Αλλαγή στρατηγικής;

Φαντάζομαι η διστακτική, για μια ακόμη φορά, στάση της Ευρώπης απέναντι στην προκλητική σε όλους Τουρκία να δίδαξε κάποια μαθήματα. Η ΕΕ είναι μια καθαρά οικονομική σύμπραξη χωρών με καθορισμένους ταμειακούς στόχους. Είναι τεράστιο λάθος να επενδύεις επάνω της για εξασφάλιση σημαντικών γεωστρατηγικών συμφερόντων. Οφείλουμε να το ξεκαθαρίσουμε αυτό στον εαυτό μας, κατά κύριο λόγο, και στους εταίρους μας, κατά δεύτερο. Διευκρινίζοντας ταυτόχρονα πως δεν πρόκειται ξανά στο μέλλον να συμπράξουμε σε αποφάσεις με πολιτική στόχευση. Ιδίως μάλιστα αν θίγουν κατ’ ελάχιστο τα οικονομικά μας συμφέροντα. Είχα προ μηνών προειδοποιήσει πως δεν έπρεπε να είχαμε χάσει την ευκαιρία των κυρώσεων κατά Λευκορωσίας. Δυστυχώς η ευκαιρία εκείνη πέρασε ανεκμετάλλευτη. Ενώ η διστακτικότητα της ΕΕ προς την Τουρκία ήταν από τότε φανερή.

Δεν πρόκειται να λύσουμε ζητήματα στρατιωτικών προκλήσεων και αμφισβήτησης συνόρων με στήριγμα τους λογιστές των Βρυξελλών. Αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι να στραφούμε σε στενότερες διμερείς σχέσεις, ακόμα και περιστασιακές, με ευρωπαϊκές (λ.χ. Γαλλία, Αυστρία) και άλλες χώρες (Ισραήλ, Αίγυπτο, Εμιράτα, Σαουδική Αραβία) με στόχο την εξασφάλιση περιφερειακής ισχύος και κάποια ασφάλεια σε περίπτωση τουρκικών προκλήσεων. Θα πρέπει επίσης να θέσουμε στο ΝΑΤΟ ευθέως την αμφισημία του δικού του ρόλου. Τη γενικότερη στάση του γενικού του γραμματέα, αλλά και τη συμπεριφορά κάποιου συμμάχου που με τις εξοπλιστικές του συμφωνίες θέτει σε κίνδυνο την αμυντική θωράκιση της Δύσης (αγoρά ρωσικών πυραύλων). Ιδίως μάλιστα τώρα που το αμερικανικό Κογκρέσο αποφάσισε να τους τιμωρήσει γι’ αυτό.

Να δείξουμε επίσης και στις ΗΠΑ πως χρειαζόμαστε και κάτι παραπάνω από καλά λόγια κι ενθαρρυντικές προτροπές. Απέναντι στη διάθεση του Λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και της Σούδας, τι ακριβώς κερδίζουμε εμείς γεωστρατηγικά και σε ζητήματα αμυντικής εξασφάλισης απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις, από τον υπερατλαντικό σύμμαχο; Οφείλει η νέα διοίκηση Μπάιντεν να διευκρινίσει αν ενστερνίζεται τις τελευταίες δηλώσεις Πομπέο για τον παραβατικό ρόλο της Αγκυρας. Και να εξηγήσει τι προτίθεται να κάνει γι’ αυτό με όρους συγκεκριμένων πολιτικών. Σίγουρα η Τουρκία είναι σημαντικό οικόπεδο για τη Δύση. Εχει όμως και η Ελλάδα τη σημασία της. Καιρός να το αναγνωρίσουν έμπρακτα.

Πάντως η παγκόσμια εμπειρία έχει δείξει πως η στρατιωτική ισχύς σπάνια αντιμετωπίζεται ή αποτρέπεται από διπλωματικές κινήσεις κι ελιγμούς. Η αποτροπή της ισχύος επιτυγχάνεται μόνο με ένα άλλο μέτωπο ισχύος ή με κινήσεις δημιουργίας συσχετισμών που κάνουν την άσκηση αυτής της ισχύος απαγορευτική ή εξαιρετικά κοστοβόρα. Επίσης πρέπει να γίνει συνείδηση πως ό,τι κερδίζεται με τα όπλα σπάνια αποκαθίσταται με τη διπλωματία. Η Κύπρος, παρά τις αποφάσεις του ΟΗΕ, εξακολουθεί να έχει μέρος του εδάφους της υπό τουρκική κατοχή. Το Αζερμπαϊτζάν επανέκτησε το Ναγκόρνο Καραμπάχ, παρά τα αντίστοιχα ψηφίσματα του ΟΗΕ, μόνο διά των όπλων. Το ζήτημα είναι να βρίσκεται η κατάλληλη συγκυρία. Ο,τι χάνεται στρατιωτικά, πολύ σπάνια κερδίζεται διπλωματικά. Αυτό το μήνυμα πρέπει να γίνει συνείδηση όλων. Για ό,τι θέλει συμβεί στο μέλλον…