Θεσσαλονίκη – Η γενέθλια πόλη του Τόλη Νικηφόρου

Γενέθλια πόλη, 1

αγιόκλημα και ψάθινες καρέκλες
για να τσιμπολογάνε τα παιδιά
απ’ τα χουνάκια με τα τυπωμένα φύλλα
κι από το καλοτάξιδο πανί της Αίγλης
σπόρια ονείρου

εκεί στο τέρμα της ανηφοριάς
ο ήλιος ν’ αμολάει απλόχερα τους ήχους
από τα κατρακύλια και τα ξύλινα πατίνια
στο καλντερίμι της Αγνώστου Στρατιώτου

αριστερά και δεξιά πιο κάτω
ν’ απλώνεται η πλατεία ουρανός
με τα αρχαία λουτρά του Παραδείσου
και τ’ άσπρα σύννεφά της ν’ ανεμίζουν
σημαία στο καμπαναριό του Αϊ-Δημήτρη

μέσα απ’ τη γη να ξεπροβάλλει
η ανθισμένη Παναγία Χαλκέων
όλα στη θέση τους αμετακίνητα
όπως το χέρι του πατέρα
τους εφιάλτες στο σκοτάδι όταν έδιωχνε

η φλόγα απ’ το δαδί να λαμπαδιάζει
στο πρωινό δωμάτιο του χειμώνα
κάθε κατώφλι μια ζεστή ποδιά
και ο βαρδάρης άγριος, παγερός και οικείος
ένας μεγάλος αδερφός, μια βεβαιότητα

διαρκώς να αλλάζουν και να μένουν
όλα στη θέση τους αμετακίνητα
αμετακίνητη η Πλατεία Δικαστηρίων
απ’ όπου ξεκινούσε κι όπου τέλειωνε
η Εγνατία Οδός αυτού του κόσμου

*Από την ποιητική συλλογή του Τόλη Νικηφόρου Το διπλό άλφα της αγάπης (εκδόσεις Νέας Πορείας, Θεσσαλονίκη 1994)

Ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στην οδό Αγνώστου Στρατιώτου (πλατεία Δικαστηρίων) της Θεσσαλονίκης στις 14 Νοεμβρίου 1938.

Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες: ο πατέρας του, Νίκος, από το Σαλιχλί της Ιωνίας και η μητέρα του, Αριστούλα, από τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας.

Αποφοίτησε από το «Κολλέγιο Ανατόλια» το 1957, φοίτησε δύο χρόνια στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και εντέλει σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων.

Εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος, αναλυτής συστημάτων και διαδικασιών και μεταφραστής-διερμηνέας στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και στο Λονδίνο.

Ταξίδεψε σε πολλές χώρες και επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, για να ασκήσει το επάγγελμα του μελετητή-συμβούλου επιχειρήσεων έως το 1999.

Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκε από τα μαθητικά του χρόνια, αρχικά ως λογοτεχνικός συντάκτης των περιοδικών College News και Annual, αργότερα δε ως αρχισυντάκτης του περιοδικού των αποφοίτων, Anatolia Alumnus.

Έχει εκδώσει τριάντα και πλέον βιβλία (συλλογές ποιημάτων και μία συγκεντρωτική έκδοση, συλλογές διηγημάτων, μυθιστορήματα και παραμύθια για μεγάλους).

Διηγήματα και ποιήματα του Νικηφόρου έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά.

Εξάλλου, ποιήματά του έχουν μεταφραστεί, κυρίως από πανεπιστημιακούς δασκάλους, σε εννέα ευρωπαϊκές γλώσσες, στις ΗΠΑ και στον Καναδά.

Επίσης, έχουν περιληφθεί σε πολλές έντυπες και ηλεκτρονικές ελληνικές και ξένες ανθολογίες, καθώς και στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Ο Νικηφόρου τιμήθηκε το 2009 με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων του «Ο δρόμος για την Ουρανούπολη» (εκδόσεις Νεφέλη).

*Πολλές από τις φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο του Δήμου Θεσσαλονίκης (thessaloniki.gr).