Ο Πάνος Δημητρακόπουλος μας ταξιδεύει «Μπουένος Άιρες, Νέα Υόρκη, Βοµβάη, Τόκιο και Μπαρµπαριά»

Με αφορμή την πρώτη συναυλία με πρωταγωνιστή το κανονάκι «Μπουένος Άιρες, Νέα Υόρκη, Βοµβάη, Τόκιο και Μπαρµπαριά», ο δεξιοτέχνης Πάνος Δημητρακόπουλος μιλά για τον πλούτο και τη μουσική διαδρομή του μουσικού αυτού οργάνου σε Ανατολή και Δύση. Παράλληλα, αναδεικνύει τη διαχρονικότητα και τη δυναμική της παράδοσης, ως διαδικασία εξέλιξης και μεταμόρφωσης που μας εξασφαλίζει την απρόσκοπτη διαδρομή της γνώσης και της σοφίας δια μέσου των αιώνων.

Ο Πάνος Δημητρακόπουλος είναι από τους λίγους σολίστες-δεξιοτέχνες στο κανονάκι στην Ελλάδα με διεθνή διαδρομή. Αυτοδίδακτος, ξεκίνησε με τη Δόμνα Σαμίου και το Χρόνη Αηδονίδη που επανέφεραν στο προσκήνιο την παραδοσιακή ελληνική μουσική. Επίσης, ήταν από τους πρώτους που εκτέλεσαν έργα συνθετών και τραγουδοποιών, που εισήγαγαν το κανονάκι στην ελληνική έντεχνη, αλλά και στην παγκόσμια έθνικ μουσική.

Έχουμε ακούσει τον ήχο του χαρακτηριστικά στην «Πολίτικη Κουζίνα» και την «Αλεξάνδρεια» της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, στα «Σμυρνέικα Τραγούδια» του Παντελή Θαλασσινού, αλλά και σε πληθώρα άλλων εκτελέσεων παραδοσιακών τραγουδιών, αλλά και συνθέσεων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών όπως της Loreena Mc Kennitt.

Έχοντας αναπτύξει ένα δικό του ξεχωριστό μουσικό χαρακτήρα που γεφυρώνει το μυστικισμό της Ανατολής με το λυρισμό της Δύσης, έχει καθιερωθεί ως πρωτοπόρος στο είδος του, καθώς καταφέρνει κάθε φορά να ξεπερνά τις φόρμες της παραδοσιακής μουσικής της Μικράς Ασίας και της Θράκης, όπου βρίσκονται οι καταβολές του μουσικού αυτού οργάνου, και να περιδιαβαίνει αβίαστα σε άλλα είδη όπως η κλασική και η jazz. Δεν υπήρχε λοιπόν καλύτερος να ηγηθεί μίας τέτοιας μουσικής διοργάνωσης με το κανονάκι στο επίκεντρο στο CT Garden Festival του Christmas Theater με «συνταξιδιώτες» επτά προσωπικότητες του ελληνικού τραγουδιού τον Παντελή Θαλασσινό, το Νίκο Ξυδάκη, την Ευανθία Ρεμπούτσικα, την Καλλιόπη Βέττα, το Ζαχαρία Καρούνη, την Αρετή Κετιµέ και την Κατερίνα Παπαδοπούλου.

Το κανονάκι και ο Κανών

Ο µονόχορδος Κανών µε τον κινητό καβαλάρη του Σάµιου µαθηµατικού και φιλόσοφου Πυθαγόρα, εξελίχθηκε στο πολύχορδο όργανο τρίγωνον ή επιγόνειον της Ελληνικής Αρχαιότητας. «Το κανονάκι είναι ένα «πλήρες» όργανο και το γεγονός ότι η ονομασία του αποδίδεται στον Πυθαγόρα και τον «Κανόνα» με τον οποίο μετριούνται τα μουσικά διαστήματα, καταδεικνύει την άρρηκτη σχέση μουσικής και μαθηματικών», εξηγεί ο Πάνος.

Αργότερα, το συναντάμε µε την ονομασία ψαλτήριο σε μικρογραφίες και τοιχογραφίες των Ορθόδοξων ναών σε όλη την επικράτεια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πάντοτε στα χέρια του βασιλιά Δαυίδ. «Θεωρείται «τεχνικά» απαραίτητο όργανο στην ανατολική και βυζαντινή μουσική, γι’ αυτό και αποκαλείται το «πιάνο της Ανατολής».

Εκφράζει μια πνευματικότητα, μιας και σε αυτό το όργανο -λέει η παράδοση- συνέθεσε ο Δαβίδ τους Ψαλμούς του και είναι  αντιπροσωπευτικό της μουσικής της Πόλης, η οποία, κατά τη γνώμη μου, περικλείει πολιτισμικά όλη την ελληνική -αστική κυρίως- μουσική ταυτότητα», αναφέρει ο Πάνος, ο οποίος εκτός από σολίστας, είναι μέλος του κουαρτέτου κλασικής μουσικής Qua’SH, του jazz σχήματος Amoeba Trio και του Kalkantza Trio με τον arabesque ήχο, αποστάγματα από τα οποία θα απολαύσουμε στην πολυαναμενόμενη συναυλία.

Στην μεσαιωνική Δύση, το κανονάκι διαδόθηκε µε συγγενικές ονομασίες (psaltery, canon κ.α.), στις Αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής, σε Μέση Ανατολή και Τουρκία µε το όνομα qanoun/kanun και µέσω της θαλασσοκράτειρας Ισπανίας έφτασε στη Νότια Αμερική µε την ονοµασία salterio.

