Ερχεται κρίση τροφίμων…

Κώδων κινδύνου. Πολύ σύντομα θα αντιμετωπίσουμε σοβαρή κρίση τροφίμων. Και πρέπει ήδη να ετοιμαζόμαστε! Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η γενικότερη ακρίβεια που χτυπάει τις οικονομίες μας λόγω και των μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχουν σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Κυρίως στον τομέα του ηλεκτρισμού αλλά και της γεωργικής παραγωγής. Ο ακριβός ηλεκτρισμός ήδη έχει αρχίσει να επηρεάζει με καταλυτικό τρόπο τη γεωργική παραγωγή. Τα λιπάσματα σχεδόν παντού ανεβαίνουν, ως κόστος, σε μεγάλα ύψη λόγω ανόδου εργοστασιακών τιμών. Το κόστος της ενέργειας, λόγω Ρωσίας και πολέμου, αλλά και μείωσης γενικότερα εξορύξεων πετρελαίου και αερίου με αφορμή μειωμένες επενδύσεις και παραγωγή (λόγω περικοπών, εξαιτίας πράσινης μετάβασης), έχει συμβάλει στις υψηλές τιμές των λιπασμάτων. Αρα και στην ακρίβεια των παραγόμενων τροφίμων.

Σε αυτά όμως τώρα προστίθενται και οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία. Οι δύο σημαντικοί σιτοβολώνες ολόκληρου του κόσμου, η Ουκρανία και η Ρωσία, λόγω εμπλοκής στις εχθροπραξίες, ματαιώνουν ή περιορίζουν την παραγωγή τους. Η Ρωσία μάλιστα προτίθεται να ματαιώσει τις σχετικές της εξαγωγές σε μη φιλικές χώρες. Σε συνδυασμό με τα πανάκριβα λιπάσματα η προμήθεια τροφίμων σύντομα θα γίνει προβληματική. Για την ώρα οι περισσότερες χώρες εφοδιάζουν τις αγορές με τα υπάρχοντα αποθέματα. Κοντά όμως στο τέλος του χρόνου οι συνέπειες της έλλειψης καλλιεργειών σε Ουκρανία και Ρωσία θα γίνουν δραματικά αισθητές. Το μεγάλο κόστος των λιπασμάτων θα βαρύνει τα εισοδήματα των γεωργών παντού και ελλείψεις, μαζί με τις υψηλές τιμές, θα μείνουν μαζί μας για χρόνια.

Μαζί με τις ελλείψεις αγροτικών προϊόντων θα υπάρξει και άγριος πληθωρισμός στις τιμές. Σύμφωνα με σχόλιο του καθηγητή Nick Bosanquet και του Andrew Haldendy στους Financial Times (12 Απριλίου 2022), τα εισοδήματα σε Ασία και Αφρική θα υποστούν δραματικές αφαιμάξεις, αφού το κόστος του φαγητού θα εκτιναχθεί κατά 10%, από 20% σε 30% του οικογενειακού εισοδήματος. Μελέτη του ΟΗΕ δείχνει πως από τις οικιακές δαπάνες κάθε οικογένειας θα αυξηθεί κατά 50% το ποσόν που θα διατεθεί για διατροφή. Και μπορεί να υπάρξουν και παραπάνω αυξήσεις το 2024! Είναι απαραίτητη η διεθνής συνεργασία για την εξασφάλιση ποτιζόμενης γης σε παγκόσμια κλίμακα τις επόμενες εβδομάδες. Τα κράτη του βόρειου ημισφαιρίου θα πρέπει να εξασφαλίσουν σημαντικά αποθέματα τροφίμων για την Αφρική, τη Νότια Ασία και τη Μέση Ανατολή. Λίγο αργότερα μπορεί να χρειασθεί να περιορίσουμε την εξασφάλιση μη απαραίτητων για την ανθρώπινη διαβίωση τροφών, όπως το βοδινό κρέας, υπέρ της καλλιέργειας δημητριακών. Δίχως διεθνή συνεργασία μπορεί να βρεθούμε, σε παγκόσμια κλίμακα, αντιμέτωποι με θανατηφόρα κύματα πείνας και τραγικών απωλειών σε παιδιά και αγροτικές οικογένειες. Η Κίνα φαίνεται να έχει προβλέψει τέτοιες εξελίξεις. Κι έχει αγοράσει σε Αφρική και Νότια Αμερική τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις σιτηρών και δημητριακών.

Για την Ελλάδα είναι απαραίτητο από τώρα να ληφθούν μέτρα υποχρεωτικής αναδιάρθρωσης και επέκτασης των καλλιεργειών, καθώς και εξασφάλισης λιπασμάτων για την κρίσιμη ώρα. Αλλιώς, οι εξελίξεις θα είναι τραγικές…