Ρωσία: Πώς θα βάλει φρένο στο ρούβλι που κατρακυλά

Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αύξησε το βασικό της επιτόκιο κατά 350 μονάδες βάσης στο 12% την Τρίτη, μια κίνηση έκτακτης ανάγκης για να σταματήσει την αποδυνάμωση του ρουβλίου στα 100 έναντι του δολαρίου μετά από δημόσια έκκληση του Κρεμλίνου για αυστηρότερη νομισματική πολιτική, σύμφωνα με το Reuters.

Η έκτακτη συνάντηση των στελεχών της Κεντρικής Τράπεζαςπραγματοποιήθηκε μετά την πτώση του ρουβλίου πέρα από το όριο των 100 έναντι του δολαρίου τη Δευτέρα, λόγω των επιπτώσεων των δυτικών κυρώσεων στο εμπορικό ισοζύγιο της Ρωσίας και καθώς οι στρατιωτικές δαπάνες εκτινάσσονται στα ύψη. Το ρούβλι σημείωσε άνοδο 0,9% στα 96,79 μετά την απόφαση. Η κεντρική τράπεζα αύξησε τελευταία φορά το βασικό της επιτόκιο στο 8,5% από 7,5% στις 21 Ιουλίου, την πρώτη της αύξηση από τον Σεπτέμβριο του 2022.

Εκείνη την εποχή, η διοικητής Ελβίρα Ναμπιουλίνα προειδοποίησε ότι μπορεί να χρειαστούν περισσότερες αυξήσεις εάν επιδεινωθούν οι οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά δεν είχε προγραμματιστεί συνάντηση πολιτικής μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Η μεγάλη αύξηση με την εισβολή

Η τράπεζα είχε πραγματοποιήσει έκτακτη αύξηση επιτοκίων στα τέλη Φεβρουαρίου 2022 με αύξηση επιτοκίων στο 20% μετά από μια σειρά έκτακτων αυξήσεων για τη μείωση του πληθωρισμού που είχε φτάσει στο 17,8%, καθώς και για την υπεράσπιση του ρουβλίου στον απόηχο της εισβολής στην Ουκρανία. Στη συνέχεια, η τράπεζα μείωσε σταθερά το κόστος δανεισμού στο 7,5% καθώς η ισχυρή πληθωριστική πίεση μειώθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2022.

Το μεγάλο παράδοξο για τους ειδικούς της ρωσικής πολιτικής είναι ότι το νόμισμα πέφτει κατακόρυφα καθώς οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί. Οι τιμές του ρωσικού αργού πετρελαίου Urals αυξάνονται πέρα από το διεθνώς συμφωνημένο πλαφόν των 60 δολαρίων ανά βαρέλι, αλλά το ρούβλι υποτιμήθηκε σε περισσότερα από 102 ανά δολάριο την Τρίτη. Αυτή είναι σχεδόν η μισή αξία που είχε τον Ιούνιο του 2022, όταν διαπραγματευόταν στα 54 το δολάριο.

Τη Δευτέρα το ρούβλι, το οποίο υποτίθεται ότι διαπραγματεύεται υπό καθεστώς «διαχειριζόμενης διακύμανσης», υποχώρησε σε χαμηλό 16 μηνών έναντι του δολαρίου, μειώνοντας τις απώλειες μόνο μετά την ανακοίνωση της έκτακτης συνεδρίασης.

Στο στόχο η Ναμπιουλίνα

Η βουτιά που κατέγραψε την Δευτέρα το ρούβλι, υποχωρώντας πάνω από τα 100 ρούβλια ανά δολάριο σε χαμηλό 17μήνου, εκτός από τα βασικά προβλήματα της ρωσικής οικονομίας αναδεικνύει και μια άτυπη διαμάχη που έχει ξεσπάσει στο Κρεμλίνο: ο Μαξίμ Ορέσκιν, οικονομικός σύμβουλος του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν κατηγόρησε ευθέως την επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της χώρας Ελβίρα Ναμπιουλίνα για την κατάρρευση του νομίσματος.

Σε άρθρο του στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Itar-Tass τη Δευτέρα, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του Πούτιν είπε ότι «η πηγή της αποδυνάμωσης του ρουβλίου και της επιτάχυνσης του πληθωρισμού είναι η ήπια νομισματική πολιτική».

Διάφοροι παράγοντες έχουν επηρεάσει το ρούβλι τις τελευταίες ημέρες. Πριν από μια εβδομάδα περίπου, η Μόσχα δήλωσε ότι θα μειώσει τις εξαγωγές πετρελαίου κατά 300.000 βαρέλια την ημέρα από τον Σεπτέμβριο, μετά από απροθυμία της Σαουδικής Αραβίας να στηρίξει τις τιμές του αργού μειώνοντας την προσφορά.

Επιπλέον, η στρατιωτική δραστηριότητα στη Μαύρη Θάλασσα έχει αυξηθεί σημαντικά από τη στιγμή που η Ρωσία εγκατέλειψε  τη συμφωνία για τα σιτηρά της Ουκρανίας, θέτοντας αμφιβολίες για την ικανότητα της Ρωσίας να εγγυηθεί τις δικές της εξαγωγές ενέργειας και γεωργικών προϊόντων.

Ψηλότερα το πετρέλαιο

Αυτή η υποτίμηση παρά τις υψηλότερες τιμές του ρωσικού πετρελαίου έχει οδηγήσει ορισμένους να εικάζουν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε σκόπιμα να επιτρέψει στο νόμισμα να αποδυναμωθεί για να την βοηθήσει να ανταποκριθεί στις δημοσιονομικές της υποχρεώσεις. Ένα αποδυναμωμένο ρούβλι για παράδειγμα, επιτρέπει στις αρχές να συνεχίσουν να πληρώνουν τους κρατικούς υπαλλήλους

Η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε  ότι δεν θα αγοράσει άλλο συνάλλαγμα για λογαριασμό του υπουργείου Οικονομικών για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την περαιτέρω αποδυνάμωση του ρουβλίου.

Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας την περασμένη εβδομάδα έδειξαν ότι ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού επιταχύνθηκε στο 4,3% τον Ιούλιο από 3,25% τον Ιούνιο. Η κεντρική τράπεζα –η οποία στοχεύει σε ποσοστό πληθωρισμού 4%– αναμένει τώρα ο μέσος πληθωρισμός να κυμαίνεται μεταξύ 5 και 6,5% φέτος, ποσοστό που είναι σημαντικά χαμηλότερο από το 11,1% που ανέμεναν οι αναλυτές.

Η Τράπεζα της Ρωσίας αναμένει ετήσια ανάπτυξη 3,6% το τρίτο τρίμηνο και 1,5% το τέταρτο τρίμηνο του 2023.