γαλαξίες

Αυστραλοί αστρονόμοι υπολόγισαν ότι ο κοντινότερος γαλαξιακός γείτονάς μας, η Ανδρομέδα, έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με το δικό μας γαλαξία.

Ο γαλαξίας μας ανήκει στην λεγόμενη Τοπική Ομάδα ή Τοπικό Σμήνος γαλαξιών. Πρόκειται για μια ομάδα 35 γαλαξιών στην οποία ο γαλαξίας μας είναι δεύτερος σε μέγεθος και αριθμό άστρων πίσω από τον γαλαξία της Ανδρομέδας. Ο γαλαξίας μας εκτιμάται ότι διαθέτει 200-400 δισ. άστρα, ενώ αυτός της Ανδρομέδας πρόσφατοι υπολογισμοί αναφέρουν ότι διαθέτει πιθανότατα ένα τρισεκατομμύριο άστρα.

Οι περισσότεροι γαλαξίες στο σύμπαν είναι ελλειπτικοί ή σπειροειδείς, υπάρχουν όμως και μερικοί πολύ πιο σπάνιοι, που έχουν σχήμα πούρου ή αδραχτιού. Έως τώρα είχαν βρεθεί μόνο 12 τέτοιοι, αλλά μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής μια Ελληνίδα ανακάλυψαν άλλους οκτώ, ανεβάζοντας πλέον σε 20 το συνολικό αριθμό τους.

Οι περισσότεροι γαλαξίες στο σύμπαν είναι ελλειπτικοί ή σπειροειδείς, υπάρχουν όμως και μερικοί πολύ πιο σπάνιοι, που έχουν σχήμα πούρου ή αδραχτιού. Έως τώρα είχαν βρεθεί μόνο 12 τέτοιοι, αλλά μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής μια Ελληνίδα του εξωτερικού ανακάλυψαν άλλους οκτώ, ανεβάζοντας πλέον σε 20 το συνολικό αριθμό τους. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη […]

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία το Σύμπαν αποτελείται σε ποσοστό περίπου 96% από μη ορατή ύλη, την μυστηριώδη σκοτεινή ύλη καθώς και την σκοτεινή ενέργεια. Αυτά που βλέπουμε στο Σύμπαν δηλαδή η ορατή ύλη αποτελεί μόλις το 4%. Οι επιστήμονες αναφέρουν την ορατή ύλη ως «βαρυονική ύλη» και αυτή περιλαμβάνει τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια, όλα δηλαδή τα συστατικά από τα οποία αποτελούνται τα άτομα της ύλης που είναι τα «δομικά στοιχεία» των κοσμικών σωμάτων (άστρων, πλανητών, αερίων, σκόνης κλπ).

Το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-γάμα Fermi της NASA ανακάλυψε πέντε από τα πιο μακρινά και ισχυρά blazars, ένα είδος γαλαξιών που εκπέμπουν πανίσχυρες ακτίνες-γάμα λόγω των τεράστιων μαύρων που διαθέτουν στο κέντρο τους.

Ξαφνικά το Σύμπαν έγινε πολύ πιο πυκνοκατοικημένο! Οι αστρονόμοι έκαναν τον αναπάντεχο υπολογισμό ότι στο ορατό Σύμπαν υπάρχουν τουλάχιστον δέκα φορές περισσότεροι γαλαξίες από ό,τι πίστευαν έως τώρα.

Ένας από τους μικρούς γαλαξίες που γυροφέρνουν τον δικό μας «Μίλκι Ουέι» αποκαλύπτεται σε μια από τις τελευταίες εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Μικρός, αραιός και αχνός, ο Λέοντας Α περιέχει αναπάντεχα πολλά νεαρά άστρα.

Εχουν εντοπιστεί ορισμένοι μικρότεροι γαλαξίες, γαλαξίες-νάνοι, οι οποίοι βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον δικό μας. Οι τέσσερις μεγαλύτεροι δορυφόροι του Γαλαξία είναι το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, το Μικρό Μαγγελανικό Νέφος και ο Τοξότης. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ ανακάλυψαν ένα άγνωστο μέχρι σήμερα γαλαξία που αποτελεί και αυτός δορυφόρο του δικού μας.

