Οι μεγάλες κρίσεις κρίνουν τις πολιτικές καριέρες

Σε ορισμένες χώρες ιδίως της Άπω Ανατολής, η παραίτηση είναι υποχρεωτική όταν συμβεί μια τραγωδία στο χώρο ευθύνης ενός υπουργού ή πρωθυπουργού.

Στις 27 Απριλίου 2014 ο πρωθυπουργός ης Νότιας Κορέας Τσουνγκ Χονγκ-γουόν παραιτήθηκε αναλαμβάνοντας την κυβερνητική ευθύνη για την τραγωδία της 16ης Απριλίου 2014 όταν η βύθιση πλοίου που είχε ως τραγικό αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους εκατοντάδες επιβάτες κυρίως νεαροί μαθητές .

«Δεν ήθελα να παραιτηθώ νωρίτερα καθώς η διαχείριση της κατάστασης ήταν η πρώτη προτεραιότητά μου και σκέφτηκα ότι ήταν δική μου ευθύνη να παρέχω βοήθεια. Αλλά αποφάσισα να παραιτηθώ τώρα για να μην επιβαρύνω άλλο την κυβέρνηση» ανέφερε, σύμφωνα.

Ο Τσουνγκ αποδοκιμάστηκε για τις κυβερνητικές ενέργειες και κάποιος πέταξε ένα μπουκάλι νερό εναντίον του, όταν επισκέφτηκε τους γονείς των θυμάτων μια ημέρα μετά την καταστροφή.

Τον Απρίλιο του 2017 υποχρεώθηκε σε παραίτηση ο Μασαχίρο Ιμαμούρα, ο Ιάπωνας υπουργός αρμόδιος για την αποκατάσταση των ζημιών από τον καταστροφικό σεισμό του 2011 επειδή δήλωσε ότι «ήταν καλύτερα που αυτός ο σεισμός έγινε τα βορειοανατολικά» και όχι π.χ. πιο κοντά στο Τόκυο.

Άλλωστε, ο σεισμός, το τσουνάμι και το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα είχε ούτως ή άλλως τεράστιο κόστος για τον τότε πρωθυπουργό Ναότο Καν που υποχρεώθηκε λίγο μετά σε παραίτηση.

Αλλά και πιο κοντά σε εμάς, δεν ήταν λίγοι αυτοί που με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική θυμήθηκαν την παραίτηση που υπέβαλε η υπουργός Εσωτερικών της Πορτογαλίας Κονστάντζα Ουρμπάνο Ντε Σόουζα τον Οκτώβριο του 2017 στον απόηχο των πυρκαγιών του καλοκαιριού και του φθινοπώρου του 2017 που στοίχησαν τη ζωή σε τουλάχιστον 100 άτομα.

Όπως ανέφερε στην επιστολή παραίτησή της «μετά τις πυρκαγιές των τελευταίων ημερών θεωρώ ότι δεν διαθέτω τις προϋποθέσεις ούτε πολιτικά αλλά ούτε και σε προσωπικό επίπεδο να παραμείνω στη θέση μου».

Το κόστος της αποτυχίας

Η αποτυχία στην αποτελεσματικά διαχείριση μια μεγάλης καταστροφής συχνά κρίνει το πολιτικό μέλλον ενός πολιτικού.

Ο Ματέο Ρέντσι έκανε μεγάλη προσπάθεια να δείξει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από τον μεγάλο σεισμό στην Ιταλία τον Αύγουστο του 2016. «Δεν θα σας αφήσουμε μόνους σας» ήταν το μήνυμα προς τους κατοίκους των πληγεισών περιοχών.

Ωστόσο, δεν θα αποφύγει το πολιτικό κόστος και λίγους μήνες θα χάσει το δημοψήφισμα για την συνταγματική αναθεώρηση και θα υποχρεωθεί σε παραίτηση.

Στο Μεξικό ο σεισμός στην Πόλη του Μεξικού τον Σεπτέμβριο του 2017, σε συνδυασμό με τις ανοιχτές καταγγελίες για διαφθορά, αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα δυσαρέσκειας κατά του κυβερνώντος Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος και οδήγησε στην ήττα στις εκλογές και στην εκλογή του αντιπολιτευόμενου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ.

Η σημασία της άμεσης ανταπόκρισης

Στις Γερμανικές βουλευτικές εκλογές του 2002 ο ηγέτης των σοσιαλδημοκρατών Γκέρχαρντ Σρέντερ δεν πήγαινε ιδιαίτερα καλά στις δημοσκοπήσεις. Όμως στις 12 Αυγούστου 2002 η στάθμη του Έλβα αρχίζει να ανεβαίνει επικίνδυνα. Στις 13 Αυγούστου πλημμυρίζει η Δρέσδη και άλλες πόλεις.

Η αντίδραση του Σρέντερ είναι άμεση. Στις 13 Αυγούστου με τις πλημμύρες να είναι σε εξέλιξη ανακοινώνει το πρώτο πρόγραμμα βοήθειας. Στις 14 Αυγούστου το υπουργικό συμβούλιο ανακοινώνει βοήθεια 100 εκατομμυρίων ευρώ και ο Σρέντερ επισκέπτεται περιοχές που χτυπήθηκαν. Ακολουθούν και άλλες κυβερνητικές παρεμβάσεις και ήδη το Σεπτέμβριο οι τάσεις δημοσκοπικά είχαν αντιστραφεί με τον συνασπισμό των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων να κερδίζει τις εκλογές της 22ης Σεπτεμβρίου.

Στα τέλη Οκτωβρίου 2012, λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές ο Τυφώνας Σάντυ έφτασε στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ με αρκετά θύματα και ζημιές συνολικού ύψους 65 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ήταν τόσο μεγάλη η ένταση που που στη Νέα Υόρκη πλημμύρισαν τούνελ του υπόγειου σιδηρόδρομου.

Ο πρόεδρος Ομπάμα επέλεξε εξαρχής να ακυρώσει μέρος της προεκλογικής του εκστρατείας και να μείνει στην Ουάσιγκτον ώστε να συντονίζει το έργο των ομοσπονδιακής απάντησης στην καταστροφή, εισπράττοντας επαίνους ακόμη και από ρεπουμπλικάνους κυβερνήτες όπως ο Κρις Κρίστι του Νιου Τζέρσεϊ και ο Μπομπ Μακντόνελ της Βιρτζίνια.

Η στάση του αυτή θεωρείται ότι ενίσχυσε τη δημοτικότητά του και συνέβαλε στην νίκη του στις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου 2012 έναντι του αντιπάλου Μιτ Ρόμνεϊ.

Αντίθετα, η υποτίμηση που επέδειξε ο Τζωρτζ Μπους στην αντιμετώπιση του Τυφώνα Κατρίνα, όπου βρισκόταν σε διακοπές στο ράντσο του στο Τέξας και μόνο καθυστερημένα φάνηκε να συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα μιας κρίσης η οποία εκτός όλων των άλλων οδήγησε στο να πλημμυρίσει η Νέα Ορλεάνη, θεωρείται ως το κατεξοχήν παράδειγμα προς αποφυγή στην αντιμετώπιση μιας τέτοιας κρίσης.

Αντίθετα, στην Ελλάδα είχαμε τον πρωθυπουργό να προκρίνει μια βράβευση στη Βοσνια, την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να αγνοείται για ώρες, την εμφανή απουσία κυβερνητικού συντονισμού και την πεισματική άρνηση να υπάρξει ανάληψη ευθύνης ή να υποβληθεί οποιαδήποτε παραίτηση.