«Θα σε πυροβολούσα, αλλά δεν αξίζεις ούτε μια σφαίρα» – Ιστορίες φρίκης για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα στη Ρωσία

Δύο μήνες μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ρωσίας να απαγορεύσει ως «εξτρεμιστική οργάνωση» τη δράση του «διεθνούς κινήματος ΛΟΑΤΚΙ+» στα εδάφη της Ρωσίας, έρχονται στο φως οι πρώτες δημοσίως γνωστές διώξεις.

Συγκεντρωτικά στοιχεία δεν υπάρχουν. Τις συλλήψεις πολιτών αναφέρουν κυρίως ανεξάρτητα ρωσικά ΜΜΕ, όπως ο ιστότοπος Mediazona.

Στο Βόλγκογκραντ, δικαστήριο επέβαλε πρόστιμο 1.000 ρουβλιών σε έναν άνδρα, επειδή δημοσίευσε μια σημαία με ουράνιο τόξο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μπορεί το ποσό να μην ξεπερνά σε ισοτιμία τα 10 ευρώ. Δεν είναι ωστόσο ευκαταφρόνητο σε μια χώρα, όπου ο κατώτατος μισθός είναι στα 19.242 ρούβλια το μήνα.

Στο Σαράτοφ, στη δεξιά όχθη του ποταμού Βόλγα, οι αναρτήσεις μιας φωτογράφου απεικονίσεων σημαιών ουράνιου τόξου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της στοίχισε 1.500 ρούβλια.

Όμως στο Νίζνι Νόβγκοροντ, την πέμπτη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας, μια νεαρή αναγκάστηκε να μείνει στη φυλακή, υπό διοικητική κράτηση, για πέντε ημέρες.

Κι αυτό, επειδή φορούσε δημόσια σκουλαρίκια στα χρώματα του ουράνιου τόξου…

Στο ίδιο μήκος κύματος, αναφέρεται, γίνονται επιδρομές σε μπαρ και έλεγχοι στους δρόμους.

Όμως η καταστολή της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην Ρωσία δεν είναι κάτι νέο.

Οι «παραδοσιακές οικογενειακές αξίες» έχουν γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος της 25χρονης διακυβέρνησης του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, προ διετίας, οι ΛΟΑΤΚΙ+ εντάχθηκαν στη επίσημο αφήγημα κατά της επιρροής της «παρηκμασμένης Δύσης».

Όμως περιπτώσεις φρίκης, όπως αυτή του Σαλμάν Μουκάεφ από την Τσετσενία, που βασανίστηκε ως ύποπτος για ομοφυλοφιλία, μαρτυρούν μια βαθιά ριζωμένη κουλτούρα ομοφοβικού μίσους.

Βασανιστήρια για το τίποτα

Η περιπέτεια του 41χρονου Σαλμάν διαρκεί ήδη τέσσερα χρόνια.

Την αφηγήθηκε προ ημερών στον ανεξάρτητο ιστότοπο ερευνητικής δημοσιογραφίας Vazhnyye istorii, παίρνοντας βαθιές ανάσες ελευθερίας στην νέα πατρίδα του, την Αρμενία, όπου έχει πλέον καταφύγει.

Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της Τσετσενίας, μέρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Μεγάλωσε χωρίς πατέρα. Ήταν έφηβος στους δύο ρωσο-τσετσενικούς πολέμους.

Για να συντηρήσει την οικογένειά του, βγήκε από μικρός στο μεροκάματο.

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, ξενιτεύτηκε στην Αυστρία και στη Γερμανία, πιάνοντας δουλειά σε εργοτάξια.

Όταν επέστρεψε στο σπίτι, ακολούθησε τη συμβουλή της γιαγιάς του και παντρεύτηκε.

Δούλευε πότε σε ένα εμπορικό κέντρο στο Γκρόζνι και πότε περιστασιακά στη Μόσχα.

Κάποια στιγμή άρχισε να χρησιμοποιεί Messenger Meet24, μια δημοφιλή δωρεάν εφαρμογή γνωριμιών στην Τσετσενία.

«Το χρησιμοποιούσα για να συνομιλώ με κορίτσια», λέει. «Αν και η εφαρμογή προσφέρει ανωνυμία, μοιράστηκα τον αριθμό τηλεφώνου μου με μερικά άτομα, με τα οποία ένιωθα άνετα».

Είχε συναντηθεί με κάποια από αυτά σε καφετέριες. Τίποτα παραπάνω από αυτό, τονίζει.

Τον Ιανουάριο του 2020 του τηλεφώνησε ένας αστυνομικός, λέγοντάς του ότι ο αριθμός του κινητού του είχε χρησιμοποιηθεί σε τραπεζική απάτη.

Οι ύποπτοι έχουν ήδη τεθεί υπό κράτηση, ανέφερε, και η αστυνομία τον χρειαζόταν ως μάρτυρα.

«Κάτι δεν πάει καλά», σκέφτηκε. Φοβισμένος, διέγραψε τα πάντα από το κινητό του, το απενεργοποίησε και το έκρυψε στο υπόγειο του σπιτιού.

«Αν ήξερα τι θα μου συνέβαινε, θα είχα φύγει από την Τσετσενία την ίδια μέρα», υποστηρίζει τώρα.

Λίγες ημέρες αργότερα, τρεις αστυνομικοί ντυμένοι με πολιτικά του χτύπησαν την πόρτα.

Οδηγήθηκε στο Τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων στο Γκρόζνι, όπου κρατήθηκε επτά ημέρες.

Σε ένα μικρό γραφείο στον δεύτερο όροφο, υπέστη βασανιστήρια.

«Με χτύπησαν με σωλήνες, μου έκαναν ηλεκτροσόκ, βαρούσαν το κεφάλι μου στο πάτωμα, άρχισαν να με πνίγουν».

Ήταν δέκα άτομα, θυμάται.

«Απαιτούσαν να ομολογήσω ότι είμαι γκέι».

View this post on Instagram

A post shared by Важные истории (@istories.media)

Χαλκευμένες κατηγορίες και εκβιασμοί

«Μου έδειξαν μια φωτογραφία κάποιου χτυπημένου άντρα, που δεν είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Ισχυρίστηκαν ότι τον γνώρισα», εξιστορεί ο Σαλμάν.

Βρήκαν τα στοιχεία ενός φίλου του, τον έφεραν στο τμήμα και τους βασάνισαν μαζί.

«Δεν αντέχαμε άλλο. Άνοιξαν μια κάμερα και, απειλώντας ότι θα μας σκοτώσουν, ζήτησαν να πούμε ότι είμαστε ομοφυλόφιλοι».

«Με σημάδεψαν με όπλο. Τους ζήτησα να με πυροβολήσουν και το εννοούσα. Ένας από αυτούς είπε: Θα σε πυροβολούσα, αλλά η σφαίρα δεν κάνει για ανθρώπους σαν εσένα. Πρέπει να σε πετάξουν από έναν γκρεμό».

Ο φίλος του αφέθηκε ελεύθερος έπειτα από τέσσερις μέρες.

Την επομένη, ο Σαλμάν Μουκάεφ οδηγήθηκε στον ανακριτή. Του ζήτησαν να υπογράψει μια εικονική κατάθεση ότι είχε τεθεί υπό κράτηση, επειδή κουβαλούσε ένα Καλάσνικοφ.

«Δεν μπορούσαν να με δικάσουν για ομοφυλοφιλία, έτσι έστησαν μια υπόθεση. Ο ανακριτής μου είπε ότι δεν θα με άφηνε να φύγω αν δεν υπέγραφα».

Κάπως έτσι, λέει, «πολλοί άνθρωποι στην Τσετσενία είχαν εξαφανιστεί»…

Ένας αξιωματικός της FSB του είπε ότι έπρεπε να κάνει κάτι ακόμη.

«Ήθελαν να βρω ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στα κοινωνικά δίκτυα και να τους καλέσω σε ένα ασφαλές σπίτι. Ήθελαν να συλλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερους».

