Οι πολίτες παίρνουν το λόγο: Γιατί να ψηφίσουν, γιατί αγωνιούν, σε τι ελπίζουν

Την περασμένη Τρίτη στο Αμφιθέατρο στο τέλος του μαθήματος ακούστηκε μια φωνή απ’ το ακροατήριο «Καλή ψήφο κυρία!», κι έτσι ξεκίνησε μια σύντομη συζήτηση στη βάση μιας προτροπής: «Να πάμε όλοι στην κάλπη!».

Θα πάμε όλοι στην κάλπη; Φυσικά και όχι. Ξεκίνησα τις επόμενες μέρες συζητήσεις με ανθρώπους από τον κοινωνικό μου περίγυρο και όχι μόνο, σχετικά με την συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία, με τις ανάγκες μας, τις απανωτές απογοητεύσεις από τις πολιτικές επιλογές του παρελθόντος, τα ουσιαστικά προβλήματα που «δεν εισακούγονται από κανέναν». Κάποιοι εξ αρχής δηλώνουμε εμφατικά πως η συμμετοχή στις εκλογές είναι το μοναδικό μας όπλο, κάποιοι στην πορεία πείθονται να ψηφίσουν, άλλοι μέχρι σήμερα θεωρούν πως το αποτέλεσμα έχει ήδη κριθεί και η ψήφος τους δεν θα φέρει τη διαφορά…

Αλλά ποιο είναι καταρχήν το πρόβλημα; Είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης και το γεγονός ότι υπάρχει τεράστια απόσταση μεταξύ πολιτικών και κοινωνίας. Από τη μία, μια εικόνα “success story” κι από την άλλη τα πραγματικά «θέλω» και οι αγωνίες των νεαρών που ψηφίζουν για πρώτη φορά, οι ανάγκες των σημερινών φοιτητών, οι δυσκολίες των νέων εργαζόμενων σε διάφορους κλάδους, των οικογενειών με ποικίλες ιδιαιτερότητες, των συνταξιούχων, αλλά και οι αδικίες που βιώνουμε όλοι καθημερινά σε πολλά επίπεδα…

Για όλα αυτά συνομίλησα με τους παρακάτω ανθρώπους και τους ευχαριστώ διότι το πρώτο βήμα για να τα καταφέρουμε είναι να αποφύγουμε το «σύνδρομο της ιδρυματοποίησης»…

Οι 17άρηδες στην κάλπη: ζητείται εμπιστοσύνη

H Μαρία Α., η Ελπίδα Γ. και ο Βαγγέλης Χ. είναι τρεις μαθητές της γ’ λυκείου που ψηφίζουν για πρώτη φορά. Μοιράστηκαν την ανησυχία τους, ότι ‘κανένας’ σημερινός πολιτικός δεν τους εμπνέει εμπιστοσύνη κι ότι αυτό που παρατηρούν είναι μια κοινή επιδοματική πολιτική και παροχολογία λίγο πριν τις κάλπες. Αυτοί οι νέοι θα ψηφίσουν – δηλώνουν μάλιστα εμφατικά πως «είναι υποχρέωση όλων μας να αποφασίζουμε για το μέλλον μας», αλλά ταυτόχρονα εκφράζουν κι έναν φόβο για το τελικό αποτέλεσμα…

Οι φοιτητές αγωνιούν για το μέλλον τους και «φωνάζουν» για το αυτονόητο

Ο Νίκος Χ., τελειόφοιτος, σημειώνει πως αν οι κυβερνήσεις θέλουν πραγματικά να στηρίξουν τους νέους και να εμποδίσουν την περαιτέρω φυγή στο εξωτερικό, χρειάζονται περισσότερες θέσεις εργασίας και αύξηση του κατώτατου μισθού. Περιμένουν σύγχρονες υποδομές, κάτι που θα συμβάλλει και στην αύξηση των θέσεων εργασίας σε επιμέρους κλάδους. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να μην γίνει αναφορά και στα ΜΜΜ. «Μιας και χρησιμοποιώ μέσα μεταφοράς για τις μετακινήσεις, υπάρχει ανάγκη για βελτίωση και εκσυγχρονισμό τους όσον αφορά αρχικά την ασφάλεια των μετακινήσεων, το κόστος μεταφοράς και τον χρόνο μετακίνησης. Ταξιδεύουμε και βλέπουμε μια τελείως διαφορετική κουλτούρα – είναι οι πολιτικές που θα δελεάσουν τον κόσμο να χρησιμοποιήσει τα μέσα, κι έτσι θα αποφευχθεί και η συμφόρηση στους δρόμους της Αθήνας».

