«Rage Bait», «παρακοινωνικός» – Οι δυστοπικές λέξεις που καθόρισαν το 2025, μέχρι στιγμής

Οι διάφοροι εκδότες λεξικών έχουν διαφορετικές λογικές —και μεθοδολογίες— για την επιλογή της λεγόμενης «λέξης της χρονιάς». Κάποιοι πραγματοποιούν ανάλυση κειμένων με δισεκατομμύρια λέξεις, άλλοι αξιολογούν τις αναζητήσεις των ανθρώπων. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, οι επιλεγμένες λέξεις έχουν καταστεί, με την πάροδο των ετών, ένα πολιτιστικό γεγονός και αντικείμενο του ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The University of Oxford (@oxford_uni)

Λεξικό της Οξφόρδης: Rage Bait

Μετά από τρεις ημέρες ψηφοφορίας με περισσότερες από 30.000 συμμετοχές χρηστών και αναλύσεις εμπειρογνωμόνων, το Λεξικό της Οξφόρδης επέλεξε ως λέξη της χρονιάς το «rage bait», το οποίο εστιάζει στο «online περιεχόμενο που έχει σχεδιαστεί σκόπιμα για να προκαλέσει θυμό ή οργή, καθώς είναι εκνευριστικό, προκλητικό ή προσβλητικό, και συνήθως δημοσιεύεται με σκοπό να αυξήσει την επισκεψιμότητα ή την αλληλεπίδραση με μια συγκεκριμένη ιστοσελίδα ή περιεχόμενο κοινωνικών μέσων».

Το λεξικό εξήγησε ότι με τον κύκλο ειδήσεων του 2025 γεμάτο από συζητήσεις σχετικά με τους κανονισμούς για το διαδικτυακό περιεχόμενο, τις ανησυχίες για την ψηφιακή ευημερία των ανθρώπων και τις κοινωνικές αναταραχές που τροφοδοτούνται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η «χρήση» της λέξης «rage bait», σύμφωνα με τα «γλωσσικά δεδομένα» της Οξφόρδης, έχει τριπλασιαστεί τους τελευταίους 12 μήνες, υποδηλώνοντας «μια βαθύτερη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τραβάμε την προσοχή — τόσο για τον τρόπο με τον οποίο δίνεται όσο και για τον τρόπο με τον οποίο επιδιώκεται».

Η λέξη, σύμφωνα με το λεξικό, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο διαδίκτυο το 2002 σε μια ανάρτηση στο διαδικτυακό φόρουμ Usenet για να περιγράψει τις αντιδράσεις των οδηγών σε άλλους οδηγούς που τους αναβοσβήνουν τα φώτα όταν προσπαθούν να τους προσπεράσουν, σε μια προφανή σκόπιμη προσπάθεια να τους προκαλέσουν.

Ο Casper Grathwohl, πρόεδρος του Oxford Languages, δήλωσε ότι η ύπαρξη της λέξης «rage bait» και η αυξημένη χρήση της σημαίνει ότι οι άνθρωποι «συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο» τις τακτικές χειραγώγησης που υπάρχουν στο διαδίκτυο: «Παλαιότερα, το διαδίκτυο εστίαζε στο να τραβάει την προσοχή μας προκαλώντας την περιέργειά μας με αντάλλαγμα τα κλικ, αλλά τώρα έχουμε δει μια δραματική αλλαγή προς την κατεύθυνση της υπονόμευσης και της επηρεασμού των συναισθημάτων μας και του τρόπου με τον οποίο αντιδρούμε».

