Πόλεμος στην Ουκρανία: Η περιοχή του Μπρεστ που γίνονται οι διαπραγματεύσεις και η ιστορική του αξία

Οι συνομιλίες γίνονται στο «Σπίτι του κυνηγού», ένα κτήριο που χτίστηκε επί Σοβιετικής Ένωσης και χρησιμοποιούσε η ελίτ του κόμματος. Βρίσκεται στην τοποθεσία Μπελοβέζις Πουσί. Σε αυτό το κτίριο υπεγράφησαν οι συνθήκες για τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991.

Ρώσοι και Ουκρανοί συμφώνησαν να συναντηθούν και να συνομιλήσουν εκεί, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Αρχικά επειδή είναι στο έδαφος της Λευκορωσίας, όπως θέλουν οι Ρώσοι αλλά κοντά στα σύνορα με την Πολωνία όπως θέλουν οι Ουκρανοί.

Όμως η περιοχή του Μπρεστ έχει ιδιαίτερη σημασία και για δυο άλλους λόγους. Εκεί οι Μπολσεβίκοι υπέγραψαν την ανακωχή με τους Γερμανούς το 1918, αλλά και γιατί εκεί το 1941 οι Σοβιετικοί στρατιώτες ενός μεσαιωνικού φρουρίου αντιστάθηκαν μέχρι τον τελευταίο στις ορδές του Χίτλερ κατά την πρώτη μέρα της εισβολής του στη Σοβιετική Ένωση.

Η ονομασία

Το όνομα Μπρεστ ή Μπεράστιε πιθανότατα προέρχεται από τη σλαβική λέξη «μπερέστ», η οποία σημαίνει σημύδα ή «μπερέστα», η οποία σημαίνει φλοιός δέντρου.

Σε χρονικά του 12ου και 13ου αιώνα αναφέρεται ως Μπερέστι, ενώ σε έγγραφα του 16ου αιώνα ως Μπερέστ. Από τον 17ο αιώνα και μέχρι τις αρχές του 20ού, η πόλη ονομαζόταν Μπρεστ-Λιτόφσκι και αργότερα Μπρεστ-Λιτόφσκ. Από το 1939 αναφέρεται ως Μπρεστ και είναι μέρος της Λευκορωσίας (τότε Σοβιετικής Ένωσης).

Α Παγκόσμιος Πόλεμος

Το 1918 η επανάσταση στη Ρωσία μόλις είχε κλείσει έναν χρόνο. Η χώρα ήταν κατεστραμμένη οικονομικά και ο Λένιν ήθελε οπωσδήποτε να βγει από τον πόλεμο και να κλείσει το μέτωπο με τη Γερμανία έτσι ώστε να αφοσιωθεί στο πρόγραμμα του.

Στην πόλη Μπρεστ – Λιτόφσκ αντιπρόσωποι της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας υπέγραψαν στις 3 Μαρτίου με τις Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία) τη συνθήκη που έμεινε γνωστή ως «συνθήκη άνευ προσαρτήσεων – άνευ αποζημιώσεων»

Ήταν μια συνθήκη ανακωχής που έβγαζε τους Ρώσους από τον πόλεμο (και την Αντάντ) και έκλεινε για τους Γερμανούς το Ανατολικό μέτωπο που διατηρούσαν χιλιάδες στρατιώτες.

Η συνθήκη Μπρεστ – Λιτόφσκ υπήρξε ιδιαίτερα επώδυνη για τη Ρωσία, την άλλοτε τσαρική αυτοκρατορία, από την οποία αφαίρεσε περίπου το ένα τέταρτο των εδαφών, και το ίδιο ποσοστό του συνόλου της βιομηχανίας της, καθώς και το ένα δέκατο του συνόλου των πλουτοπαραγωγικών πηγών, ανθρακωρυχείων κ.λπ.

Συνέχεια αυτής της συνθήκης, συνομολογήθηκε, τον Αύγουστο του 1918, άλλη δια της οποίας υποχρεώθηκε η Ρωσία να καταβάλει στη Γερμανία έξι δισεκατομμύρια χρυσά μάρκα.

