Πόσο πιθανή είναι η υποχώρηση του Ερντογάν στον αμερικανικό εκβιασμό;

Όλο και περισσότερο αυξάνονται κάθε μέρα που περνάει τα ερωτηματικά για το μέλλον των αμερικανο- τουρκικών σχέσεων, έστω και αν ο «πόλεμος» δείχνει να παγιώνεται και ο εκβιασμός συνεχίζεται ενισχυόμενος, για το τι μέλλει γενέσθαι στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας και πώς αυτό θα επηρεάσει την γύρω περιοχή και κυρίως Ελλάδα και Κύπρο.

Σκληρός εκβιασμός

Είναι σαφές ότι ούτε οι ΗΠΑ θέλουν να χάσουν την Τουρκία από την επιρροή τους, χωρίς τουλάχιστον να αγωνιστούν για αυτή, ούτε η Τουρκία μπορεί να αντέξει τις κυρώσεις με τις οποίες την απειλεί η Ουάσιγκτον αλλά και πολύ περισσότερο την οικονομική απομόνωση από τη Δύση, από την οποία εξαρτάται η οικονομία της.

Ο εκβιασμός από την πλευρά των ΗΠΑ δεν δείχνει να υποχωρεί, καθώς καλλιεργείται με ταχείς ρυθμούς και η επιλογή της εναλλακτικής, με τον όλο και πιο σφιχτό εναγκαλισμό της Ουάσιγκτον με Αθήνα και Λευκωσία, κάτι που κάνει το Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να σκέφτεται πιο σοβαρά το δρόμο της συνθηκολόγησης, αφού η κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας είναι βέβαιο ότι θα σημάνει και τη δική του συντριβή.

Το «προηγούμενο» του Μπράνσον

Οι πρώτες «προειδοποιήσεις» από την πλευρά της Ουάσιγκτον έχουν ήδη γίνει με τις ΗΠΑ να  αναφέρουν σε ανακοινώσεις τους ότι προτίθενται να φτάσουν μέχρι και σε κυρώσεις στο πλαίσιο του νόμου CAATSA. Η σοβαρότητα των δηλώσεων έγινε σαφέστατη και με την ομιλία του αμερικανού  αντιπροέδρου Μάικ Πενς στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, κατά την οποία ξεκαθαρίστηκε ότι η Ουάσιγκτον προχωρά βάσει του ίδιου σχεδίου εκβιασμών και απειλών με το καλοκαίρι του 2018. Ένα σχέδιο που εφαρμόστηκε λίγο πριν τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές και ανάγκασε τον Ρ. Ερντογάν να προχωρήσει στην απελευθέρωση του Πάστορα Άντριου Μπράνσον.

Το προηγούμενο του 2018 είναι αυτό που ενισχύει και την άποψη των ΗΠΑ, ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει και σε ένα υποχώρηση υπό την απειλή του νόμου ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ για να αντιμετωπίζονται οι χαρακτηριζόμενες χώρες ως «εχθροί» των ΗΠΑ, όπως η Ρωσία και το Ιράν. Δύο χώρες που έχουν μετατραπεί σε στρατηγικού συμμάχους για το Ρ. Ερντογάν.

Κάνει πίσω ο Ερντογάν;

Το ερώτημα που τίθεται είναι ότι αν τελικά οι ΗΠΑ είναι – όπως όλα δείχνουν – διατεθειμένες να φτάσουν τον εκβιασμό στα άκρα βάζοντας τέλος στην προνομιακή σχέση με τις ΗΠΑ, κατά πόσο μπορεί ο Ρ. Ερντογάν να αντέξει όσα θα ακολουθήσουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όσοι  Τούρκοι αξιωματούχοι βρέθηκαν τις προηγούμενες μέρες, στις ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να πάρουν μία ιδέα για το τι είναι οι κυρώσεις με τις οποίες τους απειλεί η Ουάσιγκτον, για την αγορά των S-400.

ΠΟια μπορεί να είναι η εξέλιξη με τους S-400;

Απέναντι σε αυτή την προοπτική, όπως μεταδίδει η ιστοσελίδα hellasjournal.com ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, κατά την επίσκεψη του στις ΗΠΑ πρότεινε εγκατάσταση των S-400 στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, βασικά για να προστατεύουν τα παλάτια του εκάστοτε Τούρκου προέδρου, και την ανάπτυξη των αμερικανικών F-35 στα σύνορα με την Τουρκία, ώστε να βρίσκονται σε απόσταση πολλών μιλίων το ένα σύστημα από το άλλο. Φέρεται δε να είπε ότι τα ισραηλινά F-35 βρίσκονται σε πιο κοντινή απόσταση από τους ρωσικούς S-300 στη Συρία, απ’ ότι θα είναι οι S-400 και τα F-35. Η άλλη πρόταση, που φέρεται να κατέθεσε, είναι να παραμείνουν μέσα σε κουτιά οι S-400, και να μην αναπτυχθούν ποτέ χωρίς τη συγκατάθεση της Αμερικής.

Ωστόσο η εισήγηση να μείνουν οι S-400 στα κουτιά είναι μάλλον η πλέον προβληματική, αφού η Τουρκία δεν θα γλιτώσει τις κυρώσεις, ενώ θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να τους χρησιμοποιήσει, αφού στο μεταξύ υποτίθεται ότι θα έχει παραλάβει και τα F-35.

Τοξικό περιβάλλον για Ελλάδα και Κύπρο

Στο πλαίσιο της αμερικανο – τουρκικής διαμάχης διαμορφώνεται και ένα εξαιρετικά προβληματικό και τοξικό περιβάλλον και όσον αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο.

Οι ΗΠΑ επιχειρούν σύσφιξη των σχέσεων και ανάδειξη Αθήνας – Λευκωσίας σε στρατηγικούς εταίρους τους στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με φόντο τους υδρογονάνθρακες.

Από την πλευρά τους Ελλάδα και Κύπρος είναι λίγο περισσότερο «ενθουσιώδεις» για τη συγκεκριμένη στροφή των ΗΠΑ, προς το μέρος τους, θεωρώντας ότι έχουν καταφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στην Τουρκία, ωστόσο το επικίνδυνο είναι ότι μέχρι στιγμής τίποτα δεν έχει τελειώσει.

Την ίδια στιγμή Αθήνα και Λευκωσία μπαίνουν στο σημείο τριβής των σχέσεων των δύο χωρών, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την ασφάλεια και την επιθετική ρητορική της Τουρκίας, η οποία κάθε μέρα κλιμακώνει όλο και περισσότερο τις προκλήσεις της απέναντι και στις δύο χώρες.

Τουρκία και ΗΠΑ βαδίζουν αυτή τη στιγμή το επικίνδυνο μονοπάτι του εκβιασμού εκατέρωθεν με την Ουάσιγκτον να εργαλειοποιεί την προσέγγιση Αθήνας – Λευκωσίας.

Το ερώτημα που θα έπρεπε να τίθεται πλέον κατά τη χάραξη πολιτικής από Αθήνα και Λευκωσία είναι τι θέση θα πάρει η Ουάσιγκτον σε ενδεχόμενη κρίση στο Αιγαίο και αν τελικά θα παρέμβουν υπέρ κάποιας πλευράς, ή θα αφήσουν το επεισόδιο να εξελιχθεί, καθώς ίσως να αποβεί προς όφελος τους στο παζάρι που βρίσκεται σε εξέλιξη…

Ακόμα και αν η Τουρκία του Ερντογάν πλέον δεν είναι σε θέση να αλλάξει πορεία ίσως η Αθήνα θα έπρεπε να αρχίσει να υπολογίζει τι θα συμβεί σε ένα «θερμό επεισόδιο» που θα προκληθεί ενδεχομένως και ως ατύχημα και τι στάση θα κρατήσουν ΝΑΤΟ και ΗΠΑ.

Ακόμα περισσότερο πώς θα αντιδράσει αν το ΝΑΤΟ αποφασίσει να θέσει υπό την αποκλειστική του «προστασία» το δίαυλο  Δαρδανελίων – Αιγαίου…