Μια μαύρη τρύπα που έχει την τάση να τρώει τσαπατσούλικα συνελήφθη να εκτοξεύει κομμάτια του φαγητού της με ταχύτητα που φτάνει το 20% της ταχύτητας του φωτός -ταχύτητα ανέμου που θα αντιστοιχούσε σε κυκλώνα κατηγορίας 77, ανακοίνωσε διεθνής ομάδα αστρονόμων.

Ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια Keck II και Gemini έκανε μια ανακάλυψη από αυτές που δεν είναι εύκολο να εύκολο να βρεις κάποιο επίθετο ή χαρακτηρισμό για αυτή. Οι ερευνητές εντόπισαν στο κέντρο ενός γαλαξία μια μελανή οπή η μάζα της οποίας είναι 21 δισ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και η διάμετρος του ορίζοντα των γεγονότων είναι 130 δισ. χιλιόμετρα.

Διεθνής ομάδας αστρονόμων ανακάλυψε εκατοντάδες γειτονικούς μας γαλαξίες που παρέμεναν όμως μέχρι σήμερα κρυμμένοι. Η ανακάλυψη αυτή αναμένεται να δώσει λύση σε ένα μεγάλο κοσμικό γρίφο που προκαλεί πονοκέφαλο στους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες.

Ονομάζεται ASASSN-15lh, βρίσκεται σε απόσταση 3,8 δισ. ετών φωτός από εμάς. Πρόκειται για ένα υπερκαινοφανή αστέρα, ένα άστρο που καταστράφηκε σε μια έκρηξη σουπερνόβα, που εντοπίστηκε τον περασμένο Ιούνιο. Πρόκειται για τον λαμπρότερο υπερκαινοφανή αστέρα στο Σύμπαν αφού σύμφωνα με τους ερευνητές η λαμπρότητα του είναι 570 δισ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου ή 20 φορές πιο λαμπρό από όσο όλα μαζί τα περίπου 100 δισ. άστρα του γαλαξία μας.

Φανταστείτε να βλέπατε το ίδιο συμβάν να επαναλαμβάνεται μπροστά στα μάτια σας ξανά και ξανά, σαν να παίζει κανείς με τη ροή του χρόνου. Κι όμως, αυτό ακριβώς κατάφερε μια ομάδα αστρονόμων, η οποία προέβλεψε πού και πότε θα μπορούσε να ξαναδεί την έκρηξη του ίδιου σουπερνόβα στον ουρανό.

Σε μια από τις μεγαλύτερες κοσμολογικές προσομοιώσεις που έχουν παρουσιαστεί ως σήμερα, υπερυπολογιστής του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας μοντελοποιεί την εξέλιξη του Σύμπαντος από τη βρεφική του ηλικία μέχρι σήμερα. Το αποτέλεσμα; Ένας ωκεανός δεδομένων που φτάνει τα 2,5 petabyte, ή 2,5 εκατομμύρια gigabyte.

Το Σύμπαν «σβήνει» αργά-αργά μπροστά στα μάτια μας, κυρίως επειδή μειώνεται διαχρονικά ο αριθμός δημιουργίας νέων άστρων. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα διεθνής έρευνα αστρονόμων, οι οποίοι μελέτησαν πάνω από 200.000 γαλαξίες και μέτρησαν -με μεγαλύτερη ακρίβεια από ποτέ- την ενέργεια που γεννιέται στον χώρο.

Γιατί ορισμένοι γαλαξίες σταματούν να παράγουν άστρα και εκφυλίζονται σε κοσμικά λείψανα; Κάτι πρέπει να τους στραγγαλίζει αποκόπτοντας την τροφοδοσία τους με ζωογόνο αέριο υδρογόνο, υποψιάζονται βρετανοί ντεντέκτιβ.

Πριν από μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, δύο γιγάντια σμήνη γαλαξιών συγκρούστηκαν και ενώθηκαν εις σάρκα μίαν. Ακόμα και σήμερα, το ωστικό κύμα της σύγκρουσης σαρώνει τους γαλαξίες αυτής της γειτονιάς και προκαλεί τη γέννηση νέων άστρων.

Από την ημέρα που ο Γαλιλαίος αποφάσισε να στρέψει το τηλεσκόπιό του στον ουρανό στις αρχές του 17ου αιώνα, κανένα επιστημονικό όργανο δεν έχει μεταμορφώσει την Αστρονομία όσο το Hubble, το οποίο γιορτάζει τα 25 χρόνια λειτουργίας του την Παρασκευή 24 Απριλίου. Ακολουθήστε μας σε ένα ταξίδι στα πέντε σημαντικότερα δώρα του.

Θέτοντας σε εφαρμογή μια ιδέα που είχε προταθεί τη δεκαετία του 1960, διεθνής ομάδα αστρονόμων σάρωσε 100.000 γαλαξίες αναζητώντας τη θερμότητα που πρέπει να εκπέμπουν οι προηγμένοι εξωγήινοι πολιτισμοί. Η έρευνα, όμως, δεν απέδωσε καρπούς.

Αν η σκοτεινή ύλη του σύμπαντος ήταν μια φορά μυστηριώδης, τώρα έγινε ακόμη περισσότερο, καθώς μια νέα μεγάλη έρευνα σε 72 συγκρούσεις μεγάλων σμηνών γαλαξιών κατέληξε στη σκοτεινή διαπίστωση ότι αυτή η αινιγματική μορφή της ύλης προτιμά να μένει στην μοναξιά της. Όχι μόνο δεν αλληλεπιδρά ιδιαίτερα με την κανονική ορατή ύλη, αλλά ούτε και με άλλη σκοτεινή ύλη. Είναι τόσο «αντικοινωνική», που δεν μιλάει καν με τον εαυτό της.

Χρησιμοποιώντας την ισχυρότερη κάμερα του κόσμου, αστρονόμοι του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ εντόπισαν ακόμα εννέα μικροσκοπικούς γαλαξίες να κινούνται σε τροχιά γύρω από τον δικό μας Γαλαξία. Η «αναπάντεχη» ανακάλυψη θα μπορούσε τώρα να βοηθήσει τους κοσμολόγους να ελέγξουν τα μοντέλα τους για τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.

Πολλοί γαλαξίες παραμένουν γόνιμοι. Ο δικός μας Γαλαξίας, για παράδειγμα, γεννά τουλάχιστον ένα νέο άστρο το χρόνο. Άλλοι γαλαξίες όμως έχουν μείνει στείροι, και τα άστρα τους είναι δεκάδες φορές λιγότερα από ό,τι θα έπρεπε. Νέα αμερικανική μελέτη δείχνει τώρα να απαντά στο μυστήριο της απούσας λάμψης του Σύμπαντος.

Νέος φασματογράφος που εγκαταστάθηκε σε ένα ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο στη Χιλή χρειάστηκε μόλις 27 ώρες για να ολοκληρώσει μια απογραφή των γαλαξιών στις εσχατιές του Σύμπαντος, βλέποντας αντικείμενα αόρατα ακόμα και για το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Σε ένα γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση δύο δισ. ετών φωτός από εμάς υπάρχει μια κολοσσιαία μελανή οπή η οποία έχει λάβει την ονομασία PDS 456. Οι ερευνητές εντόπισαν τους ανέμους που δημιουργούνται από τη δράση αυτής μαύρης τρύπας. Πρόκειται σύμφωνα με τους ερευνητές για τους ισχυρότερους ανέμους που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι συγκεκριμένοι άνεμοι μεταφέρουν κάθε δευτερόλεπτο ενέργεια μεγαλύτερη από εκείνη που εκπέμπουν μαζί ένα τρισ. άστρα σαν τον Ηλιο.