Η Ναταλία Κ., προσφάτως απόφοιτη μηχανικός και αριστούχος, μοιράστηκε επίσης τις αγωνίες της. «Θέσεις εργασίας για τους νέους με ανθρώπινες συνθήκες, όχι έναν βασικό μισθό για δουλειά 12ώρου. Μόνο με καλύτερους μισθούς αλλά και με μια κεντρική πολιτική για την μείωση ενοικίων θα καταφέρουμε εμείς οι νεότεροι κάποια στιγμή να κάνουμε το δικό μας ξεκίνημα και να απεξαρτηθούμε ουσιαστικά από την οικογένεια». Η Ναταλία επίσης, χρησιμοποιεί καθημερινά τα ΜΜΜ για τις μετακινήσεις της και σημειώνει πως «η συντήρηση των ΜΜΜ, μαζί με ένα πρόγραμμα ελέγχου θα πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα για την επόμενη κυβέρνηση».

Η Ναταλία θίγει και μια σειρά από άλλα ζητήματα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας: μιλά για το στερεότυπο που καλλιεργείται μέχρι σήμερα σε κάθε ελληνικό σπίτι «πάρε ένα πτυχίο να έχεις», το οποίο βέβαια έχει προεκτάσεις: «κάποιοι χάνουν 4 χρόνια από τη ζωή τους για ένα κοινωνικό πρότυπο και τελικά αργούν να πραγματοποιήσουν τα θέλω τους ή τα ταλέντα τους – το ίδιο το σύστημα δεν βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν και να αναδείξουν δεξιότητες, να ξεφύγουμε από το μοντέλο σχολείο-πανελλαδικές-είσοδος στην όποια σχολή και τελικά πτυχίο. Μόνο έτσι θα εξελιχθούμε ως κοινωνία». Συζητώντας μαζί της στο πλαίσιο ενός γενικότερου σχολιασμού της σημερινής κατάστασης, σχεδόν με παράπονο μου είπε πως «από το να δημιουργούνται προσδοκίες χωρίς αντίκρισμα, προβάλλοντας μια μέλλουσα κατάσταση που δεν αισιοδοξούμε πως θα έρθει, προτιμούμε την αλήθεια από τους σημερινούς πολιτικούς». Τέλος, ελλείψει εμπιστοσύνης απέναντι στους σημερινούς πολιτικούς, μίλησε για άμεση δημοκρατία «χρειάζεται επαρκής ενημέρωση σε μια σειρά από θέματα που περνούν καθημερινά και ίσως θα πρέπει να εξετάσουμε την δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών πέραν της διαβούλευσης».

Παραγωγικές ηλικίες: νέοι, επαγγελματίες, ζευγάρια, οικογένειες και απόδημοι που ανησυχούν και ονειρεύονται μια περήφανη Ελλάδα

Ο Άγγελος Χ. είναι μηχανικός, ελεύθερος επαγγελματίας. Εργάζεται σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, είναι ευχαριστημένος με την επαγγελματική του εξέλιξη και ανέλιξη έχοντας επιλέξει να μείνει στη χώρα του, αλλά καθημερινά έρχεται αντιμέτωπος με ένα αφιλόξενο κράτος. «Η φορολογία είναι δυσβάσταχτη στους ελεύθερους επαγγελματίες, καταλήγουμε να δουλεύουμε για το κράτος, και τελικά να μην μας επιστρέφει καμία από τις παροχές που θα έπρεπε, λες και το κράτος μάς μισεί ή μας εκδικείται». Τέλος σημειώνει πως ενώ στον κλάδο του υπάρχουν εργασιακές ευκαιρίες, στην πλειοψηφία δεν είναι καλά αμειβόμενες, και συνδυαστικά με την ακρίβεια που βιώνουμε ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, δεν υπάρχει καμία προοπτική αποταμίευσης και βιωσιμότητας.

