μείωση των πυρηνικών κεφαλών.

Υπεραμυνόμενος των προγραμμάτων παρακολούθησης που «κάνουν» πρωτοσέλιδα διεθνώς και φέρνουν σε δυσχερή θέση τη διακυβέρνηση Ομπάμα, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA) δηλώνει ενώπιον του Κογκρέσου ότι αποτράπηκαν περισσότερες από 50 επιθέσεις μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, περιλαμβανομένης συνωμοσίας για χτύπημα στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Μη αναστρέψιμη η ζημιά από τις αποκαλύψεις, τόνισε ακόμη. «Αν είστε Αμερικανός, τότε η NSA δεν ακούει τις συνομιλίες σας» έρχεται να βεβαιώσει την ίδια στιγμή ο Μπαράκ Ομπάμα.

Η γερμανίδα καγκελάριος δηλώνει μεν «έκπληκτη» από το εύρος των παρακολουθήσεων της αμερικανικής ΝSA, υπερασπίζεται όμως την πρακτική της υπηρεσίας λέγοντας πως χάρη σε αυτήν έχουν αποτραπεί τρομοκρατικές επιθέσεις. Η Μέρκελ αναμένεται να θέσει το θέμα στον Μπαράκ Ομπάμα στην επικείμενη επίσκεψή του στο Βερολίνο.

Τα προγράμματα παρακολούθησης της NSA απέτρεψαν ή βοήθησαν στην αποτροπή δεκάδων δυνητικών τρομοκρατικών επιθέσεων, είπε ενώπιον της Γερουσίας ο επικεφαλής της υπηρεσίας, Κιθ Αλεξάντερ, απαντώντας στις αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών για τις σαρωτικές παρακολουθήσεις εκατομμυρίων πολιτών στις ΗΠΑ κατά παράβαση του Συντάγματος και των νόμων.