Γεμάτο αγκάθια το μετεκλογικό σκηνικό στην οικονομία

Κρίσιμα τεστ για τις δυνατότητες της οικονομίας να συνεχίζει να υπεραποδίδει έρχεται μετά τις εκλογές. Τα υψηλά επιτόκια και η επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων και μάλιστα με αυστηρές προσαρμογές αναμένεται να διαφοροποιήσουν πλήρως το σκηνικό που είχε διαμορφωθεί στην οικονομία την τελευταία τριετία.

Αφενός η αύξηση των επιτοκίων του ευρώ ακόμα και πάνω από το 4% αναμένεται να δοκιμάσει τις αντοχές και τη βιωσιμότητα πολλών επενδυτικών προγραμμάτων, ακόμα και αυτών που ενισχύονται με τα προνομιακά επιτόκια του Ταμείου Ανάκαμψης. Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης της οικονομίας τόσο για το 2023 όσο και για το 2024 έχει βασιστεί στην παραδοχή των πολύ αυξημένων επενδύσεων, καθώς η κατανάλωση αναμένεται να κινηθεί οριακά θετικά.

Αφετέρου, η κατάργηση της ρήτρας διαφυγής και η υποχρεωτική επιστροφή στα σημαντικού ύψους πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να αλλάξει το χαλαρό δημοσιονομικό πλαίσιο της μεταπανδημικής εποχής, η οποία συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας.

Για το τελευταίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν σαφής. Η ρήτρα διαφυγής θα απενεργοποιηθεί στο τέλος του 2023. Αντ’ αυτής επιστρέφει η επανέναρξη των ειδικών ανά χώρα συστάσεων για τη δημοσιονομική πολιτική, οι οποίες θα ποσοτικοποιούνται και θα διαφοροποιούνται με βάση τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη-μέλη όσον αφορά το δημόσιο χρέος. Το τελευταίο αφορά ιδίως χώρες όπως η Ελλάδα. Συγκεκριμένα η Κομισιόν προϊδέασε για προτάσεις ειδικές ανά χώρα ενόψει του προϋπολογισμού του 2024, οι οποίες θα περιλαμβάνουν ποσοτική απαίτηση, καθώς και ποιοτική καθοδήγηση για τα επενδυτικά και ενεργειακά μέτρα.

Σε αυτό το περιβάλλον οι πολιτικές εξελίξεις και κυρίως η δυνατότητα γρήγορου σχηματισμού κυβέρνησης αναμένεται να επηρεάσουν τα πράγματα. Το ποιος θα διαπραγματευτεί τα νέα τετραετή συμβόλαια, όπως έχει διαρρεύσει, με την Κομισιόν θα είναι αποφασιστικής σημασίας για την επιτυχία του εγχειρήματος. Μια επιστροφή σε βίαιη μείωση του χρέους με πρωτογενή πλεονάσματα στην περιοχή του 3,5% θεωρείται από τώρα καταστροφική για την ανάπτυξη. Ειδικά για μια οικονομία με υψηλό πληθωρισμό, που δραστηριοποιείται σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.

Αρα η χώρα θα χρειαστεί μια κυβέρνηση με διαπραγματευτικές δυνατότητες και αξιοπιστία στις Βρυξέλλες προκειμένου να χαμηλώσουν και να γίνουν πιο ρεαλιστικοί οι νέοι στόχοι για τα ετήσια πρωτογενή ελλείμματα. Είναι σημαντικό σε αυτή την κατεύθυνση να συνεχιστούν οι προσπάθειες που ξεκίνησαν επί της σημερινής κυβέρνησης και φαίνεται ότι είχαν βρει ευήκοα ώτα προκειμένου να μην προσμετρώνται οι αμυντικές δαπάνες σε αυτούς τους στόχους. Η «μάχη» σε επίπεδο διαπραγματεύσεων αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στην ελληνική προεκλογική περίοδο. Ωστόσο οι αποφάσεις θα ληφθούν στις αρχές του φθινοπώρου. Για την ώρα όλες οι πλευρές παίρνουν θέσεις μάχης. Με τον Βορρά να πιέζει την Κομισιόν για να παρουσιάσει εγκαίρως αξιόπιστα εργαλεία επιβολής των προγραμμάτων που θα συμφωνήσει κάθε χώρα.

«Γλυκαντικό» προς όλες τις πλευρές και την Ελλάδα, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία, αναμένεται να είναι η ενίσχυση των πράσινων επενδύσεων, με τα αδιάθετα υπόλοιπα του Ταμείου Ανάκαμψης ως απάντηση στο πακέτο επιδοτήσεων ύψους 369 εκατ. ευρώ που έχουν θέσει σε εφαρμογή οι ΗΠΑ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