Ο Γιώργος Τ. είναι ένας νέος επιχειρηματίας ιδιαίτερα επιτυχημένος στον χώρο του, ωστόσο και αυτός καθημερινά δραστηριοποιείται σε μια χώρα που δεν διαμορφώνει τις προϋποθέσεις στήριξης και ενίσχυσης υγιών προσπαθειών οικονομικών δραστηριοτήτων σε τομείς αιχμής για το ΑΕΠ. Αλλαγή μοντέλου – κράτος δικαίου: «χρειάζεται δραστική μείωση ΦΠΑ και εισφορών για να μπορέσει να ανταπεξέλθει μια επιχείρηση, αλλά και παράλληλη αυστηροποίηση των ποινών για τους παραβάτες. Χρειάζεται μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος – οι τράπεζες είναι η γάγγραινα της ελληνικής οικονομίας».

Η Έφη Μ., μηχανικός με «μπλοκάκι» για περισσότερο από μια δεκαετία παρακολουθεί τις πολιτικές φορολόγησης και την διακύμανση των ασφαλιστικών εισφορών. «Μείναμε Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης, σε ένα ασταθές περιβάλλον από κάθε άποψη, και βιώνουμε διαρκώς την αδικία. Να πληρώνουμε φόρους, αλλά να βλέπουμε να πιάνουν και τόπο, με ενίσχυση του ΕΣΥ, με νέες υποδομές και παροχές για τους πολίτες. Θέλουμε ένα κανονικό σύγχρονο κράτος».

Στη συζήτηση με την Αλεξάνδρα Μ., Δρ. Σεισμολόγο, ξεχώρισα την απαίτηση για αξιοκρατία «Να αξιοποιηθεί σε αυτή την κατεύθυνση το δυναμικό μας – να δοθεί χώρος και λόγος σε επιστήμονες/ ερευνητές που δεν ανήκουν ήδη σε κάποιο ερευνητικό κέντρο/ πανεπιστημιακό φορέα», και συμπληρώνει πως «είναι αναγκαία η ενίσχυση της ακαδημαϊκής ηθικής, να μπει ένα τέλος στην οικογενειοκρατία και στις ευρύτερες πελατειακές σχέσεις, καθώς δικαιοσύνη και αξιοκρατία σημαίνει να δίνονται σε όλους οι ευκαιρίες που τους αναλογούν». Η ίδια που κινείται στον ακαδημαϊκό χώρο εντοπίζει και άλλα ζητήματα, όπως την αδιαπραγμάτευτη αναγκαιότητα αντιστροφής του brain drain, αλλά και την ανάλογη αξιοποίηση επιστημόνων/ ερευνητών που έμειναν στην Ελλάδα και δεν είχαν ίσες ευκαιρίες απόκτησης προσόντων, λόγω αναντιστοιχίας με τους ερευνητές του εξωτερικού, όπου συνήθως προσφέρονται περισσότερες ευκαιρίες χρηματοδότησης για δημοσίευση επιστημονικών εργασιών και εμπειρίας σε ερευνητικά προγράμματα.

Σε αυτό το σημείο να μοιραστώ και τις δικές μου αγωνίες. Μετά το 2005-2006 στην χώρα μας παρατηρείται ένας οργασμός παραγωγής νέων επιστημόνων που εργάζονται κυρίως με μπλοκάκι, ζώντας εγκλωβισμένοι με 1500€ μικτά. Σε ανάλογη κατάσταση βρίσκονται και οι -πολυάριθμοι πλέον- υποψήφιοι διδάκτορες στα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, που συχνά ξεκινούν τον δεύτερο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών χωρίς κάποια ιδιαίτερη στόχευση. Αυτό το όραμα υπάρχει για τους νέους μας; Χρειάζεται να αναλάβουμε δράση και άμεσα. Ένα πρώτο βήμα θα ήταν η ίδρυση μιας Γραμματείας που θα εξετάσει αφενός την φέρουσα ικανότητα για το brain gain, και που θα καθορίσει αφετέρου συγκεκριμένους άξονες έρευνας και παραγωγής στους οποίους θα διοχευτεύσουμε τους ερευνητές/νέους επιστήμονες κι έτσι και η ίδια η έρευνα, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο στη χώρα, θα γίνει πιο χρήσιμη και ουσιαστική. Να αντιμετωπίσουμε την αδικία τής …‘εξειδίκευσης τής εξειδίκευσης’ που παρατηρείται με τις δήθεν ευκαιρίες χρηματοδότησης της έρευνας στο πλαίσιο προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, μέσα από την απαίτηση πλήρους αιτιολόγησης για τις προτεραιότητες που τίθενται. Να απαντήσουμε επιτέλους στο ερώτημα «ποιες δεξιότητες χρειάζεται η σημερινή κοινωνία και η αγορά εργασίας και γιατί ένας νέος να επενδύσει στην εκπόνηση διδακτορικού;». Επίσης, υπάρχουν τομείς όπως η ενέργεια, ο τουρισμός, η διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος κ.ά. στους οποίους καθυστερεί η νομοθεσία, οπότε και εδώ η συμβολή των ειδικών είναι σημαντική, αλλά με ρόλο θεσμικό και όχι με κατά πρόσωπο συνδιαμόρφωση τού όποιου νομικού πλαισίου…