Το λεξικό, το οποίο άρχισε να ανακηρύσσει τη λέξη της χρονιάς το 2004, επέλεξε το «rage bait» από μια σύντομη λίστα που περιλάμβανε επίσης το «aura farming», το οποίο ορίζει «την καλλιέργεια μιας εντυπωσιακής, ελκυστικής ή χαρισματικής προσωπικότητας ή δημόσιας εικόνας, συμπεριφερόμενος ή παρουσιάζοντας τον εαυτό σου με τρόπο που αποσκοπεί να μεταδώσει διακριτικά μια αίσθηση αυτοπεποίθησης, ψυχραιμίας ή μυστικισμού», και το «biohack», ένα ρήμα που σημαίνει «να προσπαθείς να βελτιώσεις ή να βελτιστοποιήσεις τη σωματική ή πνευματική σου απόδοση, υγεία, μακροζωία ή ευεξία αλλάζοντας τη διατροφή, την άσκηση ή τον τρόπο ζωής σου, ή χρησιμοποιώντας άλλα μέσα όπως φάρμακα, συμπληρώματα ή τεχνολογικές συσκευές».

Για το 2025, μια ειδική επιτροπή του λεξικού επέλεξε την «AI slop», ένα ουσιαστικό της καθομιλουμένης που ορίζεται ως «περιεχόμενο χαμηλής ποιότητας που δημιουργείται από γενετική τεχνητή νοημοσύνη, συχνά περιέχει λάθη και δεν ζητείται από τον χρήστη»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Francesco D’Isa (@disa_fran)

Λεξικό Macquarie: AI slop

Το λεξικό Macquarie, γνωστό ως «διαιτητής της αυστραλιανής αγγλικής γλώσσας», επιλέγει μια λέξη της χρονιάς από το 2006. Για το 2025, μια ειδική επιτροπή του λεξικού επέλεξε την «AI slop», ένα ουσιαστικό της καθομιλουμένης που ορίζεται ως «περιεχόμενο χαμηλής ποιότητας που δημιουργείται από γενετική τεχνητή νοημοσύνη, συχνά περιέχει λάθη και δεν ζητείται από τον χρήστη».

«Τώρα, το 2025, καταλαβαίνουμε τι εννοούμε με τον όρο slop — AI generated slop, που στερείται ουσιαστικού περιεχομένου ή χρήσης», δήλωσε η επιτροπή στην ανακοίνωση του λεξικού. «Ενώ τα τελευταία χρόνια μάθαμε να γινόμαστε “μηχανικοί αναζήτησης” για να βρίσκουμε σημαντικές πληροφορίες, τώρα πρέπει να γίνουμε “μηχανικοί προτροπής” για να ξεδιαλύνουμε το AI slop. Το slop με αυτή την έννοια θα είναι μια ισχυρή προσθήκη στην αγγλική γλώσσα για τα επόμενα χρόνια. Το ερώτημα είναι, θα ονομάζονται σύντομα οι άνθρωποι που απορροφούν και αναμασούν αυτό το περιεχόμενο AI sloppers;»

Το λεξικό Macquarie Dictionary κατέληξε στο «AI slop» ως τη λέξη της χρονιάς, αφού πρώτα περιόρισε τις επιλογές σε 65 λέξεις και στη συνέχεια τις μείωσε σε μια λίστα 15 λέξεων, η οποία περιείχε άλλες σύγχρονες εκφράσεις όπως «ate and left no crumbs» — « μια έκφραση που χρησιμοποιείται για να δείξει ότι κάποιος έχει εκτελέσει ή πραγματοποιήσει κάτι τέλεια» — και την εναλλακτική έννοια που έγινε δημοφιλής στο TikTok για τη «Roman Empire» (Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία), η οποία μπορεί να αναφέρεται σε «οποιοδήποτε γεγονότα, ενδιαφέροντα, θέματα κ.λπ., που κάποιος σκέφτεται συχνά, ειδικά αυτά που θεωρούνται ασυνήθιστα».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Healthline (@healthline)

Λεξικό Cambridge: Parasocial

Το λεξικό Cambridge, το οποίο από το 2015 δημοσιεύει τη λέξη της χρονιάς, εξέτασε μια σταθερή τάση αύξησης των αναζητήσεων πριν καταλήξει στην τελευταία του επιλογή, τη λέξη «parasocial» (παρακοινωνικός), την οποία ορίζει ως εξής: «αφορά ή σχετίζεται με μια σύνδεση που αισθάνεται κάποιος μεταξύ του εαυτού του και ενός διάσημου προσώπου που δεν γνωρίζει, ενός χαρακτήρα σε ένα βιβλίο, ταινία, τηλεοπτική σειρά κ.λπ. ή μιας περσόνας τεχνητής νοημοσύνης».

