ΕΕ: Δοκιμάζονται οι αντοχές των αγροτών – Οι προοπτικές του αγροτικού τομέα

Οι θερμές και ξηρές καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με το πλεόνασμα βροχοπτώσεων σε διάφορα μέρη της Ευρώπης φέτος το καλοκαίρι συνέχισαν να δοκιμάζουν την ανθεκτικότητα των αγροτών. Επηρεάστηκαν αρνητικά οι αποδόσεις διαφόρων αροτραίων και εξειδικευμένων καλλιεργειών, καθυστέρησαν οι συγκομιδές, αναπτύχθηκαν επιβλαβείς οργανισμοί και ασθένειες, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί και η ποιότητα ορισμένων προϊόντων.

Ταυτόχρονα, όμως, υπήρξαν ενδείξεις θετικών προοπτικών της αγοράς για τον αγροτικό τομέα της ΕΕ. Το κόστος εισροών, όπως η ενέργεια, τα λιπάσματα και οι ζωοτροφές, συνέχισε να μειώνεται.

Οι εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ ανέκτησαν μέρος της ανταγωνιστικότητας τους, επιβεβαιώνοντας τη θέση της ΕΕ ως κορυφαίου εξαγωγέα παγκοσμίως.

Τα παραπάνω αναφέρει η Κομισιόν στην έκθεση για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των γεωργικών αγορών της ΕΕ το φθινόπωρο του 2023, στην οποία παρουσιάζει τις τελευταίες τάσεις και προοπτικές για τις αγροτικές αγορές.

Οι εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ ανέκτησαν μέρος της ανταγωνιστικότητας τους

Σύμφωνα με την έκθεση, η άνοδος των τιμών των αζωτούχων λιπασμάτων στην ΕΕ απέτρεψε τη γενική έλλειψη και την ανεξέλεγκτη μείωση της χρήσης λιπασμάτων από τους αγρότες της ΕΕ.

Αροτραίες καλλιέργειες

Η παραγωγή δημητριακών της ΕΕ για το 2023/24 αναμένεται να είναι κατά 4,3% χαμηλότερη από τον μέσο όρο της πενταετίας, σε 268,5 εκατομμύρια τόνους, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών την άνοιξη και το καλοκαίρι που επηρέασαν ιδιαίτερα την παραγωγή αραβοσίτου και κριθαριού. Η χρήση σιτηρών για ζωοτροφές αναμένεται να παραμείνει σταθερή, ενώ η χρήση σιτηρών για την παραγωγή βιοκαυσίμων θα συνεχίσει να αυξάνεται (12% πάνω από το 2022/23). Η ΕΕ εξακολουθεί να είναι καθαρός εξαγωγέας σιτηρών, ιδίως σιταριού. Οι εξαγωγές προς τη Μέση Ανατολή και την υποσαχάρια Αφρική αυξήθηκαν ιδιαίτερα τους προηγούμενους μήνες.

Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων στην ΕΕ πηγαίνει ιδιαίτερα καλά (11% πάνω από τον μέσο όρο 5 ετών), χάρη στην ανάκαμψη της παραγωγής ηλίανθου, καθώς και στην υψηλότερη παραγωγή σόγιας.

Ενώ η πλήρης απαγόρευση της χρήσης των νεονικοτινοειδών προκαλεί κάποιες προκλήσεις για τους καλλιεργητές ζαχαρότευτλων, οι εκτάσεις φύτευσης, οι αποδόσεις τεύτλων και η περιεκτικότητα σε ζάχαρη αναμένεται να αυξηθούν σε σύγκριση με την πτώση που καταγράφηκε πέρυσι. Η παραγωγή ζάχαρης στην ΕΕ για το 2023/24 προβλέπεται στα 15,6 εκατομμύρια, κοντά στην πενταετία

Μειωμένες παραγωγές ελαιολάδου και οίνου

Η παραγωγή ελαιολάδου θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα και δεν αναμένεται να ανακάμψει πλήρως το 2023/24. Οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές, με αποτέλεσμα τη μείωση των εξαγωγών και της κατανάλωσης στην ΕΕ. Σε ορισμένες περιοχές, οι τιμές είναι σχεδόν 3 φορές υψηλότερες σε σύγκριση με τον μέσο όρο της πενταετίας. Οι σταθερές εισαγωγές θα μπορούσαν σε κάποιο βαθμό να στηρίξουν τη διαθεσιμότητα στην ΕΕ, η οποία ωστόσο θα παραμείνει χαμηλή.