Το κανονάκι όμως είναι ένα μουσικό όργανο που μπορεί να γοητεύσει «κεραυνοβόλα». Ο τίτλος της συναυλίας άλλωστε, οφείλεται στον στίχο του Κώστα Βίρβου, ο οποίος όταν κάποτε ρωτήθηκε, ποιο άλλο έγχορδο όργανο του αρέσει εκτός από το μπουζούκι είπε: «Δεν είμαι Μικρασιάτης ούτε Θρακιώτης αλλά µου αρέσει το κανονάκι». Ούτε ο Πάνος Δημητρακόπουλος κατάγεται από τη Μικρά Ασία ή τη Θράκη, αλλά όπως υποστηρίζει, η μουσική, ως βίωμα, δεν γνωρίζει σύνορα και χρονικούς περιορισμούς.

«Ο παππούς μου ήταν κλαριντζής στην ορεινή Αρκαδία, τη Γορτυνία, τότε που οι οργανοπαίχτες ήταν πιο σημαντικοί από τους τραγουδιστές. Ως μαθητής, δεν έλαβα καμία μουσική εκπαίδευση και οι γονείς μου δάσκαλοι, σίγουρα δεν ονειρεύονταν να με δουν μουσικό. Όταν πέθανε ο παππούς μου, ήμουν 15 χρονών και μας άφησε λίγα χρήματα με τα οποία η αδερφή μου πήρε μία κιθάρα κι εγώ ένα ραδιομαγνητόφωνο. Από αυτό το ράδιο άκουσα κανονάκι όταν ήδη ήμουν πρωτοετής στη Φαρμακευτική Αθήνας. Παράγγειλα να μου κατασκευάσουν ένα όργανο χωρίς να το έχω δει ποτέ μπροστά μου. Όταν το παρέλαβα, απογοητεύτηκα. Νόμιζα ότι ήταν πολύ πιο περίπλοκο. Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι η αρχική μου εκτίμηση ήταν σωστή», διηγείται αναφορικά με το πώς επέλεξε το κανονάκι.

Προσφατα, ο Πάνος συμμετειχε στην ηχογράφηση της μουσικής σύνθεσης του Zbigniew Preisner, συνθέτη των κινηματογραφικών έργων του Κριστόφ Κισλόφκι, για την ταινία «Ο Άνθρωπος του Θεού» (Man of God), που αναφέρεται στη ζωή του Αγίου Νεκταρίου. Η πανδημία και το lock down δε, ήταν μία αφορμή για να ασχοληθεί σε μεγαλύτερο βάθος με τη μουσική που αγαπάει και το κανονάκι. Κι αυτό γιατί ποτέ δεν είχε τόσο χρόνο χωρίς ηχογραφήσεις, συναυλίες, διδασκαλία και ταξίδια. Δημιούργησε το δικό του label στο Spotify και ολοκλήρωσε μια σειρά ηχογραφήσεων με συνθέσεις της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, αλλά και με δικές του που σύντομα θα «ανέβουν» στην πλατφόρμα.

«Παίζω ένα παραδοσιακό όργανο, αλλά ποτέ δεν είδα την παράδοση ως παρελθοντολαγνεία ή προσκόλληση στο παρελθόν. Θεωρώ ότι εξασφαλίζει τη διαχρονικότητα. Αυτού του είδους η μετάδοση της ιστορίας μπορεί να μας κάνει να εξελισσόμαστε πάνω σε στέρεες βάσεις», πιστεύει ο Πάνος που βλέπει την παράδοση όχι ως μουσειακό είδος, αλλά ως διαδικασία της ανθρώπινης εξέλιξης.

Η συναυλία  «Μπουένος Άιρες, Νέα Υόρκη, Βοµβάη, Τόκιο και Μπαρµπαριά» είναι αφιερωμένη στη μνήμη του κορυφαίου δεξιοτέχνη στο κανονάκι Νίκου Στεφανίδη και θα πραγματοποιηθεί με απόλυτη τήρηση των υγειονομικών μέτρων προστασίας από τον κοροναϊό.

Info

Δευτέρα 12 Ιουλίου στις 21.00
CITY GARDEN FESTIVAL by Christmas Theater: Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου, Λ. Βεΐκου 137, Γαλάτσι, τηλ. 211 7701700

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
Α ζώνη: 20 ευρώ
Β ζώνη: 15 ευρώ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: 211 7701700, https://www.viva.gr/tickets/music/city-garden/city-garden-festival-2021/

ΠΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ – ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ – ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ – ΕΥΑΝΘΙΑ ΡΕΜΠΟΥΤΣΙΚΑ – ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΒΕΤΤΑ – ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΡΟΥΝΗΣ – ΑΡΕΤΗ ΚΕΤΙΜΕ – ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

AMOEBA TRIO
Πάνος Δηµητρακόπουλος: κανονάκι
Νικος Μερμηγκας; πολιτικο λαουτο
Δηµήτρης Τσάκας: σαξόφωνο

Kanun3
Πάνος Δηµητρακόπουλος: κανονάκι
Στέφανος Δορµπαράκης: κανονάκι
Εφη Ζαιτιδου: κανονάκι

Κalkantza Trio
Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος: κλαρίνο
Πάνος Δηµητρακόπουλος: κανονάκι
Κώστας Μερετάκης: κρουστά

Μαζί τους οι µουσικοί:
Νίκος Μέρµηγκας: λάφτα, λαούτο, µπουζούκι

Γιαννης Κυριμκιριδης; Πιανο,πληκτρα
Γιάννης Πλαγιαννάκος: κοντραµπάσο