Οι κοινωνιολόγοι του Πανεπιστημίου του Σικάγου Donald Horton και Richard Wohl επινόησαν για πρώτη φορά τον όρο στο ακαδημαϊκό τους άρθρο του 1956 «Mass Communication and Para-Social Interaction» (Μαζική επικοινωνία και παρακοινωνική αλληλεπίδραση). Η λέξη συνδυάζει το «social» (κοινωνικός) με το πρόθεμα παρα-, που προέρχεται από την ελληνική γλώσσα και σε αυτή την περίπτωση σημαίνει «παρόμοιος με ή παράλληλος με, αλλά ξεχωριστός από».

Ο αρχισυντάκτης του Cambridge Dictionary, Colin McIntosh, δήλωσε ότι «το ενδιαφέρον του κοινού για τον όρο αυξήθηκε σημαντικά φέτος», με βάση τα δεδομένα αναζήτησης του λεξικού καθώς και τις αναζητήσεις στο Google. Το Cambridge σημείωσε ότι οι αναζητήσεις του όρου στο λεξικό αυξήθηκαν κατακόρυφα στις 30 Ιουνίου, περίπου την περίοδο που ο YouTuber IShowSpeed μπλόκαρε έναν εμμονικό θαυμαστή που αυτοπροσδιοριζόταν ως ο «νούμερο 1 παρακοινωνικός» του.

«Είναι ενδιαφέρον από γλωσσική άποψη, επειδή έχει μετατραπεί από ακαδημαϊκό όρο σε όρο που χρησιμοποιείται από τους απλούς ανθρώπους στις αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», είπε ο McIntosh για τη λέξη.

Στο δελτίο τύπου του, το λεξικό ανέφερε ότι το 2025 έθεσε στο προσκήνιο τις παρακοινωνικές σχέσεις με διασημότητες, συμπεριλαμβανομένης της φασαρίας γύρω από την Taylor Swift, που ανακηρύχθηκε «Πρόσωπο της Χρονιάς 2023» από το περιοδικό TIME, και τον αρραβώνα της τον Αύγουστο με τον φίλο της, τον σούπερ σταρ του NFL, Τράβις Κέλσι, αλλά τόνισε επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι στρέφονται όλο και περισσότερο προς τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης για φιλίες και ακόμη και ρομαντικές σχέσεις.

Επέλεξε τη λέξη «vibe coding», μια αργκό έκφραση που ορίζει ως «τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης που προωθείται από τη φυσική γλώσσα για να βοηθήσει στη συγγραφή κώδικα υπολογιστή»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Data Science Dojo (@data_science_dojo)

Λεξικό Collins: Vibe coding

Το λεξικό Collins English Dictionary, το οποίο ανακοινώνει τη λέξη της χρονιάς από το 2013, αγκάλιασε τη βιομηχανία της τεχνολογίας στην επιλογή της λέξης του 2025. Επέλεξε τη λέξη «vibe coding», μια αργκό έκφραση που ορίζει ως «τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης που προωθείται από τη φυσική γλώσσα για να βοηθήσει στη συγγραφή κώδικα υπολογιστή». Όπως περιγράφει περαιτέρω μια ανάρτηση στο blog: «Βασικά, το να λες σε μια μηχανή τι θέλεις, αντί να το κωδικοποιείς επίπονα εσύ ο ίδιος».

