… Πολυκατοικίες και κουρσάκια ιδιωτικά

Γεννήθηκα μια εποχή που τα αυτοκίνητα τα έλεγαν «κούρσες». Ενα από τα πρώτα τραγούδια που έμαθα να ψιλοτραγουδάω, διότι ήταν μεγάλο σουξέ της εποχής και το έπαιζαν τα ραδιόφωνα από το πρωί έως το βράδυ, ήταν η «Μαύρη Φορντ» του Χατζιδάκι από την «Οδό Ονείρου» με τη Μάρω Κοντού. Μικρό παιδάκι τώρα να λέω «Μια μαύρη Φόρντ μοντέλο του ’23 / φτάνει λαμπρή, στη μικρή μας την πλατεία / Είχε αριθμό που τέλειωνε στα 3 / κι εγώ ήμουν μόλις μικρή στα 13 / Αχ τι κακό, αχ τι κακό / Μέσα στη Φορντ ένα βράδυ μαγικό / Αχ τι κακό, αχ τι κακό / Εχασα κάτι που το είχα φυλαχτό». (Το αστείο ήταν πως αυτό το «σαν φυλαχτό» που χάθηκε μέσα στη Φορντ νόμιζα, για χρόνια, ότι ήταν βραχιολάκι, σταυρουδάκι, κάτι τέτοιο τέλος πάντων).

Μεγάλωσα με τα τεχνικολόρ μιούζικαλ του Γιάννη Δαλιανίδη. Με τον Ντούζο και τον Βουλγαρίδη να νοικιάζουν τσίλικα αυτοκίνητα ώστε να κάνουν τον καμπόσο στα κορίτσια με τα φουρό. Και τον Γεωργίτση να καίει γυναικείες καρδιές ως οδηγός σε ράλι. Μετά, άρχισα να βλέπω και αμερικάνικες ταινίας. «Μα καλά, υπάρχουν τόσο μεγάλα και τόσο ροζ αυτοκίνητα;» αναρωτιόμουν τότε. Εκτός από τον κινηματογράφο όμως, από δίπλα «έπαιζε» και η πραγματική φωνή. Ενα καινούργιο και μάλιστα αστραφτερό αυτοκίνητο ήταν «θέμα» ακόμη και στις αστικές γειτονιές της Αθήνας. Καλά στην πατρίδα μου, τη Σύρο, δεν συζητώ. Εκεί, έχω προλάβει τις εποχές που σύσσωμη η πιτσαρικαρία έπαιρνε στο κατόπι, αλαλάζοντας, κάθε «κούρσα» που έσκαγε μύτη στη γωνία.

Και μετά μεγάλωσα κι άλλο. Και ήρθαν οι ανατροπές της εφηβείας. Σύμφωνα με τις οποίες έπρεπε να χλευάσουμε ό,τι χρεώναμε στις προηγούμενες γενιές. Βλέπαμε το «Κατσαριδάκι αγάπη μου» και τραγουδούσαμε Σαββόπουλο νομίζοντας ότι έτσι βγάζουμε τη γλώσσα στον μικροαστισμό. «…Δρόμοι, ανθρωπάκια και γραφεία / πολυκατοικίες και κουρσάκια ιδιωτικά». Μόνο που όταν καβατζάραμε τα είκοσι και μπορούσαμε πια να βγάλουμε δίπλωμα οδήγησης, τα περισσότερα συνομήλικά μου κορίτσια και αγόρια ήθελαν να πάρουν ένα κουρσάκι. Οχι για επίδειξη. Για ανεξαρτησία. Να το καβαλάμε και να φεύγουμε. 2CV, Citroen LN, Autobianchi και Φίατ 126. Και όταν πια αφήναμε πίσω μας τα τριάντα και ανακαλύπταμε τη νοσταλγία, τραγουδούσαμε με τους στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου στο «Ακριβό μου διθέσιο» για «μυρωδιά καταλύτη».

Να φύγουμε, να πάμε αλλού

Πριν από λίγες εβδομάδες, σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», ο Γιώργος Μανιώτης, με αφορμή τα λοκντάουν, μου μιλούσε για την αξία της μετακίνησης. Πως το «μετακινούμαι», ακόμη και αυτό το «πάω μια βόλτα», είναι μια δικλίδα ασφαλείας όταν στις σχέσεις φτάνει ο κόμπος στο χτένι. Αυτήν ακριβώς τη δυνατότητα της μετακίνησης μεγιστοποίησε και τελειοποίησε το αυτοκίνητο. Μια τεχνολογική εφεύρεση με μεγάλη ψυχική επίδραση αφού μετέτρεψε τον άνθρωπο, ένα από τα πιο βραδύποδα όντα του πλανήτη, σε τσιτά. Οταν είμαστε, για παράδειγμα, εγκλωβισμένοι σε μποτιλιάρισμα, δεν νευριάζουμε μόνο επειδή θα αργήσουμε σε κάποιο ραντεβού αλλά επειδή στερούμεθα το «να φύγουμε προς τα εμπρός». Μέσα στην ασφάλεια της σιδερένιας «πανοπλίας» μας αφού το αυτοκίνητο είναι ένα «κέλυφος» που μας προστατεύει αλλά, συγχρόνως, μαρσάρει στην επιθετικότητά μας. Ναι, το αυτοκίνητο είναι ένα από τα πιο ισχυρά – μπορεί και το πιο ισχυρό – φετίχ των τελευταίων εκατό χρόνων. Που γρατζουνάει βασικά μας ένστικτα. Τα οποία δεν έχουν να κάνουν με την πολυτέλεια αλλά με μια, έστω και διαστρεβλωμένη, αίσθηση ελευθερίας. Από ‘κει και πέρα όσο επικίνδυνη είναι μια Ferrari στους δρόμους της Βούλας το 2022, το ίδιο επικίνδυνο ήταν και ένα Autobianchi, με εφτά (ναι, εφτά) μεθυσμένα αγόρια και κορίτσια, στην παραλιακή, τη δεκαετία του 1980.