Αλτσχάιμερ: Νέο τεστ αίματος ανιχνεύει ίχνη της νόσου χρόνια πριν τα πρώτα συμπτώματα

Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι ανέπτυξαν ένα νέο εργαστηριακό τεστ που μπορεί να μετρήσει έγκαιρα σε δείγματα αίματος τα επίπεδα της πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδούς, ενός βασικού «σήματος κατατεθέντος» της νόσου Αλτσχάιμερ.

Μέχρι σήμερα οι περισσότεροι ασθενείς λαμβάνουν διάγνωση της ανίατης νευροεκφυλιστικής πάθησης, που αποτελεί τη συχνότερη μορφή άνοιας στον κόσμο, μόνο αφότου εκδηλώσουν σαφή σημάδια της νόσου, όπως η απώλεια της μνήμης. Όμως τότε πια το μόνο που μπορεί να γίνει συνήθως, είναι απλώς κάποια επιβράδυνση στην επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Οι μελέτες έχουν πια δείξει ότι οι «ρίζες» του Αλτσχάιμερ βρίσκονται αρκετά χρόνια στο παρελθόν ή ακόμη και δεκαετίες, πολύ πριν καταστεί ορατό το πρόβλημα. Συνήθως τα πρώιμα αυτά ίχνη είναι το ανώμαλο δίπλωμα και η συσσωμάτωση των «τοξικών» πρωτεϊνών του βήτα αμυλοειδούς, που σχηματίζουν τα λεγόμενα ολιγομερή. Στην πορεία του χρόνου αυτά τα τοξικά ολιγομερή εξελίσσονται σε Αλτσχάιμερ.

• Διαβάστε επίσης: Αλτσχάιμερ: Απαντήσεις για την «ύπουλη» νόσο που χτυπάει όλο και περισσότερους

Το νέο τεστ

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, με επικεφαλής την καθηγήτρια Βάλερι Ντάγκετ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ανέπτυξαν το τεστ (SOBA (Soluble Oligomer Binding Assay) που ανιχνεύει έγκαιρα στο αίμα τα ολιγομερή του βήτα αμυλοειδούς στους ασθενείς με αρχόμενο Αλτσχάιμερ, αλλά και σε όσους δεν έχουν μεν σαφή σημάδια γνωστικής εξασθένησης, αλλά πρόκειται μετά από χρόνια να εμφανίσουν.

«Αυτό που οι γιατροί και οι ερευνητές είχαν ανάγκη, είναι ένα αξιόπιστο διαγνωστικό τεστ για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Όχι απλώς ένα τεστ που επιβεβαιώνει μια διάγνωση του Αλτσχάιμερ, αλλά ένα τεστ που να μπορεί επίσης να ανιχνεύει σημάδια της νόσου προτού συμβεί η γνωστική εξασθένηση. Αυτό που δείξαμε είναι ότι το SOBA μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα τέτοιο τεστ», δήλωσε η δρ Νάγκετ.

Η δοκιμή του SOBA έγινε σε δείγματα αίματος από 310 ανθρώπους, οι οποίοι κατά τη λήψη του δείγματος είχαν ήπια γνωστική εξασθένηση ή Αλτσχάιμερ ή άλλη άνοια ή ήσαν υγιείς. Το τεστ ανίχνευσε τα ολιγομερή του βήτα αμυλοειδούς στο αίμα των ατόμων τόσο με μέτρια έως σοβαρή νόσο Αλτσχάιμερ, όσο και με ήπια γνωστική εξασθένηση (η οποία μπορεί να αποτελεί πρόδρομη κατάσταση του Αλτσχάιμερ αλλά όχι πάντα).

Σε 53 περιπτώσεις η διάγνωση Αλτσχάιμερ επιβεβαιώθηκε με νεκροψία μετά τον θάνατο των ασθενών και στα δείγματα αίματος σχεδόν όλων (των 52), τα οποία είχαν ληφθεί χρόνια πριν τον θάνατο τους, περιέχονταν τοξικά ολιγομερή, τα οποία ανιχνεύθηκαν από το τεστ. Το SOBA όμως – και αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό – ανίχνευσε επίσης τοξικά ολιγομερή στο αίμα ορισμένων μελών της ομάδας ελέγχου των υγιών ατόμων, μερικά από τα οποία στο μέλλον εμφάνισαν ήπια γνωστική εξασθένηση.

Οι ερευνητές συνεργάζονται με την εταιρεία-τεχνοβλαστό AltPep του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον για την ανάπτυξη του SOBA ως κανονικού διαγνωστικού τεστ. Όπως εκτιμούν, το τεστ μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί, ώστε να ανιχνεύει τα τοξικά ολιγομερή και μιας άλλης τοξικής πρωτεΐνης που σχετίζεται με τη νόσο Πάρκινσον και την άνοια με σωμάτια Lewy.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