«Ξαναχτίζοντας τον κόσμο των εικόνων. 1991-2019» : Έκθεση του Λουτσεζάρ Μπογιατζίεφ στην Ελλάδα

Πεντακόσια και πλέον έργα όλων των εικαστικών μέσων –ζωγραφική, σχέδιο, κατασκευές, εγκαταστάσεις, βίντεο, φωτογραφία (επεξεργασμένη συνήθως ψηφιακά), περφόρμανς/ξεναγήσεις (Schadenfreude)– αποτυπώνουν την πολυσχιδή και ποικιλόμορφη καλλιτεχνική πορεία 30 χρόνων του βούλγαρου εικαστικού Λουτσεζάρ Μπογιατζίεφ (Luchezar Boyadjiev), στην πρώτη ατομική και αναδρομική έκθεση που γίνεται στην Ελλάδα με τίτλο «Ξαναχτίζοντας τον κόσμο των εικόνων. 1991-2019» στους δύο ορόφους του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-HELEXPO), από τις 30 Ιουνίου έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2020.

Ο Λουτσεζάρ Μπογιατζίεφ είναι ένας από τους πιο γνωστούς και εξέχοντες καλλιτέχνες που γεννήθηκαν και μένουν στη Βουλγαρία. Πρόκειται για καλλιτέχνη με εκτεταμένη διεθνή πρακτική, μια δημόσια φιγούρα με ξεκάθαρη κριτική στάση απέναντι στην τοπική (βαλκανική) και τη διεθνή εικαστική σκηνή, ενώ τα έργα του αποτελούν μέρος μουσειακών, εταιρικών και ιδιωτικών συλλογών σε όλον τον κόσμο.

Ως καλλιτέχνης, επιμελητής, ομιλητής, θεωρητικός και ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Σύγχρονης Τέχνης της Σόφιας συνέβαλε στην εδραίωση νέων προσδιορισμών της τέχνης και της πρακτικής της, σε καινοτόμες συζητήσεις και στη χειραφέτηση της νέας γενιάς καλλιτεχνών στη χώρα του.

Μεταξύ των έργων που εκτίθενται βρίσκονται και έργα από διάφορες συλλογές, καθώς και κάποια πρώιμα έργα τέχνης που δημιουργήθηκαν μέσα στις χαοτικές στιγμές της ευφορίας και της ελπίδας για αλλαγή, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989.

Πολλά από αυτά παρουσιάστηκαν και σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις, που τώρα πια έχουν μια αύρα ιστορικότητας, όπως η Beyond Belief: Contemporary Art from East Central Europe (1995-97) στο MCA στο Σικάγο και στην ICA στη Φιλαδέλφεια, η After the Wall: Art and Culture in Post-Communist Europe (1999-2000) στο Moderna Museet της Στοκχόλμης, στο Hamburger Bahnhof του Βερολίνου και στο Ludwig Museum της Βουδαπέστης και η Blood & Honey / Future’s in the Balkans (2003) στη Βιέννη, ανάμεσα σε πολλές άλλες εκθέσεις που σηματοδότησαν ιστορικά γεγονότα και στάδια στην αναγνώριση του Άλλου στην τέχνη.

Στο πέρασμα των χρόνων ο καλλιτέχνης έλαβε μέρος σε πολλές μπιενάλε, ομαδικές εκθέσεις, συνέδρια και προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών, από το Σάο Πάολο και την Κουανγκτσόου έως τη Σάντα Φε και τη Σιγκαπούρη, καθώς και σχεδόν παντού στην Ευρώπη.

Οι επιμελητές της έκθεσης Iara Boubnova, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης της Σόφιας, και Θοδωρής Μάρκογλου, επιμελητής και ιστορικός τέχνης στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αναφέρουν στο επιμελητικό τους κείμενο για τον Λουτσεζάρ Μπογιατζίεφ:

«[…] Το έργο του αντιπροσωπεύει μια έντονη, χιουμοριστική, ενημερωμένη και κριτική εικαστική μελέτη του παρόντος, του κόσμου των εικόνων και των πολλαπλών συνδέσεων τους, τις οποίες ο καλλιτέχνης επαναξιολογεί και ξαναχτίζει. Το έργο του βασίζεται σε εκτεταμένη γνώση της βουλγάρικης και της παγκόσμιας ιστορίας, κουλτούρας και τέχνης καθώς και σύγχρονων ενδιαφερόντων του για τον μοντερνισμό, την μετα-αποικιακή πραγματικότητα και την οικολογική ενασχόληση. Ο καλλιτέχνης παίρνει θέση στην αναδιοργάνωση των κοινωνικών, ιδεολογικών και θρησκευτικών ιεραρχιών εξουσίας, στις αλλαγές στις αξίες, στη μελέτη των σχέσεων μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου, παγκόσμιων και τοπικών περιοχών και στην εξερεύνηση των διασταυρώσεων του καπιταλισμού με τη δημοκρατία, τον καταναλωτισμό και τα νέα μοτίβα του τρόπου ζωής μας. Τα έργα του συγχωνεύουν στοιχεία του παρελθόντος και του μέλλοντος μέσα στο παρόν. […] Ο Boyadjiev είναι ένας από τους πρώτους στη γενιά του καλλιτέχνες που έθεσαν τις βάσεις της σύγχρονης τέχνης στη Βουλγαρία μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’80. Με υπόβαθρο στην ιστορία της τέχνης και στη θεωρία, δημιουργεί τέχνη που αψηφά τόσο τις καθιερωμένες τάσεις όσο και τις κοινωνικές συνθήκες της χώρας του – στο έργο του άλλωστε ολόκληρη η αβεβαιότητα του σοσιαλιστικού παρελθόντος τοποθετείται σε σχέση με τις διεθνείς αλλαγές.»

Η συγκεκριμένη έκθεση αποτελεί μέρος μεγαλύτερου προγράμματος του MOMus – Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης σε σχέση με τα Βαλκάνια, τους καλλιτέχνες και το περιεχόμενό τους.