Όμως η ζωή δεν είναι μόνο εργασία. Τι κάνει το σημερινό κράτος για τη στήριξη των νέων ζευγαριών, για τις οικογένειες και για να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό αδιέξοδο;

Η Κατερίνα Μ., νέα εργαζόμενη μητέρα, μοιράστηκε την προσωπική της εμπειρία: «ως νέοι εργαζόμενοι γονείς μακριά από τον τόπο διαμονής συγγενικών προσώπων χρειάστηκε να αναζητήσουμε γρήγορα μια λύση για την φύλαξη του παιδιού, όμως δεν υπάρχουν αρκετοί βρεφικοί σταθμοί (ούτε δημόσιοι ούτε ιδιωτικοί) με αποτέλεσμα όταν ήρθε η ώρα να επιστρέψω στη δουλειά μου από την άδεια ανατροφής, να μην έχουμε που να αφήσουμε το μωρό μας. Ελπίζω το κράτος να φροντίσει γι’ αυτό το πρόβλημα ώστε οι νέες εργαζόμενες μητέρες να μη βρίσκονται σε τέλμα. (…) Λόγω της άφιξης του νέου μέλους, θέλουμε να μετακομίσουμε σε νέο σπίτι με δύο υπνοδωμάτια όμως τα ενοίκια είναι υπέρογκα με αποτέλεσμα αυτό να καθίσταται ανέφικτο. Ποια η κρατική μέριμνα για την ανεξέλεγκτη αύξηση των ενοικίων; Υπάρχει και ένα άλλο ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα: η συγκεκαλυμμένη καταστρατήγηση του μειωμένου ωραρίου για τις νέες μητέρες στον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα η ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής να είναι μια καθημερινή πάλη. Το κράτος πρέπει να φροντίσει άμεσα με ουσιαστικό έλεγχο στις επιχειρήσεις για το αν τηρείται το μειωμένο ωράριο και να αυστηροποιηθούν οι ποινές, ώστε οι εργοδότες να μην το καταπατούν. Τέλος θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που θα δίνει πραγματική δυνατότητα ελεύθερης επιλογής στις νέες μητέρες για το αν θα γυρίσουν στην εργασία τους ή αν θα καθίσουν στο σπίτι να μεγαλώσουν το παιδί τους».

Και τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα όταν οι υποχρεώσεις δεν μοιράζονται. Η Έφη Τ. είναι μονογονέας: «…Μια μητέρα εκ των πραγμάτων καλείται να έχει πολλούς ρόλους καθημερινά, όμως χρειάζεται να δίνει κυρίως την φυσική παρουσία της για να νιώθει ασφάλεια το παιδί της. Για μια μονογονεϊκή οικογένεια, αυτό αυτόματα συνεπάγεται λιγότερες ώρες εργασίας και ανάγκη για στήριξη ψυχική και οικονομική… Ανεξαρτήτως της στήριξης από πλευράς πατέρα, που άλλοτε υπάρχει και άλλοτε όχι, η στήριξη από το κράτος θα πρέπει να παρέχεται αυτονόητα, χωρίς τις έντονες γραφειοκρατικές δυσκολίες, και να προσφέρεται κατά προτεραιότητα ευκαιρία απασχόλησης μειωμένου ωραρίου αλλά με σταθερές απολαβές, για να μπορούν οι μητέρες να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες καθημερινές απαιτήσεις, μεταξύ άλλων και στις ανάγκες στέγασης».

