Νόμπελ Οικονομικών για τη θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας

Η αμερικανίδα οικονομολόγος Κλόντια Γκόλντιν (Claudia Goldin) τιμάται με το φετινό Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών για το έργο της σχετικά με τη θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας, ανακοίνωσε την Δευτέρα η επιτροπή των βραβείων στη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.

Οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στην παγκόσμια αγορά εργασίας και, όταν εργάζονται, συχνά αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες, σημειώνει η επιτροπή στην ανακοίνωσή της. H Κλόντια Γκόλντιν χτένισε τα αρχεία και συνέλεξε δεδομένα από τις ΗΠΑ για περισσότερα από 200 έτη, κάτι που τις επέτρεψε να δείξει πώς και γιατί οι διαφορές των φύλων στην αμοιβή και την απασχόληση άλλαξαν με την πάροδο του χρόνου.

«Η Γκόλντιν έδειξε ότι η πρόσβαση στο αντισυλληπτικό χάπι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση αυτής της επαναστατικής αλλαγής»

Η Γκόλντιν,  77 ετών, καθηγήτρια του Χάρβαρντ, έδειξε ότι η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας δεν είχε ανοδική τάση όλη αυτή την περίοδο, αλλά σχηματίζει μια καμπύλη σε σχήμα U.

Το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται σχηματίζει καμπύλη σε σχήμα U από τον 18ο αιώνα ως σήμερα

Η συμμετοχή παντρεμένων γυναικών μειώθηκε κατά τη μετάβαση από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία στις αρχές του 190υ αιώνα, μετά όμως άρχισε να αυξάνεται με την ανάπτυξη του κλάδου υπηρεσιών στις αρχές του 20ού αιώνα.

Η Γκόλντιν ερμήνευσε αυτό το μοτίβο ως το αποτέλεσμα δομικών αλλαγών και εξελισσόμενων κοινωνικών κανόνων σχετικά με τις υποχρεώσεις των γυναικών στο σπίτι και την οικογένεια.

Το χάσμα παραμένει

Στη διάρκεια του 200ύ αιώνα, το μορφωτικό επίπεδο των γυναικών συνεχώς ανέβαινε, και στις περισσότερες χώρες υψηλού εισοδήματος είναι σήμερα σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με το επίπεδο των ανδρών.

Η Γκόλντιν έδειξε ότι η πρόσβαση στο αντισυλληπτικό χάπι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση αυτής της επαναστατικής αλλαγής προσφέροντας νέες ευκαιρίες για τον προγραμματισμό καριέρας.

Όμως, παρά τον εκσυχρονισμό, την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση της αναλογίας των εργαζόμενων γυναικών τον 2οό αιώνα, για πολύ καιρό το χάσμα αμοιβών ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες δεν είχε κλείσει.

Σύμφωνα με την Γκόλντιν, μέρος της εξήγησης είναι ότι οι αποφάσεις για θέματα παιδείας, οι οποίες έχουν συνέπειες για τις ευκαιρίες απασχόλησης εφ’ όρου ζωής, λαμβάνονται σε σχετικά μικρή ηλικία. Αν οι προσδοκίες των νεότερων γυναικών διαμορφώνονται από τις εμπειρίες προηγούμενων γενεών -για παράδειγμα, των μητέρων τους, οι οποίες δεν επέστρεφαν στην εργασία πριν μεγαλώσουν τα παιδιά τους- τότε οι εξελίξεις θα είναι βραδείες.

Μεγάλο μέρος του χάσματος αμοιβών ανάμεσα στα φύλα θα μπορούσε να εξηγηθεί ιστορικά από τις διαφορετικές επιλογές στην εκπαίδευση και την απασχόληση. Παρόλα αυτά, η Γκόλντιν έδειξε ότι το μεγαλύτερο μέρος του χάσματος εμφανίζεται πλέον ανάμεσα και σε γυναίκες του ίδιου επαγγέλματος, και ότι προκύπτει κυρίως μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού.

«Η κατανόηση του ρόλου των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι σημαντική για την κοινωνία», σχολίασε ο Γιάκομπ Σβένσον, πρόεδρος της επιτροπής του βραβείου για τις Οικονομικές Επιστήμες.

«Χάρη στη ριζοσπαστική έρευνα της Κλόντια Γκόλντιν γνωρίζουμε πλέον πολύ περισσότερα για τους υποκείμενους παράγοντες και το ποια εμπόδια μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπιστούν στο μέλλον».

Το Νόμπελ Οικονομικών είναι το τελευταίο που ανακοινώνεται φέτος, μετά τα βραβεία Ειρήνης, Λογοτεχνίας, Χημείας, Φυσικής και Ιατρικής.

Το Νόμπελ Ειρήνης θα απονεμηθεί σε ξεχωριστή τελετή στο Όσλο της Νορβηγίας στις 10 Δεκεμβρίου, ενώ για τα υπόλοιπα βραβεία η τελετή απονομής θα πραγματοποιηθεί την ίδια ημέρα  στη Στοκχόλη.

Κάθε βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ.