Βρετανία: Τα σενάρια για το Brexit, η αντίδραση της ΕΕ και οι πιθανοί διάδοχοι Μέι

H επερχόμενη παραίτηση της Τερέζα Μέι από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος στις 7 Ιουνίου δεν φαίνεται να έχει αλλάξει ιδιαίτερα τα σενάρια για το Brexit, ούτε τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε αυτό. Με τον διάδοχο της Μέι να πρέπει να λύσει την «σπαζοκεφαλιά» Brexit, ήδη έχουν αρχίσει να προαλείφονται οι πιθανοί υποψήφιοι για την ηγεσία των Τόρις, οι οποίοι αναμένεται να υποστούν μεγάλη ήττα στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Ταυτόχρονα, στο εσωτερικό της Βρετανίας, οι Εργατικοί βάζουν στο τραπέζι τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, ενώ μικρότερα κόμματα ζητούν δεύτερο δημοψήφισμα.

Η Μέι διευκρίνισε ότι θα παραιτηθεί από τα καθήκοντά της ως αρχηγού του Συντηρητικού Κόμματος στις 7 Ιουνίου, με ανακοίνωση που έκανε έξω από το κτίριο του αριθμού 11 της Ντάουνινγκ Στριτ. Έτσι, υπέκυψε στην πίεση τόσο των βουλευτών του κόμματός της όσο και των Εργατικών να παραιτηθεί, έχοντας αποτύχει τρεις φορές να επιτύχει μία συμφωνία για το Brexit στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Ωστόσο, θα παραμείνει στην εξουσία ως υπηρεσιακή πρωθυπουργός για το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί για την εκλογή από το Συντηρητικό Κόμμα του αντικαταστάτη της.

"The second female prime minister, but certainly not the last."

British PM gives emotional announcement of her resignation. pic.twitter.com/M35CIdyLAe

— NBC News World (@NBCNewsWorld) May 24, 2019

Σε μια κίνηση που δεν μας είχε συνηθίσει, η Τερέζα Μέι δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα συναισθήματά της και ξέσπασε σε λυγμούς στο τέλος της ανακοίνωσής της.

Οι πιθανότεροι διάδοχοι

Μία εβδομάδα μετά από την παραίτησή της Τερέζα Μέι στις 7 Ιουνίου, θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες εκλογής του διαδόχου της. Σύμφωνα με τον Guardian, έξι είναι τα επικρατέστερα πρόσωπα για τη διαδοχή της Μέι στην ηγεσία των Τόρις.

Επικρατέστερος, μέχρι στιγμής, είναι ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος προηγείται σε δημοσκόπηση των βρετανικών Times με ποσοστό 30%. O πρώην δήμαρχος του Λονδίνου και πρώην υπουργός Εξωτερικών υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές της Τερέζα Μέι κατά τους τελευταίους μήνες της πολιτικής αστάθειας λόγω της αποτυχίας των συνομιλιών για το Brexit.

Δεύτερος στην ίδια δημοσκόπηση, με ποσοστό 13%, είναι ο Ντόμινικ Ράαμπ. Ο πρώην υπουργός Brexit προβάλλει την υποψηφιότητά του με αέρα νίκης τις τελευταίες μέρες με συνεντεύξεις σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, καθώς και με μία δυνατή καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τη θέση της Μέι εποφθαλμιούν και δύο κυρίες, υπέρμαχες του Brexit: η Άντρεα Λίντσομ, που ήταν και αντίπαλος της Μέι το 2016, και η Πένι Μορντόντ, που είναι από τα νέα και ανερχόμενα μέλη των Τόρις.

Αρκετά υψηλές πιθανότητες για να αναλάβουν την ηγεσία των Συντηρητικών έχουν και οι Τζέρεμι Χαντ και Σατζίντ Τζαβίντ. Μέλη του κοντινού κύκλου της Μέι και μέχρι πρόσφατα υποστηρικτές της παραμονής στην ΕΕ, οι δύο άνδρες ήταν από τους τελευταίους που την εγκατέλειψαν, ζητώντας της να μη δώσει συνέχεια στα σχέδιά της για το Brexit.

Πάντως, με σημερινή ανακοίνωσή του, το Συντηρητικό Κόμμα αναμένει ότι το αποτέλεσμα της διαδικασίας για την εκλογή του νέου ηγέτη του που θα αντικαταστήσει την Τερέζα Μέι στην πρωθυπουργία της Βρετανίας θα ανακοινωθεί πριν από την θερινή διακοπή των εργασιών του βρετανικού κοινοβουλίου στις 20 Ιουλίου.

Πρόωρες εκλογές ζήτησαν το Εργατικό κόμμα και το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας

Η διεξαγωγή γενικών εκλογών ήταν το αίτημα του ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν, μετά την ανακοίνωση της αποχώρησης της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι, για την οποία δήλωσε ότι ήταν μία σωστή απόφαση, διότι με αυτόν τον τρόπο αποδέχθηκε αυτό που η χώρα γνώριζε επί μήνες, ότι «δεν μπορεί να κυβερνήσει ούτε καν το διχασμένο και διαλυμένο κόμμα της».

Ο επικεφαλής του Εργατικού κόμματος δήλωσε ότι οι αδικίες που υποσχέθηκε να αντιμετωπίσει η Τερέζα Μέι πριν από τρία χρόνια είναι ακόμη πιο έντονες σήμερα και ότι το Συντηρητικό κόμμα απέτυχε στο Brexit και δεν είναι σε θέση να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων ούτε να αντιμετωπίσει τις πιεστικές τους ανάγκες και να προσφέρει λύσεις στα υπόλοιπα σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

«Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η χώρα είναι περισσότερος χρόνος για τις εσωτερικές διαφωνίες των Συντηρητικών και άλλος ένας πρωθυπουργός που θα προκύψει χωρίς εκλογές. Όποιος και να γίνει νέος επικεφαλής του Συντηρητικού κόμματος θα πρέπει να αφήσει τον λαό να αποφασίσει για το μέλλον της χώρας, μέσα από άμεσες γενικές εκλογές» τόνισε.

Theresa May is right to resign. She's now accepted what the country's known for months: she can't govern, and nor can her divided and disintegrating party.

Whoever becomes the new Tory leader must let the people decide our country’s future, through an immediate General Election.

— Jeremy Corbyn (@jeremycorbyn) May 24, 2019

Η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον σε μήνυμά της δήλωσε ότι η Μέι αξίζει ευχαριστίες για την υπηρεσία της και ζήτησε επίσης τη διεξαγωγή εκλογών. «Η αποχώρησή της δεν θα λύσει το πρόβλημα του Brexit που προκάλεσαν οι Τόρις. Μόνο φέρνοντας το θέμα στους πολίτες μπορεί να γίνει αυτό. Δεδομένων των περιστάσεων, είναι λάθος να εγκατασταθεί ένας ακόμη Συντηρητικός στο Νο10 χωρίς γενικές εκλογές» είπε και τόνισε ότι είναι βαθιά ανησυχητική η προοπτική ενός ακόμη πιο σκληροπυρηνικού υποστηρικτή του Brexit ως πρωθυπουργού και μίας αποχώρησης από την ΕΕ χωρίς συμφωνία, ενώ επανέλαβε ότι η Σκωτία θα πρέπει να έχει την επιλογή να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος.

Μάλιστα, η πρωθυπουργός της Σκωτίας επιτέθηκε μέσω Twitter στον Μπόρις Τζόνσον, αποκαλώντας τον «υποκριτή» για την χαμηλών τόνων ανάρτηση του για την παραίτηση της Μέι και τις ευχαριστίες του προς το πρόσωπό της.

What a hypocrite https://t.co/qY5opxXLlc

— Nicola Sturgeon (@NicolaSturgeon) May 24, 2019

Ο Νάιτζελ Φάρατζ, που πρωτοστάτησε στην εκστρατεία του Brexit, δήλωσε πως η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δεν έκρινε σωστά τη διάθεση της χώρας: «Είναι δύσκολο να μην λυπηθούμε την κυρία Μέι, αλλά από πολιτική άποψη δεν έκρινε σωστά τη διάθεση της χώρας και του κόμματός της», ανέφερε σε μια δήλωση.

«Τώρα έχουν φύγει δύο ηγέτες των Συντηρητικών που είχαν φιλοευρωπαϊκά ένστικτα. Είτε το κόμμα θα μάθει αυτό το μάθημα είτε θα πεθάνει».

It is difficult not to feel for Mrs May, but politically she misjudged the mood of the country and her party. Two Tory leaders have now gone whose instincts were pro-EU. Either the party learns that lesson or it dies.

— Nigel Farage (@Nigel_Farage) May 24, 2019

Οι ηγέτες των Φιλελεύθερων Δημοκρατικών και των Πράσινων ζήτησαν να διεξαχθεί δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit.

Τα σενάρια για το Brexit μετά την παραίτηση Μέι

H παραίτηση της Μέι δεν αλλάζει και ιδιαίτερα το σκηνικό όσον αφορά στα σενάρια για το Brexit. Με τις διαπραγματεύσεις να έχουν μπει στο «ψυγείο» το τελευταίο διάστημα, λόγω της αδυναμίας του βρετανικού κοινοβουλίου να καταλήξει σε μία συμφωνία, το πιο πιθανό σενάριο αυτή τη στιγμή είναι αυτό της εκ νέου αναβολής του διαζυγίου.

Με τον διάδοχο της Μέι να ορίζεται στα τέλη Ιουλίου, αυτός ή αυτή θα χρειαστεί προφανώς να επαναδιαπραγματευθεί με την ΕΕ τους όρους της αποχώρησης της Βρετανίας από το μπλοκ.

Η Βρετανία έχει λάβει παράταση ως τις 31 Οκτωβρίου το αργότερο για να αποχωρήσει από την ΕΕ, ενώ η αρχική ημερομηνία του Brexit ήταν η 29η Μαρτίου.

Στην επόμενη ευρωπαϊκή σύνοδο στα τέλη Ιουνίου προβλέπεται εξάλλου να συζητηθεί και η πρόοδος του Brexit.

Προκειμένου να επαναδιαπραγματευθεί, το Λονδίνο ίσως ζητήσει από την ΕΕ νέα αναβολή του Brexit, καθώς ούτε οι Βρετανοί βουλευτές ούτε οι Ευρωπαίοι επιθυμούν μια άτακτη αποχώρηση.

Βέβαια το σενάριο του no deal Brexit δεν πρέπει να αποκλειστεί ακόμα. Ο διάδοχος της Μέι, που αναμφισβήτητα θα είναι οπαδός του Brexit, ίσως ταχθεί υπέρ της υιοθέτησης μιας σκληρής γραμμής που θα επιτρέψει στη Βρετανία να συνάψει τις δικές της εμπορικές συμφωνίες.

Με την ίδια λογική, απόμακρη φαντάζει και η διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος το οποίο θα ανατρέπει το αποτέλεσμα του πρώτου. Εξάλλου, το ενδεχόμενο αυτό έχουν ήδη απορρίψει οι Βρετανοί βουλευτές σε μια σειρά ψηφοφοριών το κοινοβούλιο στα μέσα Μαρτίου, κάτι που το καθιστά μάλλον απίθανο.

Η στάση της ΕΕ για το Βrexit δεν αλλάζει, διαμηνύει η Κομισιόν

Η παραίτηση της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι δεν αλλάζει τίποτε στη θέση των 27 για την συμφωνία για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Θα σεβασθούμε τον νέο πρωθυπουργό, αλλά τίποτε δεν αλλάζει στην θέση που έχει υιοθετήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως προς την συμφωνία της αποχώρησης», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής Μίνα Αντρέεβα.

«Ο πρόεδρος Γιούνκερ πληροφορήθηκε την ανακοίνωση της πρωθυπουργού και δεν αισθάνθηκε καμία χαρά. Έχει εκτιμήσει την συνεργασία του με την Τερέζα Μέι την οποία σέβεται και θεωρεί θαρραλέα γυναίκα», πρόσθεσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν.

«Ο πρόεδρος Γιούνκερ είναι έτοιμος να δημιουργήσει σχέσεις συνεργασίας με τον νέο πρωθυπουργό, όποιος και αν είναι, χωρίς ωστόσο να σταματήσει τις επαφές με την Τερέζα Μέι», διαβεβαίωσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν.

President @JunckerEU followed PM Theresa May's announcement this morning –without personal joy. He will respect and establish working relations with any new Prime Minister, whomever they may be – without stopping his conversations with Theresa May. pic.twitter.com/RrPTEDgKHv

— European Commission 🇪🇺 #UnitedAgainstCoronavirus (@EU_Commission) May 24, 2019

Από το Παρίσι, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε το «θαρραλέο έργο» της Τερέζα Μέι και ζήτησε μία «ταχεία αποσαφήνιση» για την εξέλιξη του Βrexit, μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της πρωθυπουργού, ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία.

Ο Εμανουέλ Μακρόν θεωρεί ότι η απόφαση αυτή «πρέπει επίσης να υπενθυμίσει, σε μία στιγμή σημαντικών επιλογών, ότι οι απορριπτικές ψήφοι χωρίς εναλλακτικό σχέδιο οδηγούν σε αδιέξοδο», αναφερόμενος στις ευρωεκλογές και το Brexit.

Η Τερέζα Μέι «εργάσθηκε με θάρρος για την υλοποίηση του Brexit προς το συμφέρον της χώρας της και τον σεβασμό των ευρωπαίων εταίρων της», τονίζει ο πρόεδρος της Γαλλίας, ο οποίος της απηύθυνε «προσωπικό ευχαριστήριο μήνυμα υποστήριξης».

Για τον πρόεδρο της Γαλλίας, «εξαρτάται από το Ηνωμένο Βασίλειο να ορίσει νέο πρωθυπουργό, ακολουθώντας τις διαδικασίες. Η Γαλλία παραμένει έτοιμη να εργασθεί με τον νέο βρετανό πρωθυπουργό επί του συνόλου των ευρωπαϊκών και διμερών θεμάτων. Η σχέση μας με το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σημαντική σε όλους τους τομείς».

«Είναι πολύ νωρίς για να γίνει αποτίμηση των συνεπειών αυτής της απόφασης. Οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται, κυρίως η προτεραιότητα της καλής λειτουργίας της ΕΕ, πράγμα που καθιστά αναγκαία μία ταχεία αποσαφήνιση».

Στο Βερολίνο, η εκπρόσωπος της Άγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι η γερμανίδα καγκελάριος «σέβεται» την απόφαση της βρετανής ομολόγου της να παραιτηθεί.

«…η καγκελάριος θεωρεί σημαντική την καλλιέργεια στενής συνεργασίας με την βρετανική κυβέρνηση…και αυτό θα διατηρηθεί», πρόσθεσε η εκπρόσωπος, αρνούμενη να τοποθετηθεί σχετικά με τις συνέπειες της παραίτησης επί του Brexit, μίας διαδικασίας που «εξαρτάται από τις εξελίξεις της βρετανικής εσωτερικής πολιτικής».