Κι αν αυτό το τραγούδι που ακούς στο Spotify και το YouTube δεν υπάρχει καν;

Η περιγραφή του άλμπουμ Rumba Congo (1973), που αναρτήθηκε στο YouTube, λέει ολόκληρη την ιστορία των μουσικών που το ηχογράφησαν. Το συγκρότημα ονομάζεται Concubanas. Ιδρύθηκε στην Αβάνα το 1971 και έπαιζε ένα μοναδικό κράμα κουβανέζικης και κονγκολέζικης μουσικής. Διαλύθηκαν το 1992, αλλά όχι πριν αφήσουν πίσω τους αμέτρητα μουσικά διαμάντια.

Στο κάτω μέρος της περιγραφής κάτω από το βίντεο του YouTube, υπάρχει μια σημείωση ότι το περιεχόμενο είναι «τροποποιημένο». Αυτή η φράση είναι ένας ευφημισμός που υποδηλώνει ότι η μουσική στο βίντεο δημιουργήθηκε με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Το συγκρότημα δεν είναι πραγματικό.

Το άλμπουμ Rumba Congo περιλαμβάνει μελωδίες που θυμίζουν σάλσα, ρούμπα ή το είδος son cubano (ο κουβανέζικος ήχος). Για το ανεκπαίδευτο αυτί, είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει κανείς ότι αυτή η μουσική δημιουργήθηκε με μια χούφτα δανεικές πληροφορίες.

Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται πλέον για τη δημιουργία τραγουδιών που ξεπερνούν τα ambient θέματα, τα οποία απλώς παρέχουν ήχους που βοηθούν τους ακροατές να χαλαρώσουν ή δημιουργούν μια διάθεση για συγκέντρωση και μελέτη. Πλατφόρμες όπως το Suno, το Boomy ή το Udio επιτρέπουν τη δημιουργία σχετικά περίπλοκων συνθέσεων τζαζ ή ροκ.

«Αυτή τη στιγμή, υπάρχει μια ευθύνη που κρέμεται από πάνω σου. Είναι η ευθύνη να διασφαλίσεις ότι υπάρχει διαφάνεια, να καταστήσεις σαφές αν κάτι παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη ή από ανθρώπους»

Έλλειψη διαφάνειας

Μελέτη της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Εταιρειών Συγγραφέων και Συνθετών (CISAC) στη Γαλλία εκτιμά ότι τα έσοδα από τη μουσική που παράγεται με τεχνητή νοημοσύνη θα αυξηθούν από 100 εκατομμύρια δολάρια το 2023 σε περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2028. Μέχρι τότε, ο οργανισμός εκτιμά ότι το 20% των εσόδων των πλατφορμών streaming θα προέρχεται από αυτό το είδος μουσικής.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα αυτής της τάσης είναι η έλλειψη διαφάνειας. Η María Teresa Llano, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Sussex που μελετά τη διασταύρωση της δημιουργικότητας, της τέχνης και της τεχνητής νοημοσύνης, τονίζει αυτή την πτυχή: «Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να γνωρίζει ο κόσμος αν κάτι είναι τεχνητή νοημοσύνη ή όχι. Δεν είναι τόσο απλό όσο η αναζήτηση ενός καλλιτέχνη που έχεις συναντήσει.

»Αυτή τη στιγμή, υπάρχει μια ευθύνη που κρέμεται από πάνω σου. Είναι η ευθύνη να διασφαλίσεις ότι υπάρχει διαφάνεια, να καταστήσεις σαφές αν κάτι παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη ή από ανθρώπους».

Συναισθήματα εξαπάτησης ή προδοσίας

Ορισμένες φωνές μιλούν ήδη για την άνοδο αυτού του είδους της μουσικής που δημιουργείται από τεχνητή νοημοσύνη. Θέματα στο Reddit σχετικά με αυτό, καθώς και ένα άρθρο του FastCompany, έχουν προειδοποιήσει για την εισροή τραγουδιών που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη στο Spotify.

Στο Spotify Community – ένα φόρουμ για τους χρήστες της υπηρεσίας – κυκλοφορεί μια αίτηση που ζητά σαφή επισήμανση της μουσικής που δημιουργείται από τεχνητή νοημοσύνη, καθώς και μια επιλογή για τους χρήστες να αποκλείουν τέτοιου είδους τραγούδια από την εμφάνιση στις ροές τους.

Σε ορισμένα από αυτά τα φόρουμ, η απόρριψη της μουσικής που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη είναι αισθητή. Ο Llano αναφέρει τα συναισθήματα εξαπάτησης ή προδοσίας που μπορεί να βιώσουν οι ακροατές, αλλά διαβεβαιώνει ότι αυτό είναι προσωπικό θέμα. Θα υπάρξουν αυτοί που αισθάνονται έτσι, καθώς και αυτοί που θαυμάζουν αυτό για το οποίο είναι ικανή η τεχνολογία.

«Για μένα, που είμαι από την Κολομβία – και προφανώς έχω γεννηθεί και μεγαλώσει με τη σάλσα – όταν άκουσα το άλμπουμ Rumba Congo, σκέφτηκα ότι ήταν εντάξει. Και όταν συνειδητοποίησα ότι ήταν τεχνητή νοημοσύνη, το θεώρησα καταπληκτικό», εξομολογείται, «αλλά έχασε τη γοητεία του».

Το YouTube αναφέρει ότι οι δημιουργοί περιεχομένου πρέπει να «γνωστοποιούν στους θεατές όταν το ρεαλιστικό περιεχόμενο […] έχει γίνει με τροποποιημένα ή συνθετικά μέσα, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης»

Τι συμβαίνει πραγματικά και τι όχι;

Κάποιοι το εκλαμβάνουν ως αστείο, χρησιμοποιώντας τον κλασικό σαρκασμό των τρολ του διαδικτύου. Ένα σχόλιο σε ένα από τα στιχουργικά βίντεο του ψεύτικου κουβανικού συγκροτήματος γράφει: «Θυμάμαι αυτό το συγκρότημα να παίζει ζωντανά όταν έπεσα πάνω σε έναν πράκτορα της CIA σε ένα καφέ της Αβάνας το 1972. Τι εποχή!».

Κάποιος στη συνέχεια απαντάει: «Εγώ ήμουν αυτός ο πράκτορας της CIA». Και ένας άλλος χρήστης – είτε πιστεύοντας τη συζήτηση, είτε ίσως απλώς συνεχίζοντας το νήμα του τρολαρίσματος – απαντά και στους δύο: «Είναι απίστευτο ότι εσείς οι δύο συναντηθήκατε ξανά εδώ (στο YouTube)».

Πέρα από την πλάκα, το να μην ξέρουμε αν η μουσική δημιουργήθηκε από ανθρώπους ή από ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης έχει επιπτώσεις. «Νομίζω ότι, στο μέλλον, όταν κάποιος ακούει κάτι καινούργιο, θα είναι αβέβαιος για το αν δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη ή όχι. Και αυτή η αβεβαιότητα δημιουργεί απογοήτευση… να μην ξέρω αν αυτό που ακούω είναι αληθινό ή όχι», αναστενάζει ο Llano.

Αναφέρει επίσης το θέμα των ψευδών ειδήσεων: «Υπάρχει ένας πολύ άμεσος αντίκτυπος [με τις ειδήσεις], ο οποίος [έχει να κάνει] με το αν κάτι συμβαίνει πραγματικά ή όχι. Με την τέχνη, ο αντίκτυπος είναι διαφορετικός- είναι πιο κοντά στο πώς το βιώνει κανείς», συλλογίζεται.

Η σημαντική προειδοποίηση στο κοινό

Το YouTube αναφέρει ότι οι δημιουργοί περιεχομένου πρέπει να «γνωστοποιούν στους θεατές όταν το ρεαλιστικό περιεχόμενο […] έχει γίνει με τροποποιημένα ή συνθετικά μέσα, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης». Οι χρήστες θα το δουν αυτό αν ρίξουν μια ματιά στην περιγραφή.

Αλλά αυτό συμβαίνει μόνο όταν χρησιμοποιούν την εφαρμογή, επειδή σε υπολογιστή, θα πρέπει να μετακινηθούν προς τα κάτω μέχρι το τέλος της περιγραφής για να δουν την προειδοποίηση.

Η Google -ιδιοκτήτης του YouTube- αναγνωρίζει ότι μπορεί να δημιουργηθεί η αίσθηση της εξαπάτησης, αν η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης δεν αποκαλύπτεται. «Μπορεί να είναι παραπλανητικό αν οι θεατές νομίζουν ότι ένα βίντεο είναι πραγματικό, ενώ στην πραγματικότητα έχει τροποποιηθεί σημαντικά ή έχει δημιουργηθεί συνθετικά για να φαίνεται ρεαλιστικό», αναφέρεται στην πολιτική του YouTube.

Έτσι, όταν οι δημιουργοί δεν παραδέχονται τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, η πλατφόρμα «μπορεί να λάβει μέτρα για να μειώσει τον κίνδυνο βλάβης των θεατών, εφαρμόζοντας προληπτικά μια ετικέτα που οι δημιουργοί δεν θα έχουν τη δυνατότητα να αφαιρέσουν». Το YouTube διατηρεί επίσης το δικαίωμα να τιμωρήσει αυτά τα κανάλια, για παράδειγμα, αφαιρώντας το περιεχόμενό τους.

Η AI κόντρα στις ανθρώπινες δεξιότητες

Το Spotify, από την άλλη πλευρά, δεν έχει αποφασίσει καμία πολιτική για την επισήμανση περιεχομένου με τεχνητή νοημοσύνη. Σε συνέντευξή του ο Gustav Söderström, συμπρόεδρος και επικεφαλής προϊόντος και τεχνολογίας του Spotify, τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη «αυξάνει τη δημιουργικότητα των ανθρώπων», επειδή περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να είναι δημιουργικοί, χάρη στο γεγονός ότι «δεν χρειάζεται να έχεις φίνες δεξιότητες στο πιάνο».

Έκανε επίσης διάκριση μεταξύ της μουσικής που παράγεται εξ ολοκλήρου με AI και της μουσικής στην οποία η τεχνολογία χρησιμοποιείται μόνο εν μέρει. Αλλά το μόνο όριο που ανέφερε για τη συγκράτηση της τεχνητής μουσικής ήταν η παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων… κάτι που αποτελεί κόκκινη γραμμή για κάθε υπηρεσία streaming εδώ και πολλά χρόνια. Και μια τέτοια παραβίαση είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί νομικά όταν εμπλέκεται η τεχνητή νοημοσύνη.

*Με στοιχεία από elpais.com