Εάν δεν συμφωνούσε, του είπαν ότι έπρεπε να πληρώσει 5 εκατομμύρια ρούβλια.

«Αναγκάστηκα να συμφωνήσω και υπέγραψα πολλά λευκά φύλλα. Μετά από αυτό, με πήγαν σπίτι».

Ο Σαλμάν έφυγε από την Τσετσενία το ίδιο βράδυ.

Λίγες μέρες αργότερα ήταν στη Μόσχα.

Δεν είχε διαβατήριο και «δεν ήξερα καμία οργάνωση, που να βοηθά όσους διώκονται παράνομα».

Αποφάσισε λοιπόν να πάρει στη Λευκορωσία.

«Στη Βρέστη, επικοινώνησα με την υπηρεσία μετανάστευσης και τους είπα το πρόβλημά μου. Γέλασαν και είπαν ότι δεν μπορούσαν να βοηθήσουν».

Δεν ήταν φυσικά ο πρώτος, ούτε και ο τελευταίος…

Αναζητώντας σωτηρία

«Άρχισα να ψάχνω στο διαδίκτυο για ιστορίες σαν τις δικές μου», περιγράφει ο 41χρονος Τσετσένος.

«Κατά λάθος έπεσα πάνω σε ένα βίντεο στο YouTube του Ιγκόρ Κοτσέτκοφ», ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ιδρυτή του ρωσικού Δικτύου ΛΟΑΤΚΙ+.

Του έγραψε μήνυμα.

«Με έφερε σε επαφή με έναν άντρα, που με βοήθησε να φτάσω στο Μινσκ», λέει ο Σαλμάν Μουκάεφ.

Ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας του Γκρόζνι παρενοχλούσαν τους δικούς τους, ο ίδιος είχε καταφύγει στην Αρμενία, με τη συνδρομή ακτιβιστών.

«Όταν έφτασα στο Ερεβάν, πήρα μια βαθιά ανάσα για πρώτη φορά», λέει.

Τον Δεκέμβριο του 2020, υπέβαλε καταγγελία στην Ερευνητική Επιτροπή της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ζητώντας να διεξαχθεί έρευνα για τα βασανιστήρια που υπέστη στο Γκρόζνι.

Πήρε απάντηση στις 3 Αυγούστου 2022, μέσω του δικηγόρου του.

Η καταγγελία, ανέφερε, είχε παραπεμφθεί στο ίδιο αστυνομικό τμήμα όπου έγιναν τα βασανιστήρια…

Στο μεσοδιάστημα, ο Σαλμάν είχε πάρει βίζα από τη Γαλλία, που ήταν έτοιμη να του προσφέρει προστασία.

Επιχείρησε να ταξιδέψει εκεί τον Σεπτέμβριο του 2021.

Επειδή ήταν όμως καταζητούμενος στη Ρωσία, τον σταμάτησαν στον συνοριακό έλεγχο.

Με τη λήξη της άδειας παραμονής του στην Αρμενία και την απειλή απέλασης, υπέβαλε αίτηση για καθεστώς πρόσφυγα.

Την άνοιξη του 2022, εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το αίτημα απορρίφθηκε από την αρμενική υπηρεσία μετανάστευσης.

Άσκησε έφεση.

Οι δικηγόροι του επικαλέστηκαν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Μαξίμ Λαπούνοφ.

Του πρώτου Ρώσου που κατήγγειλε δημόσια το 2017 τα βασανιστήρια που υπέστη από τις αρχές του Γκρόζνι, λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού του.

Στα τέλη Ιανουαρίου, δικαστήριο της Αρμενίας αποφάσισε υπέρ του Σαλμάν Μουκάεφ, διατάσσοντας τη μεταναστευτική υπηρεσία να του χορηγήσει καθεστώς πρόσφυγα και άσυλο.

Η απόφαση θα εκτελεστεί στα τέλη αυτού του μήνα.

Αλλά ο Σαλμάν κρατά ακόμη την ανάσα του.

Μέχρι τότε, μένει να φανεί εάν οι αρμόδιες αρχές θα ασκήσουν έφεση…

* Κεντρική photo Unsplash/Steve Johnson