Επιθετικές στρατηγικές

Η Ελλάδα έχει οπισθοχωρήσει σε θέσεις μικρής περιφερειακής πολιτικής οντότητας. Με γνώμονα το άγχος επιβίωσης και τη φροντίδα οι «άλλοι» να τη δουν σαν χώρα πρόθυμη να συμφωνήσει με τις επιλογές των υπόλοιπων (πολιτικά ή οικονομικά) ισχυρών, υιοθετεί θέσεις συμπαράταξης με ό,τι της επιβάλλεται σαν ορθό.

Δίχως δικές της ξεκαθαρισμένες επιλογές υφίσταται τις εκάστοτε εντολές ή οδηγίες των άλλων, αδύναμη στην ουσία να προβάλει εναλλακτικές προτάσεις ή να πάρει την πρωτοβουλία κινήσεων προς τα εμπρός.

Πριν μπει στα Μνημόνια είχε ακόμη τη δυνατότητα να καταστρώσει μια στρατηγική αντιμετώπισης του οικονομικού της προβλήματος με δικούς της όρους κι εναλλακτικές πρωτοβουλίες. Αυτό όμως προϋπέθετε απαγκίστρωση από τη λογική του κράτους-πατερούλη, στροφή σε λογικές δραστικής μείωσης δημοσίων δαπανών και υιοθέτησης πολιτικών οικονομίας της αγοράς. Αντίθετα, επελέγησαν η αποφυγή της σύγκρουσης με τον Λεβιάθαν του κράτους και τη δημοσιοϋπαλληλία, η υψηλή φορολογία και η προσφυγή στον δανεισμό της τρόικας και στην υποταγή των εντολών της για το μέλλον.

Παρά τις ρητορικές αντιδράσεις στις οδηγίες των δανειστών και την τελική έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια – επειδή έληξε η ισχύς τους κι όχι λόγω κάποιας νέας εθνικής πρωτοβουλίας – τίποτε καινούργιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Και πάλι στον οικονομικό τομέα λειτουργούμε με την ίδια λογική και κάτω από την επίβλεψη των δανειστών και σύμφωνα πάντα με τις επιλογές τους. Ενώ στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων δεν διανοούμεθα καν να βγούμε από την πεπατημένη.

Διαμαρτυρόμεθα για τις τουρκικές αυθαιρεσίες, έχουμε σχεδόν με όλους μας τους γείτονες προβλήματα, ενώ απέναντι στους «μεγάλους» διεκδικούμε καλές διαθέσεις δίχως να κάνουμε τίποτε για να τους υποχρεώσουμε σε θετικές απέναντί μας συμπεριφορές.

Κάθε χώρα, ανεξαρτήτως μεγέθους και ιδιαίτερης δυναμικής της, μπορεί να χαράσσει δρόμους και να διαμορφώνει καταστάσεις που να της προσφέρουν συγκριτικά πλεονεκτήματα απέναντι στον διεθνή της περίγυρο. Προϋπόθεση τέτοιας συμπεριφοράς είναι η απόφαση να υιοθετήσει επιθετικές πρωτοβουλίες που θα κουνήσουν το τέλμα στο οποίο έχει περιορισθεί.

Στην οικονομία αυτό προϋποθέτει τόλμη και σύγκρουση με καταστάσεις και νοοτροπίες που έχουν παγιωθεί στη χώρα. Δίχως ανατροπές είναι αδύνατη η υιοθέτηση πολιτικών που θα ανοίξουν νέους δρόμους. Κυρίαρχα, η αλλαγή τρόπου σκέψης απέναντι στην κοινωνία και την πολιτική. Ο λαός πρέπει να θεωρηθεί ώριμος, υπεύθυνος και ικανός. Δυνάμενος να κατανοήσει το συμφέρον του και να αναλάβει ευθύνες για τις μελλοντικές του τύχες.

Και στον εξωτερικό τομέα οφείλει η χώρα να αναγνώσει σωστά τους συσχετισμούς που στηρίζονται πάνω στις επιλογές της και να πουλήσει ακριβά τις όποιες της αποφάσεις. Δεν είναι πάντα η υποχωρητικότητα η συνετότερη συνταγή. Υπάρχουν στιγμές που τα όρια της ανοχής οφείλουν να εξαντλούνται. Αφού έχουν γίνει σε όλους απόλυτα σαφείς οι συνέπειες, και τοπικά αλλά και περιφερειακά, μιας ρήξης.