Δεν είναι φιλόξενο το κράτος κι έτσι δεν διαμορφώνονται οι συνθήκες για μια πιο φιλόξενη, πιο προοδευτική κοινωνία συνολικά. Η φωνή της Κωνσταντίνας Φ. το επιβεβαιώνει: «Η εποχή που ζούμε δεν μπορεί να συμβαδίσει με την ανισότητα. Τα δικαιώματα πρέπει να είναι ίδια και ίσα για όλ@. Αυτό σημαίνει άμεση αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου με την ισχύ του πολιτικού γάμου ομόφυλων ζευγαριών ή την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης ώστε να γίνει εφικτή η τεκνοθεσία. Ίσες ευκαιρίες και πάταξη διακρίσεων με βάση την ταυτότητα φύλου/ σεξουαλικού προσανατολισμού σε χώρους εργασίας και σε υγειονομικούς φορείς. Πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, της ενδοοικογενειακής βίας και του σχολικού εκφοβισμού…».

«Εκεί έξω» που έστω ορισμένα από τα παραπάνω ζητήματα φαίνεται να είναι πλέον λυμένα, βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, όπου στις περισσότερες περιπτώσεις εγκατέλειψαν τη χώρα προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών.

Ο Αντώνης και η Ανδριάννα είναι ένα νέο ζευγάρι οικονομικών μεταναστών. «Εμείς ήρθαμε το 2020 εδώ στη Γερμανία για ένα καλύτερο μέλλον. Σίγουρα μας λείπει η πατρίδα μας, η οικογένεια, οι φίλοι, οι συγγενείς και θέλουμε να επιστρέψουμε, αλλά το θέμα είναι να μπορέσει το κράτος να μας προσφέρει την ευκαιρία, ή έστω να εγγυηθεί κάτι καλύτερο για τα παιδιά μας όσον αφορά την παιδεία και φυσικά την υγεία, γιατί δυστυχώς αντιλαμβανόμαστε πως η χώρα μας είναι πολύ πίσω. Για εμάς δέλεαρ μπορεί να είναι η χαμηλότερη φορολόγηση, η επιδότηση των αποδήμων για μια νέα επιχείρηση εντός Ελλάδας. Σε επίπεδο καθημερινότητας μεταφέρουμε και τις αγωνίες των συγγενών από την Ελλάδα, πρέπει επιτέλους το κράτος να κάνει κάτι με τις τιμές των σούπερ μάρκετς, που έχουν φτάσει να είναι ίδιες (ή και υψηλότερες σε ορισμένα προϊόντα) με τις δικές μας εδώ! Τουλάχιστον για αρχή σε κάποια είδη να μειωθεί ο ΦΠΑ, έτσι θα αυξηθεί και η κατανάλωση και θα ισορροπεί σταδιακά η αγορά».

Οι ελληνικές κοινότητες στο εξωτερικό προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανό τον Ελληνισμό, να περάσουν αναλλοίωτα τα στοιχεία του στις επόμενες γενιές, αλλά αυτό είναι αρκετά δύσκολο. Όπως σημειώνει ο Τιμολέων Ζ., Αναλυτής Δεδομένων – Μαθηματικός που ζει στις Η.Π.Α., «οι ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού χρειάζονται στήριξη σε θέματα παιδείας με εκσυγχρονισμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και κίνητρα σε Ελλαδίτες εκπαιδευτικούς να διδάξουν σε κάθε θύλακα ελληνισμού. Ακόμα, είναι μείζονος σημασίας για την διατήρηση της πολιτισμικής και εθνικής ταυτότητας του απόδημου ελληνισμού, να υπάρξει κεντρική μέριμνα για στήριξη πολιτιστικών δραστηριοτήτων. (…) Και βέβαια, ο μεγάλος πόθος των περισσότερων Ελλήνων που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό είναι η επιστροφή στην πατρίδα, αλλά σε ένα περιβάλλον οικονομικής ανάπτυξης και αξιοκρατίας»…

