Ρωσία: Γιατί η συμφωνία με τη Βάγκνερ εξελίσσεται σε καταστροφή για τον Πούτιν

Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν και περίπου 5.000 από τους άνδρες του, που φτάνουν τώρα στη Λευκορωσία, αψήφησαν τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν αρνούμενοι να υπογράψουν οποιαδήποτε συμφωνία για να λειτουργήσουν υπό το ρωσικό υπουργείο Αμυνας (στη φωτογραφία αρχείου του AP, επάνω, ο Πριγκόζιν, αριστερά, φαίνεται να σερβίρει στον Πούτιν).

Δεν θα πολεμούν στην Ουκρανία

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο επικεφαλής της Επιτροπής Αμυνας της Ρωσίας, Αντρέι Καρταπόλοφ, δήλωσε ότι οι δυνάμεις της Βάγκνερ δεν θα πολεμούν πλέον στην Ουκρανία. Η δήλωσή του έγινε καθώς η ιδιωτική στρατιωτική οργάνωση ενίσχυσε την προσπάθεια στρατολόγησης εντός της Ρωσίας, προφανώς χωρίς αντίσταση από τις αρχές.

Στο μεταξύ, στη Λευκορωσία, οι εργασίες προχωρούν μανιωδώς για την κατασκευή μιας νέας βάσης των Βαγκνεριτών (φωτογραφία, κάτω), η οποία βρίσκεται κοντά στην πόλη Οσίποβιτς, περίπου 90 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας Μινσκ.

Υπάρχουν μερικές εξελίξεις. Η μία αφορά στον Σεργκέι Σουροβίκιν, γνωστό και ως «στρατηγό Αρμαγεδδών», ο οποίος υπηρετεί ως αναπληρωτής του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας, Βαλέρι Γκερασίμοφ, και ως ειδικός σύμβουλος του Πριγκόζιν και της ομάδας Βάγκνερ.

Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι έχει τεθεί υπό κράτηση και διενεργείται προκαταρκτική έρευνα σχετικά με τον ρόλο του στο αποτυχημένο πραξικόπημα, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο για την Πολιτική Ασφάλειας και στο Ινστιτούτο Yorktown.

Το παλιό στρατόπεδο στη Λευκορωσία όπου εικάζεται ότι θα εγκατασταθεί η Βάγκνερ καθώς δορυροφική εικόνα δείχνει έντονη δραστηριότητα στην περιοχή

Η Washington Post, ωστόσο, μετέδωσε ότι η κόρη του Σουροβίκιν, μιλώντας σε κανάλι στο Telegram, απέρριψε τον ισχυρισμό ότι κρατείται και περιέγραψε ότι εργάζεται στο γραφείο του. (Αυτό δεν εξηγεί τι φέρεται να συνέβη στον αναπληρωτή του, συνταγματάρχη Αντρέι Γιουντίν).

Τα προβλήματα στο εξωτερικό

Την ίδια στιγμή, η ρωσική κυβέρνηση επιδιώκει ν’ αντικαταστήσει την ηγεσία της Βάγκνερ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (CAR ).

Πρόκειται για τον Ντμίτρι Σίτι και τον Βιτάλι Περφίλεφ, για τους οποίους ο επικεφαλής της CAR ενημερώθηκε ότι θα απολυθούν. Υπάρχει αντίδραση από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία που ισχυρίζεται ότι είναι εξαιρετικά πολύτιμοι και απαραίτητοι για την κρατική ασφάλεια, αλλά αυτό μπορεί να μην αλλάξει τίποτα.

Μένει επίσης αναπάντητο το «ποιες» δυνάμεις της θα παραμείνουν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Δηλαδή, οι βαγκνερίτες του εξωτερικού θα υποχρεωθούν να υπογράψουν συμβόλαια με τον ρωσικό στρατό ή θα παραμείνουν συνδεδεμένοι με τον Πριγκόζιν;

Δεν υπάρχουν ακόμη απαντήσεις για το πώς θα διαχειριστεί η ρωσική κυβέρνηση τη μετάβαση ή εάν οι αναπτυχθείσες δυνάμεις θα υπακούσουν. Εάν δεν υπακούσουν, θα έχουμε άλλη μια αντιπαράθεση με τον Πριγκόζιν που επηρεάζει την εξωτερική πολιτική και τις ρωσικές επιχειρήσεις ασφαλείας εκτός Ρωσίας.

Η Βάγκνερ εξασφαλίζει ένα μεγάλο μέρος των εσόδων της από την ακραία διαφθορά, ξεκινώντας από την Αφρική όπου ξεπλένει χρυσό και διαμάντια της CAR.

Τσέπωσε δισεκατομμύρια

Ο Πριγκόζιν τσέπωσε επίσης δισεκατομμύρια έχοντας προνομιακή σχέση ως προμηθευτής του ρωσικού στρατού, εκτός από τ’ ότι έβγαζε και από τα δισεκατομμύρια που εισέρρεαν στη μισθοφορική οργάνωση από το κρατικό ταμείο για να πληρώνει τα στρατεύματά του και τα λειτουργικά τους έξοδα.

Αυτό τον καθιστά πιθανώς τον πλουσιότερο ολιγάρχη στη Ρωσία – τουλάχιστον μέχρι τώρα. Κανείς δεν έχει πει ακόμη τίποτα για τους τραπεζικούς λογαριασμούς του ή τα ακίνητα και τις επιχειρηματικές δραστηριότητές του. Θα κατασχεθούν από το κράτος;

Ολα αυτά μας αφήνουν δύο εναλλακτικές και ασυμβίβαστες παρατηρήσεις.

Το πρώτο πιθανό συμπέρασμα είναι ότι το Κρεμλίνο εξακολουθεί να βλέπει τη Βάγκνερ ως πολύ σημαντική και χρήσιμη, επομένως επιτρέπει στον Πριγκόζιν και τους υποστηρικτές του να συνεχίσουν να αντιτίθενται στο ρωσικό υπουργείο Αμυνας και να επιχειρούν ανεξάρτητα εκτός Λευκορωσίας.

Ανασυγκροτείται η Βάγκνερ

Το δεύτερο είναι, αντιθέτως, ότι η «λύση» του Κρεμλίνου να «ζήσω και σ’ αφήνω να ζήσεις», όταν πρόκειται για τον Πριγκόζιν, συνιστά μια πλήρη αποτυχία καθώς το αφεντικό της Βάγκνερ και οι μαχητές του ανασυγκροτούνται οι ίδιοι, κυρίως εκτός Ρωσίας, συνεχίζοντας τις επιχειρήσεις τους στη Συρία, τη Λιβύη, το Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Tο αφεντικό της Βάγκνερ και οι μαχητές του ανασυγκροτούνται κυρίως εκτός Ρωσίας (φωτογραφία Reuters)

Ενα αεροδρόμιο στο αλ Καντίμ της Λιβύης που χρησιμοποιεί η Βάγκνερ δέχτηκε επίθεση την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου από τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Akinci. Το Akinci είναι ένα δικινητήριο drone, το νεότερο στη σειρά Bayraktar.

Μπορεί ο δικτάτορας της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο να βλέπει τη βάση της ρωσικής μισθοφορικής οργάνωσης ως δύναμη ασφαλείας που θα τον βοηθήσει να προστατεύσει την προεδρία του από τους αντιπάλους του καθεστώτος του.

Εκτεθειμένος και ο Λουκασένκο

Είναι γνωστό ότι η Πολωνία παρέχει στρατιωτική εκπαίδευση σε αντιφρονούντες της Λευκορωσίας και ίσως ο Λουκασένκο δεν εμπιστεύεται τον δικό του στρατό για την προστασία του.

Ωστόσο, είναι επικίνδυνο ν’ αφήνεις την ασφάλειά σου στα χέρια μιας μαχόμενης δύναμης που δεν ελέγχετε και που θα μπορούσε να σου εναντιωθεί ανά πάσα στιγμή.

Σ’ ό,τι αφορά την κυβέρνηση του Πούτιν, η οποία έχει ήδη ταπεινωθεί επειδή δεν μάχεται και δεν εξουδετερώνει τον στρατό της Βάγκνερ, η κατάσταση φαίνεται πολύ πιο σκοτεινή.

Μερικοί από τους ρώσους στρατιωτικούς μπλόγκερ, που υποστήριξαν γενικά τον στρατό και τον ρώσο πρόεδρο, είναι δυσαρεστημένοι με τον τρόπο με τον οποίο διευθετήθηκε η απόπειρα πραξικοπήματος.

Ορισμένοι αρχίζουν να στρέφονται εναντίον του Πούτιν και να κατακρίνουν την αποτυχία του ρωσικού στρατού ν’ αναλάβει σθεναρή δράση κατά της Βάγκνερ.

Κλονίζεται η υποστήριξη στον Πούτιν

Αυτό είναι το καλύτερο βαρόμετρο που έχουμε αυτή τη στιγμή για τις ρωσικές διαθέσεις και, ίσως, για την υποστήριξη προς τον ρώσο πρόεδρο, η οποία κλονίζεται μέρα με τη μέρα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, διεξάγεται μια εκκαθάριση στο εσωτερικό της Ρωσίας για ν’ απαλλαγούν από τους υποστηρικτές της Βάγκνερ στον στρατό, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών και εντός της κυβέρνησης.

Είναι πολύ νωρίς για να πούμε πόσο βαθιά θα πάει αυτή, ή αν ο Πούτιν μπορεί να διακινδυνεύσει ν’ απομακρύνει τους κορυφαίους στρατιωτικούς και ηγέτες των υπηρεσιών πληροφοριών, ειδικά με τον πόλεμο να μαίνεται στην Ουκρανία.

Στο μεταξύ, το αφεντικό της ρωσικής μισθοφορικής οργάνωσης παραμένει ανυποχώρητο και ελεύθερο να επιχειρεί για λογαριασμό του ίδιου του εαυτού του, όπως καθένας μπορεί να μαντέψει. Η συμφωνία Πούτιν και Λουκασένκο με τον Πριγκόζιν φαίνεται να είναι μια ολοκληρωτική αποτυχία.