Το χαρτί της μετριοπάθειας παίζει η Αλ Κάιντα έναντι του Ισλαμικού Κράτους

Μεγάλη κινητικότητα έδειξε το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία το 2016, όταν ο κλοιός άρχισε να στενεύει γύρω από το Ισλαμικό Κράτος. Κατ’ αρχάς άλλαξε όνομα: από Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα έγινε Τζαμπχάτ Φατέχ αλ-Σαμ και τέλος Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ. Δεύτερον, προσπάθησε να πλασαριστεί σαν πιο μετριοπαθής από το Ισλαμικό Κράτος.

Πολλοί αμφισβήτησαν το κατά πόσον έγινε όντως πιο μετριοπαθής, όμως η στρατηγική της έφερε αποτελέσματα. Σήμερα, που το Ισλαμικό Κράτος έχει σχεδόν καταρρεύσει στη Συρία, το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη χώρα έχει καταφέρει να πάρει αποστάσεις από την μητρική οργάνωση και να θεωρείται από πολλούς Σουνίτες ως η μοναδική σουνιτική δύναμη που είναι ικανή να αντιμετωπίσει τον σιίτι Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Για τους περισσότερους είναι ανήκουστο το επίθετο «μετριοπαθής» να συνοδεύει το παρακλάδι της οργάνωσης που είναι υπεύθυνη για την 11η Σεπτεμβρίου, έγραψε το Foreign Affairs. Όμως το συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα καθιερώνεται σιγά-σιγά σαν μια λιγότερο ακραία εναλλακτική του Ισλαμικού Κράτους εντός του κόσμου των τζιχαντιστών. Το αμερικανικό περιοδικό προβλέπει ότι μακροχρόνια η Αλ Κάιντα στη Συρία μπορεί να αρχίσει να μοιάζει με την Χεζμπολάχ στον Λίβανο: ένας βίαιος μη κρατικός παίκτης που θα έχει εδραιώσει την πολιτική του νομιμότητα ενώ θα διατηρεί την ικανότητα να πραγματοποιεί μεγάλες τρομοκρατικές ενέργειες και πράξεις πολιτικής βίας.

Στη Συρία, η Αλ Κάιντα προσπαθεί να βρει ερείσματα στον λαό που έχει κουραστεί από εξίμισι χρόνια εμφυλίου. Στις περιοχές που ελέγχει, βάζει επικεφαλής ντόπιους και συνεργάζεται με την αντιπολίτευση. Παράλληλα παρέχει υπηρεσίες όπως ύδρευση και ηλεκτροδότηση, υποστηρίζει τοπικά αρτοποιεία και κρατά χαμηλά τις τιμές βασικών ειδών διατροφής. Έχει φθάσει ακόμη και στο σημείο να δηλώνει ότι θα παγώσει προσωρινά τις επιθέσεις εναντίον της Δύσης για να επικεντρωθεί στην ανατροπή του Άσαντ, το οποίο αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα των σύριων σουνιτών.

Το Ισλαμικό Κράτος, αντίθετα, εφαρμόζει μια αδιάλλακτη στρατηγική βαρβαρότητας: σκοτώνει αδιακρίτως μουσουλμάνους σιίτες και άλλους «άπιστους» με ακραίες μεθόδους: μαζικές εκτελέσεις, δημόσιους αποκεφαλισμούς κ.ά. (ενώ η Αλ Κάιντα, αν και αναφέρεται υποτιμητικά στους σιίτες, τους προσεγγίζει με μεγαλύτερη μετριοπάθεια). Επίσης, το Ισλαμικό Κράτος συμπεριφέρεται σαν στρατός κατοχής στα εδάφη που ελέγχει βάζοντας επικεφαλής ξένους, όπως Τσετσένους, Τυνήσιους και Ουζμπέκους, και φορολογώντας, εκβιάζοντας και αστυνομεύοντας στενά τους ντόπιους για να ακολουθούν πιστά τον νόμο της σαρία.

Το Ισλαμικό Κράτος ηγούταν του παγκόσμιου τζιχάντ τα τελευταία χρόνια, όμως η παρακμή του μπορεί να συνοδευτεί από την άνοδο της Αλ Κάιντα. Και οι δυο οργανώσεις αντλούν οπαδούς από την ίδια δεξαμενή. Ο Αϊμάν αλ-Ζαουάχιρι, που διαδέχθηκε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν στην κεφαλή της Αλ Κάιντα, θεωρείται μη χαρισματικός όμως κατάφερε να δώσει συνέχεια στην οργάνωση. Το 2018 θα σηματοδοτήσει τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Αλ Κάιντα. Η αλλαγή εικόνας και ενδεχομένως η ανάληψη των ινίων από τον 28χρονο γιο του Μπιν Λάντεν, Χάμζα, μπορεί να εξασφαλίσει στην οργάνωση μια τέταρτη δεκαετία.

Τάνια Μποζανίνου

in.gr