Συνταξιούχοι: μια ακόμη ανοικτή πληγή

Η Τούλα Μ. μιλά για τις καθημερινές δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην οικογένειά της: την ακρίβεια, τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση, που είναι ακόμα εντονότερα για τους πολίτες που τα εισοδήματα τους είναι στο όριο ή και κάτω από το όριο της φτώχειας, οι οποίοι παλεύουν καθημερινά σε ένα περιβάλλον ανεξέλεγκτων ανατιμήσεων. «Πρέπει να παρθούν δραστικά μέτρα κατά της αισχροκέρδειας ώστε να προστατευθεί το επίπεδο ζωής των ανθρώπων». Όντας και η ίδια συνταξιούχος επισημαίνει πως αποτελούν τη μοναδική κοινωνική ομάδα που πληρώνει εισφορές υπέρ υγείας όλων των συντάξεων, εισφορά που το 2016 από 4% αυξήθηκε σε 6%, και θα πρέπει οι εφαρμοζόμενες πολιτικές να διορθώσουν αυτή την τόσο άδικη κατάσταση, τόσο σε σχέση με το ποσοστό όσο και την στρέβλωση της διπλής εισφοράς. Ο Γρηγόρης Φ., επίσης συνταξιούχος, μοιράζεται την προσδοκία του την επόμενη μέρα των εκλογών «να γίνουμε ένα σύγχρονο κανονικό κράτος, που θα έχει ως προτεραιότητες τη βελτίωση της ποιότητας όλων, αλλά και που θα αναλάβει πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος ώστε να παραδώσουμε στα εγγόνια μας έναν φιλόξενο πλανήτη». Ο ίδιος τονίζει ότι οι πολιτικές θα πρέπει να δώσουν έμφαση στη στήριξη και αναγέννηση του ΕΣΥ για να παρέχονται ποιοτικές υπηρεσίες στην πρωτοβάθμια φροντίδα όσο και στη νοσοκομειακή περίθαλψη. Εντοπίζει τις σημερινές παθογένειες του συστήματος που ταλαιπωρεί εκατοντάδες πολίτες με σοβαρές παθήσεις με τις λίστες της ντροπής και τα …‘ραντεβού μετά θάνατον’. Όσον αφορά τις συντάξεις, εκτιμά ότι υπάρχει ανάγκη για επαναφορά της αυτόματης αναπροσαρμογής των συντάξεων, ώστε να σταματήσει η αφαίμαξη λόγω του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού.

Όμως πλέον η ζωή δεν είναι δύσκολή μόνο στις μεγάλες πόλεις. Η Θεοδώρα Κ., συνταξιούχος αγρότισσα, μένοντας στο χωριό και έχοντας τον δικό της κήπο, έχει μειωμένες ανάγκες και στοιχειωδώς μπορεί να τις καλύψει από την σύνταξή της, όμως, με τις τωρινές αυξήσεις των τιμών, ακόμα και η δική της ζωή δυσκόλεψε. Ο μεγαλύτερος φόβος της, ειδικά όντας σε μια ηλικία με αυξημένες ανάγκες ιατρικής φροντίδας και παρακολούθησης, είναι η κατάρρευση του ΕΣΥ, και χαρακτηριστικά σημειώνει «φοβάμαι να πάω σε νοσοκομείο αφού δεν υπάρχουν αρκετοί γιατροί για να σου δώσουν την απαραίτητη σημασία, ούτε και κρεβάτια για να μείνεις». Αγρότισσα της ελληνικής περιφέρειας η ίδια, μας μιλά για το μεγάλο της παράπονο «λυπάμαι που βλέπω το χωριό μου να ερημώνει, αφού κανείς πλέον δεν ασχολείται με το επάγγελμα, καθώς όσοι το επιλέγουν τελικά πεινάνε, μιας και δεν έχουν καμία στήριξη από το κράτος».

Εθνικές εκλογές 2023: νικώντας την αποχή, ας είναι η αφετηρία να παρθεί μια μεγάλη απόφαση αλλαγής από μια κοινωνία ταλαιπωρημένη, σαφώς ωριμότερη και πιο ενεργή, με τη νέα γενιά που πλέον σπάνια συναντάς ανθρώπους απολιτίκ και με πολίτες κάθε ηλικίας που δεν εφησυχάζουν· οραματίζονται και αγωνίζονται για ποιότητα ζωής και συνολικά για μια καλύτερη χώρα.

Η Δρ. Ελισσάβετ Φελώνη είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής