«Πράσινο φως» από το ΕΚ για την επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης – Ποιες χώρες είναι εκτός

To Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άναψε το πράσινο φως για την επικύρωση από την ΕΕ της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.

Αν και συμβολική, η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανοίγει τον δρόμο για την επικύρωση της Σύμβασης από την ΕΕ, η οποία υπεγράφη το 2011.

Έξι κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υπογράψει, αλλά δεν έχουν επικυρώσει τη συνθήκη: Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Λετονία και Λιθουανία, επικαλούμενες «αβεβαιότητες» ή «ασυμβατότητες» με το συνταγματικό τους πλαίσιο.

Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 2021, το ευρωπαϊκό δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να επικυρώσει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, χωρίς να έχει τη σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών μελών.

Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι το κατάλληλο πεδίο εφαρμογής των κανόνων της Σύμβασης, μετά την ολοκλήρωση της προσχώρησης της ΕΕ, είναι το άσυλο και η δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις από τη μία, και οι υποχρεώσεις των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και της δημόσιας διοίκησης από την άλλη.

Συντριπιτική πλειοψηφία σε δύο ψηφοφορίες

Στη βάση αυτή, οι ευρωβουλευτές συναίνεσαν στις 10 Μαΐου στην κύρωση της Σύμβασης σε δύο ξεχωριστές ψηφοφορίες: σχετικά με τα θεσμικά όργανα και τη δημόσια διοίκηση της Ένωσης με 472 ψήφους υπέρ, 62 κατά και 73 αποχές, και όσον αφορά τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, το άσυλο και τη μη επαναπροώθηση, με 464 ψήφους υπέρ, 81 κατά και 45 αποχές.

Το Συμβούλιο μπορεί τώρα να ολοκληρώσει την προσχώρηση της ΕΕ στη Σύμβαση, η οποία δεν απαλλάσσει τα κράτη μέλη από την κύρωσή της, όπως έχουν επανειλημμένα δηλώσει οι ευρωβουλευτές, προτρέποντας τις έξι χώρες που δεν το έχουν κάνει να κυρώσουν τη Σύμβαση χωρίς καθυστέρηση, ώστε οι γυναίκες να έχουν την πλήρη νομική κάλυψη που τους παρέχει.

Εκκλήσεις επιτρόπων στις 6 χώρες

«Θέλω να απευθύνω την πιο έντονη έκκλησή μου σε αυτά τα έξι εναπομείναντα κράτη μέλη στην ΕΕ να επικυρώσουν τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Είναι καιρός να σταθείτε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και να υποστηρίξετε το δικαίωμα των γυναικών σε μια ζωή απαλλαγμένη από βία», δήλωσε η Άρμπα Κοκαλάρι (ΕΛΚ, Σουηδία), επικεφαλής ευρωβουλευτής εκ μέρους της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων.

Η επίτροπος για την Ισότητα, Έλενα Ντάλι, χαρακτήρισε «ιστορικό βήμα προόδου» την «ισχυρή υποστήριξη» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ένταξη της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. «Πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προόδου, που στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα για τη σημασία των δικαιωμάτων των γυναικών στην ΕΕ», δήλωσε.

«Μία στις τρεις γυναίκες στην ΕΕ έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία – περίπου 62 εκατομμύρια γυναίκες. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αναγνωρίζεται ως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, καθώς επιβάλλει συγκεκριμένες υποχρεώσεις», δήλωσε ο Λούκας Κόχουτ (Σοσιαλιστές, Πολωνία), επικεφαλής ευρωβουλευτής εκ μέρους της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών και Δικαιοσύνης.

Τον Οκτώβριο του 2015, η Επιτροπή ενέκρινε χάρτη πορείας, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσχώρηση της ΕΕ στη Σύμβαση θα δημιουργήσει ένα συνεκτικό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, θα βελτιώσει την πρόληψη για όλες τις γυναίκες και θα παράσχει καλύτερη προστασία και στήριξη στις γυναίκες και τα παιδιά που πέφτουν θύματα βίας.

Η περίπτωση της Τουρκίας

Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) είναι το πρώτο διεθνές κείμενο που ορίζει νομικά τη βία κατά των γυναικών και θεσπίζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο νομικών και πολιτικών μέτρων για την πρόληψη της βίας αυτής, την υποστήριξη των θυμάτων και την τιμωρία των δραστών.

Μέχρι σήμερα, 37 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης την έχουν υπογράψει και επικυρώσει.

Τον Ιανουάριο του 2023, η Τουρκία του Ερντογάν αποχώρησε επίσημα από τη διεθνή σύμβαση για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, προκαλώντας την καταδίκη της ΕΕ για την απομάκρυνση της χώρας από την Ευρώπη, αλλά και έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό, κάτι που εκτιμάται ότι θα ληφθεί υπόψιν από τις γυναίκες ψηφοφόρους στις τουρκικές εκλογές της 14ης Μαΐου.