Eos: Ένα τεράστιο νέφος υδρογόνου ανακαλύφθηκε κοντά στο ηλιακό μας σύστημα

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής έναν αστροφυσικό του Πανεπιστημίου Rutgers-New Brunswick ανακάλυψε ένα νέφος υδρογόνου που επί μακρόν ήταν αόρατο στους επιστήμονες. Το εύρημα σηματοδοτεί την πρώτη φορά που ένα μοριακό νέφος ανιχνεύεται με φως που εκπέμπεται στο μακρινό υπεριώδες πεδίο του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω εξερευνήσεις με τη χρήση αυτής της προσέγγισης.

Οι επιστήμονες ονόμασαν το μοριακό νέφος υδρογόνου Eos από την ελληνική  θεότητα της μυθολογίας, προσωποποίηση της αυγής. Πήρε επίσης το όνομά του από μια προτεινόμενη διαστημική αποστολή της NASA. Η αποστολή στοχεύει να διευρύνει την προσέγγιση της ανίχνευσης μοριακού υδρογόνου σε μεγαλύτερες εκτάσεις του Γαλαξία, διερευνώντας την προέλευση των άστρων και μελετώντας την εξέλιξη των μοριακών νεφών.

Η ανακάλυψή τους περιγράφεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Astronomy.

Με τη βοήθεια του υπεριώδους φωτός

«Αυτή η ανακάλυψη ανοίγει νέες δυνατότητες για τη μελέτη του μοριακού σύμπαντος», δήλωσε ο Blakesley Burkhart, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας της Σχολής Τεχνών και Επιστημών του Rutgers, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας και είναι συγγραφέας της μελέτης. Ο Burkhart είναι επίσης ερευνητής στο Κέντρο Υπολογιστικής Αστροφυσικής του Ινστιτούτου Flatiron στη Νέα Υόρκη.

Τα μοριακά νέφη αποτελούνται από αέριο και σκόνη – με το πιο κοινό μόριο να είναι το υδρογόνο, το θεμελιώδες δομικό στοιχείο των άστρων και των πλανητών και απαραίτητο για τη ζωή. Περιέχουν επίσης και άλλα μόρια όπως το μονοξείδιο του άνθρακα. Τα μοριακά νέφη συχνά ανιχνεύονται με τη χρήση συμβατικών μεθόδων, όπως ραδιοφωνικές και υπέρυθρες παρατηρήσεις, οι οποίες ανιχνεύουν εύκολα τη χημική υπογραφή του μονοξειδίου του άνθρακα.

Για την εργασία αυτή, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τη βοήθεια του υπεριώδους φωτός. «Αυτό είναι το πρώτο μοριακό νέφος που ανακαλύφθηκε ποτέ αναζητώντας άμεσα την εκπομπή μοριακού υδρογόνου» δήλωσε ο Burkhart. «Τα δεδομένα έδειξαν λαμπερά μόρια υδρογόνου που ανιχνεύθηκαν μέσω φθορισμού. Αυτό το σύννεφο κυριολεκτικά λάμπει στο σκοτάδι» λέει ο αναπληρωτής καθηγητής.

Συναρπαστική ανακάλυψη

Το Eos βρίσκεται μόνο 300 έτη φωτός από τη Γη και δεν αποτελεί κίνδυνο για τον πλανήτη μας και το ηλιακό μας σύστημα. «Όταν κοιτάμε μέσα από τα τηλεσκόπιά μας, πιάνουμε ολόκληρα ηλιακά συστήματα εν τη γενέσει τους, αλλά δεν γνωρίζουμε λεπτομερώς πώς συμβαίνει αυτό», δήλωσε ο Burkhart. «Η ανακάλυψη του Eos είναι συναρπαστική γιατί μπορούμε τώρα να μετρήσουμε άμεσα πώς σχηματίζονται και διαλύονται τα μοριακά νέφη και πώς ένας γαλαξίας αρχίζει να μετατρέπει το διαστρικό αέριο και τη σκόνη σε αστέρια και πλανήτες».

Η ομάδα σαρώνει δεδομένα για μοριακά νέφη υδρογόνου κοντά και μακριά. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο arXiv από τον Burkhart και άλλους που χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) αναφέρει ότι βρήκαν προσωρινά το πιο μακρινό μοριακό αέριο μέχρι τώρα.