Ο Andrej Karpathy, συνιδρυτής της OpenAI και πρώην διευθυντής τεχνητής νοημοσύνης στην Tesla, επινόησε τον όρο. Σε μια ανάρτηση στο X τον Φεβρουάριο, ο Karpathy τον περιέγραψε ως ένα είδος προγραμματισμού υπολογιστών «όπου παραδίνεσαι πλήρως στις δονήσεις, αγκαλιάζεις τις εκθετικές συναρτήσεις και ξεχνάς ότι ο κώδικας υπάρχει». Στον vibe coding, τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα αναλαμβάνουν το βαρύ έργο της δημιουργίας προγραμματιστικού κώδικα. Αν και έχει επαινεθεί για τη δημοκρατικοποίηση της διαδικασίας κωδικοποίησης, η μέθοδος έχει επίσης επικριθεί για την παράκαμψη των βασικών γνώσεων του κώδικα και των πιθανών κινδύνων ασφαλείας.

Ο Alex Beecroft, διευθύνων σύμβουλος της Collins, δήλωσε ότι η επιλογή «αποτυπώνει τέλεια τον τρόπο με τον οποίο η γλώσσα εξελίσσεται παράλληλα με την τεχνολογία».

Αρκετοί άλλοι όροι σχετικοί με την τεχνολογία μπήκαν στη λίστα της Collins, όπως ο «clanker» — ένας υποτιμητικός όρος με προέλευση από το Star Wars που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ρομπότ, υπολογιστές και πηγές τεχνητής νοημοσύνης — και ο «broligarchy», που φαίνεται να αναφέρεται στην ανδροκρατούμενη ελίτ της Silicon Valley και τη δυνατότητα που έχει να ασκεί πολιτική επιρροή.

Dictionary.com: 67

Το Dictionary.com, το οποίο ανακοινώνει την «λέξη της χρονιάς» από το 2010, έκανε μια ασυνήθιστη επιλογή για το 2025, επιλέγοντας έναν αριθμό αντί για μια λέξη. Το διαδικτυακό λεξικό δήλωσε ότι επέλεξε το 67 (προφέρεται «έξι-επτά», όχι «εξήντα επτά») μετά από ανάλυση τεράστιου όγκου δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων τίτλων ειδήσεων, τάσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αποτελεσμάτων μηχανών αναζήτησης.

Στην ανακοίνωσή του τον Οκτώβριο ανέφερε ότι η αναζήτηση για το 67 «σημείωσε δραματική άνοδο από το καλοκαίρι», αυξάνοντας περισσότερο από έξι φορές από τον Ιούνιο.

Ο όρος φαίνεται να προέρχεται από το τραγούδι του 2024 «Doot Doot (67)» του ράπερ Skrilla, το οποίο έκτοτε έχει γίνει δημοφιλής μουσική υπόκρουση για βίντεο στο TikTok και το Instagram. Μερικά από αυτά τα βίντεο ήταν του LaMelo Ball των Charlotte Hornets, του οποίου το ύψος κυμαίνεται γύρω στα 2 μέτρα, ενώ άλλα βίντεο ήταν εφήβων και παιδιών που χρησιμοποιούσαν τον όρο.

Ωστόσο, η ακριβής σημασία της «λέξης» της χρονιάς είναι ασαφής. «Είναι περίπλοκο», αναφέρει το Dictionary.com. «Κάποιοι λένε ότι σημαίνει “μέτρια”, ή “ίσως αυτό, ίσως εκείνο”, ειδικά όταν συνδυάζεται με τη χαρακτηριστική χειρονομία όπου και οι δύο παλάμες είναι στραμμένες προς τα πάνω και κινούνται εναλλάξ πάνω-κάτω».

Πρόσθεσε ότι υπάρχει και μια ελαφριά χροιά πειράγματος: «Μερικοί νέοι, αντιλαμβανόμενοι μια ευκαιρία να εκνευρίσουν τους μεγαλύτερους, θα το χρησιμοποιήσουν ως απάντηση σε σχεδόν οποιαδήποτε ερώτηση».

*Με στοιχεία από time.com