Γιώργος Κατσίμπαλης: Ο Κολοσσός του Μαρουσιού

[…]

Προ ημερών ξεφύλλιζα παλαιούς τόμους της «Νέας Εστίας». Αθήνα του 1947. Μόλις έχει εκπνεύσει ο παγκόσμιος πόλεμος και έχει φουντώσει ο δικός μας εμφύλιος. Μια έκθεση έργων του «τσολιά» Θεόφιλου στο Βρετανικό Ινστιτούτο στέκεται αφορμή για να ξεσπάσει οξύτατη δημόσια αντιδικία ανάμεσα στους πνευματικούς ανθρώπους της πρωτεύουσας. Κατηγορούμενοι ο Κατσίμπαλης, ο Καραντώνης και, συλλήβδην περίπου, ολόκληρη η γενιά του ’30. Κύριος κατήγορος ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, με μάρτυρες τον Μ. Καραγάτση, τον Μιχ. Ροδά, τον Άλκη Θρύλο. Σε κάποια στιγμή κατεβαίνει στον αγώνα και ο Γ. Θεοτοκάς –μάρτυρας υπεράσπισης αυτός– δημοσιεύοντας στη «Νέα Εστία» (Αύγουστος 1947) ένα εκπληκτικά κεφάτο κείμενο, με τίτλο «Η φοβερή κλίκα». Σε μια τεράστια αίθουσα, βλέπει μαζεμένους όλους τους ύποπτους και υπόδικους λογοτέχνες, οι οποίοι περιμένουν να κριθούν από την… Επιτροπή Εθνικής Σωτηρίας. Σε λίγο η αίθουσα αδειάζει. Μένουν μόνο οι βασικοί αντίπαλοι, Κατσίμπαλης και Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος. Στιγμή κρίσιμη και κορυφαία. Τελική μονομαχία ηρώων σε ταινία γουέστερν. Ακούστε την κατάληξη:

«Έμεινε λοιπόν μόνος ο Γιώργος ο Κατσίμπαλης στη μεγάλη αίθουσα. Τότε ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος σηκώθηκε και τον πλησίασε. Τα μέλη της Επιτροπής κρατήσανε την αναπνοή τους. Τι θα γινότανε; Φόνος; Συμπλοκή; Μην τρέμετε· τίποτα ανεπανόρθωτο δε συνέβηκε. Ο Κατσίμπαλης ρώτησε απλά: – Γιατί, Γιαννάκη, έκανες όλη αυτή τη φασαρία και ξεσήκωσες τον Τύπο κι αναστάτωσες την Αθήνα; Και ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος αποκρίθηκε με φωνή συγκινημένη και παραπονεμένη: – Γιατί, Κατσίμπαλη, δε με παίρνεις κι εμένα στις ταβέρνες;»

*Απόσπασμα από άρθρο του εξαίρετου ποιητή, κριτικού και βιβλιογράφου Δημήτρη Δασκαλόπουλου, που έφερε τον τίτλο «Ένα μύθο θα σας πω…» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» στις 21 Αυγούστου 1984.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.8.1984, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο Γιώργος Κατσίμπαλης, αστός διανοούμενος και λογοτέχνης, έφυγε από τη ζωή στις 25 Ιουλίου 1978, ημέρα Τρίτη, σε ηλικία 79 ετών.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 26.7.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο Κατσίμπαλης, ένας από τους πλέον γνωστούς λογίους και μελετητές των νεοελληνικών γραμμάτων (προπάντων της νεοελληνικής ποίησης και του Κωστή Παλαμά), απέκτησε διεθνή φήμη ως ο ήρωας του μυθιστορήματος του Χένρι Μίλερ Ο Κολοσσός του Μαρουσιού (βιβλίο που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1941 και περιελάμβανε τις αναμνήσεις του Μίλερ από το ταξίδι του στην Ελλάδα το 1939, όπου έζησε περίπου έξι μήνες και γνώρισε μεταξύ άλλων τον Γιώργο Σεφέρη και τον Κατσίμπαλη).

Ο αποκληθείς και «αρχηγός» της Γενιάς του ’30 Κατσίμπαλης διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ίδρυση της λογοτεχνικής επιθεώρησης Τα Νέα Γράμματα.