Η Ορνιθολογία ξεπλένει τις αποικιακές αμαρτίες της – Δεκάδες πουλιά αλλάζουν ονομασία

Έπειτα από πιέσεις για την αποκατάσταση παλιών αμαρτιών της επιστήμης, η Ορνιθολογική Εταιρεία Αμερικής αποφάσισε να καταργήσει τις κοινές ονομασίες πτηνών που αναφέρονται σε πρόσωπα, κυρίως για να εκλείψουν οι αναφορές σε αποικιοκράτες, υποστηρικτές της δουλείας και ρατσιστές.

Ειδική επιτροπή θα αναλάβει από του χρόνου να βρει νέες ονομασίες για περίπου 80 είδη της Βόρειας Αμερικής, ανακοίνωσε η εταιρεία. Η αλλαγή πάντως αφορά μόνο τις κοινές αγγλικές ονομασίες και όχι τα επίσημα λατινικά ονόματα, για τα οποία διεξάγεται εδώ και χρόνια μια ανάλογη συζήτηση.

«Τα ονόματα έχουν μια δύναμη»

Όνομα θα αλλάξουν μεταξύ άλλων o μύχος του Όντιμπον (Puffinus lherminieri) και άλλα πουλιά που είχαν βαφτιστεί προς τιμήν του Τζον Τζέιμς Όντιμπον, σπουδαίου ορνιθολόγου του οποίου η οικογένεια απασχολούσε σκλάβους.

Ο μύχος του Όντιμπον θα αποκτήσει νέο όνομα (Av lrbobay / CC BY NC 4.0)

«Τα ονόματα έχουν μια δύναμη και κάποιες αγγλικές ονομασίες πτηνών παρουσιάζουν συνδέσεις με το παρελθόν που διατηρούν τις διακρίσεις και είναι σήμερα επιβλαβείς» ανέφερε σε ανακοίνωση του οργανισμού η πρόεδρός του Κολίν Χάντελ.

«Όλοι όσοι αγαπούν και νοιάζονται για τα πτηνά πρέπει να είναι ελεύθεροι να τα απολαμβάνουν και να τα μελετούν».

Η φράση αυτή είναι πιθανώς μια αναφορά σε ένα περιστατικό που αναστάτωσε την ορνιθολογική κοινότητα στις ΗΠΑ και ενέπνευσε ακτιβιστές να απαιτήσουν την αλλαγή από την ορνιθολογική εταιρεία.

Το 2020, Κρίστιαν Κούπερ, αφροαμερικανός λάτρης των πτηνών, έκανε παρατήρηση σε μια γυναίκα που πήγαινε βόλτα τον σκύλο της χωρίς λουρί. Βρήκε τον μπελά του όταν η γυναίκα τον κατηγόρησε ψευδώς στην αστυνομία για επίθεση, μια κίνηση που αποδόθηκε σε ρατσιστικά κίνητρα και οδήγησε σε διαμαρτυρία της τοπικής κοινότητας ορνιθοπαρατήρησης.

Για να λύσει το πρόβλημα με τις προσβλητικές ονομασίες η Αμερικανική Ορνιθολογική Εταιρεία καταργεί όλες τις κοινές ονομασίες που αναφέρονται σε φυσικά πρόσωπα και ζητά από τους ορνιθολόγους να επιλέγουν ονόματα που αναφέρονται στα χαρακτηριστικά των ίδιων των πτηνών.

«Η ονοματοδοσία με βάσει το ενδιαίτημα ή την εμφάνιση είναι μια από τις λιγότερο προβληματικές προσεγγίσεις» σχολίασε στο Associated Press η Έμιλι Ουίλιαμς, ορνιθολόγος του Πανεπιστημίου Τζόρτζταουν που δεν συμμετείχε στη διαδικασία της εταιρείας.

Ανάλογη συζήτηση διεξάγεται και σε άλλους κλάδους της βιολογίας.

Τον Ιανουάριο, η Διεθνής Επιτροπή Ζωολογικής Ονοματολογίας (ICZN) ξεκαθάρισε ότι θα εξετάζει αιτήματα μετονομασίας για πολιτιστικούς ή ηθικούς λόγους, καθώς μια τέτοια κίνηση θα αφορούσε δυνητικά εκατοντάδες χιλιάδες είδη, για τα οποία θα υπήρχε μια παλιά και μια νέα ονομασία.

Αυτό θα προκαλούσε σύγχυση και θα απειλούσε τη σταθερότητα του συστήματος ονοματολογίας, βασικό πυλώνα οποιουδήποτε συστήματος ταξινόμησης.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής άφησε πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξει η ονομασία του Anophthalmus hitleri, γνωστού και ως «σκαθαριού του Χίτλερ», το οποίο λόγω του ονόματός του είναι περιζήτητο μεταξύ των νεοναζί και κινδυνεύει με εξαφάνιση.