Μετά την ήττα τους στον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, κατά τη διαπραγμάτευση της συνθήκης των Βερσαλλιών, οι Γερμανοί προσπάθησαν να διαμαρτυρηθούν ότι οι όροι που τους επέβαλαν ήταν υπερβολικά σκληροί. Οι Γάλλοι διπλωμάτες τότε τους θύμισαν ότι ήταν πολύ πιο γενναιόδωροι από τους ιδιαίτερα απεχθείς όρους που είχαν επιβάλει στους Ρώσους με τη Συνθήκη Μπρεστ – Λιτόφσκ.

Β Παγκόσμιος Πόλεμος

Τον 19^ο αιώνα η Ρώσοι έχτισαν στην περιοχή ένα τεράστιο φρούριο από κόκκινα τούβλα . Ήταν ουσιαστικά μια οχύρωση σε μια περιοχή 4 τετραγωνικών χιλιομέτρων που η περίμετρος της έφτανε τα 30 χιλιόμετρα, δίπλα από τα ποτάμια Μούκχαβετς και Μπαγκ.

Στις 22 Ιουνίου του 1941 ήταν το άκρο της Σοβιετικής Λευκορωσίας ακριβώς επάνω στα σύνορα με την Πολωνία. Μια Πολωνία που είχε καταλάβει μήνες πριν ο Χίτλερ. Μέσα στο οχυρό στρατοπέδευε η 42^η και η 6^η μεραρχία πεζικού του κόκκινου στρατού καθώς και μερικές εκατοντάδες συνοριοφύλακες. Οι αξιωματικοί έμεναν μαζί με τις οικογένειες τους. Σύνολο 4.000 άνδρες.

Κανείς από αυτούς δεν γνώριζε ότι λίγα λεπτά μετά τις 3.15 το πρωί θα ήταν οι πρώτοι που θα δέχονταν το αστραπιαίο πλήγμα της Γερμανικής μηχανής. Σε λίγα λεπτά θα ξεκινούσε η «επιχείρηση Μπαρμπαρόσα». Τα τανκς όμως του 14^ου Σώματος Στρατού των ναζί και οι 17.500 στρατιώτες μόνο εύκολα δεν θα περνούσαν.

Οι άνδρες του οχυρού που σώθηκαν από τη μάχη αυτή μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Όλοι οι άλλοι έπεσαν μέχρι τον τελευταίο. Το πρώτο μήνυμα από τον ασύρματο προς το Κρεμλίνο ήταν το εξής: «Εδώ οχυρό Μπρεστ. Αμυνόμαστε». Στη Μόσχα δεν πίστευαν ακόμη και έτσι ότι οι Γερμανοί κήρυξαν τον πόλεμο και καταλάμβαναν τη χώρα τους.

Μια εβδομάδα μετά, μέσα από τα ερείπια εστάλη ένα ακόμη μήνυμα από τον ασύρματο: «Εδώ οχυρό Μπρεστ. Αντιστεκόμαστε ακόμη» Αυτό ήταν και το τελευταίο μήνυμα.

Όταν οι Γερμανοί τελικά κατέλαβαν το οχυρό βρήκαν σκαλισμένα μηνύματα στους τούβλινους τοίχους του, από τους υπερασπιστές που έπεσαν μέχρι τον τελευταίο. «Πεθαίνω, αλλά δεν παραδίνομαι! Αντίο Πατρίδα!», «Πεθαίνουμε, αλλά δεν εγκαταλείπουμε το Φρούριο!», «Ήμασταν πέντε, πεθαίνουμε, για τον Στάλιν!».

Οι ναζί έχασαν στο Φρούριο του Μπρεστ πάνω από 1.000 στρατιώτες και αξιωματικούς.

1.887 ήταν οι νεκροί μαχητές του Κόκκινου Στρατού. 3.000 αιχμαλωτίστηκαν όταν πλέον δεν μπορούσαν να πολεμήσουν άλλο. Στον κοινό τάφο στην περίμετρο του Φρουρίου βρίσκονται θαμμένοι 850 υπερασπιστές του.

Ο Σοβιετικός λαός θα ονομάσει τη φρουρά του οχυρού Μπρέστ «Η Αθάνατη Φρουρά». Μαρτυρίες ανέφεραν ότι εντός του Φρουρίου ακούγονταν πυρά μέχρι και το Φθινόπωρο. Μετά τον πόλεμο, οι Σοβιετικοί έδωσαν τον τίτλο στο οχυρό Μπρεστ «Φρούριο-Ήρωας» για να τιμήσουν την ηρωική άμυνα των αδρών του Κόκκινου Στρατού.