Η παραγωγή οίνου στην ΕΕ το 2023/24 προβλέπεται να μειωθεί κατά περίπου 6%, κυρίως λόγω της μείωσης της ιταλικής και της ισπανικής παραγωγής. Η καταναλωτική ζήτηση, ιδίως για το κόκκινο κρασί, συνεχίζει να μειώνεται, ενώ οι καταναλωτές στρέφονται σε άλλα ποτά, όπως η μπύρα.

Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, η παραγωγή μήλων και πορτοκαλιών θα παρουσιάσει παρόμοια πτωτική τάση της τάξης του 2% σε σύγκριση με πέρυσι. Επίσης, είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν περισσότεροι καρποί για μεταποίηση λόγω της μειωμένης ποιότητας και του υψηλότερου κόστους αποθήκευσης.

Σταθερές οι παραδόσεις γάλακτος

Οι παραδόσεις γάλακτος στην ΕΕ παραμένουν μάλλον σταθερές και εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 0,3% το 2023. Οι τιμές του ακατέργαστου γάλακτος της ΕΕ μειώνονται από την αρχή του έτους. Παρόλο που το κόστος ενέργειας, λιπασμάτων και ζωοτροφών αρχίζει σιγά-σιγά να μειώνεται, παραμένει υψηλό, οδηγώντας έτσι σε στενά περιθώρια κέρδους για τους γαλακτοπαραγωγούς της ΕΕ.

Η παραγωγή τυριού προβλέπεται να είναι κατά 1% υψηλότερη το 2023 σε σχέση με πέρυσι. Η υποχώρηση του πληθωρισμού των τροφίμων στην ΕΕ αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο και στην εγχώρια χρήση (+0,2%). Πέρα από τις προσδοκίες, η παραγωγή νωπών γαλακτοκομικών προϊόντων αυξάνεται (κρέμα γάλακτος και πόσιμο γάλα). Καθώς οι εξαγωγές της ΕΕ δεν είναι πιθανό να επεκταθούν λόγω της μειωμένης ζήτησης στην Κίνα, επιπλέον ποσότητες είναι πιθανό να καταναλωθούν στο εσωτερικό της χώρας, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη αντοχή στην αύξηση των τιμών από ό,τι άλλα προϊόντα ζωικής προέλευσης.

Ποια είναι η κατάσταση στον τομέα του κρέατος

Οι Ευρωπαίοι θα συνεχίσουν να τρώνε λιγότερο κρέας. Συνολικά, η κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά 1,5% το 2023 λόγω του πληθωρισμού των τιμών και της χαμηλότερης προσφοράς στην αγορά. Η μείωση είναι μεγαλύτερη για την κατανάλωση βοείου κρέατος (-3,5%) και χοιρινού κρέατος (-5,2%), ενώ η κατανάλωση κρέατος πουλερικών θα αυξηθεί κατά 4,3%.

Οι τιμές του βοείου κρέατος και των πουλερικών παραμένουν υψηλές, λόγω της μειωμένης προσφοράς. Υποστηριζόμενα από μια ανακτημένη παραγωγή, τα πουλερικά παραμένουν μια από τις φθηνότερες πηγές ζωικής πρωτεΐνης για τον καταναλωτή.

Η παραγωγή πρόβειου κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να υποφέρει από τη διαρθρωτική μείωση του κοπαδιού των προβάτων, τη μείωση της διαθεσιμότητας χόρτου, ιδίως στις μεσογειακές χώρες, το υψηλότερο κόστος ζωοτροφών και τα κρούσματα ευλογιάς των προβάτων σε ορισμένες χώρες.