Πανεπιστήμιo και Αστυνομία

Πριν από περίπου δύο χρόνια χρειάστηκε να αναπληρώσω έναν συνάδελφο σε εκπαιδευτική άδεια σε ένα μεταπτυχιακό μάθημα που διδάσκει σε αθηναϊκό πανεπιστήμιο. Φτάνοντας για το πρώτο μάθημα διαπίστωσα ότι το πρόβλημα που θα αντιμετώπιζα δεν θα ήταν η ανομία, που επανέρχεται ως ζήτημα στη δημόσια συζήτηση για την ανώτατη εκπαίδευση, αλλά η… ακαρεκλία και χρειάστηκε να μεταφέρω καρέκλες από παρακείμενη αίθουσα. Βλέπετε, η λιτότητα και οι περικοπές κάποιες φορές μεταφράζονται και σε απλά πρακτικά προβλήματα.

Δεν αναφέρω το μεμονωμένο αυτό περιστατικό για να υποτιμήσω τα προβλήματα που κατά καιρούς έχουν δημιουργηθεί σε ελληνικά πανεπιστήμια από πρακτικές που απέχουν από το να μπορούν να χαρακτηριστούν αγωνιστικές ή «κινηματικές», αλλά για να υπογραμμίσω ότι θα ήταν έως και παραπλανητικό να θεωρήσουμε ότι σήμερα το βασικό πρόβλημα των πανεπιστημίων είναι η παραβατικότητα.

Από τις ελλείψεις σε υποδομές και προσωπικό (χαρακτηριστική η διαμαρτυρία αρκετών ιδρυμάτων ότι οι νέες θέσεις ΔΕΠ που ανακοινώνονται είναι πολύ λιγότερες των αφυπηρετήσεων) μέχρι τα συνολικά ζητήματα προσανατολισμού των σπουδών και της έρευνας και το ζήτημα της σύνδεσης με τις κοινωνικές ανάγκες (που σε μια χώρα βαθιά τραυματισμένη από την οικονομική και κοινωνική κρίση υπερβαίνει το ζήτημα της «σύνδεσης με την αγορά»), μπορούμε να σκεφτούμε αρκετά προβλήματα.

Την ίδια στιγμή, ο τρόπος που παρουσιάζεται στη σχετική συζήτηση ως αυτονόητη η παρουσία της Αστυνομίας σε έναν χώρο όπως το πανεπιστήμιο, πέραν του να παραβλέπει ότι εάν μιλάμε για τον δημόσιο χώρο υπάρχει μια καθοριστική διαφορά ανάμεσα στη δυνατότητα επέμβασης και τη διαρκή κατασταλτική παρουσία και επιτήρηση, παρακάμπτει και ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα.

Τμήμα της συνολικής συνεισφοράς των πανεπιστημίων στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου ήταν η ικανότητά τους να παράγουν μεγάλα κινήματα και έτσι να έχουν σημαντικά αποτελέσματα εκδημοκρατισμού και συνολικότερης ανανέωσης των κοινωνιών. Αυτό υποδεικνύει τον πραγματικό κίνδυνο του να αντιμετωπίζονται οι συλλογικές διεργασίες μέσα στα πανεπιστήμια ως εκ προοιμίου παραβατικές.