Οι Ολλανδοί σταμάτησαν τον λαϊκισμό και ο Ρούτε ψάχνει κυβέρνηση

Βαθιά ανάσα πήρε η Ολλανδία και μαζί με αυτήν η ΕΕ, αφού οι δημοσκοπήσεις έπεσαν και πάλι έξω: Το ξενοφοβικό κόμμα του Χερτ Βίλντερς αύξησε μεν τις δυνάμεις του, αλλά δεν πέτυχε το στόχο του.

Οι Φιλελεύθεροι (VVD) του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε κέρδισαν καθαρά, οι Εργατικοί (PvdA) βούλιαξαν και οι Πράσινοι πέτυχαν την έκπληξη.

Αναλυτικά, τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα δίνουν στο VVD 21,2% και 33 έδρες (η Βουλή έχει 150), στο κόμμα του Βίλντερς 13,2% και 20 έδρες (+5 από το 2012), στους Χριστιανοδημοκράτες (CDΑ) 12,6% και 19 έδρες, στο φιλελεύθερο κόμμα D66 12,1% και 19 έδρες και στους Πράσινους 14 έδρες (+10 από το 2012).

Το ιστορικό Εργατικό Κόμμα της Ολλανδίας (PvdA), το οποίο συγκυβερνούσε με τον Ρούτε από το 2012 και από το οποίο προέρχεται ο υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος του Eurogroup Γ.Ντάισελμπλουμ υπέστη συντριπτική ήττα: έμεινε στις 9 έδρες (-29 από το 2012).

O επικεφαλής των Εργατικών, Λόντεβέικ Άσερ είναι μόλις 42 χρονών, έχει καλές και ενδιαφέρουσες ιδέες, αλλά «κληρονόμησε» ένα κόμμα που στα μάτια των Ολλανδών έχει χάσει την επιρροή του.

Φαίνεται μάλιστα ότι πολλοί ψηφοφόροι των Εργατικών προτίμησαν τον 30χρονο ηγέτη των Πρασίνων Γιέσε Κλάβερ, τον «Τριντό της Ολλανδίας», όπως αρκετοί τον χαρακτηρίζουν, λόγω της ελαφράς ομοιότητας που έχει με τον πρωθυπουργό του Καναδά. Ο Κλάβερ έχει πατέρα Μαροκινό και μητέρα Ολλανδή με καταγωγή από την Ινδονησία.

Οι Πράσινοι του Γιέσε Κλάβερ κατάφεραν να γίνουν μία από τις μεγάλες εκπλήξεις των εκλογών, αφού σχεδόν τετραπλασίασαν την πολιτική τους επιρροή.

Η κινητοποίηση του εκλογικού σώματος ήταν πρωτοφανής και κατά πολλούς εξηγεί την ήττα του Βίλντερς: περίπου το 81% των εγγεγραμμένων προσήλθαν, ποσοστό ρεκόρ για τα τελευταία 30 χρόνια.

Ο νικητής των εκλογών Ρούτε πανηγύρισε το αποτέλεσμα, λέγοντας ότι οι συμπολίτες του γύρισαν την πλάτη στον εύκολο λαϊκισμό.

Ο Βίλντερς από την πλευρά του εμφανίστηκε ικανοποιημένος από την άνοδο των ποσοστών του, αλλά δεν μπόρεσε να κρύψει και την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις δεν επαληθεύθηκαν.

«Η πατριωτική Άνοιξη θα έρθει» είπε στους ψηφοφόρους του και υποσχέθηκε αντιπολίτευση. Στο Twitter έγραψε μάλιστα ότι είναι μαχητής και όχι λαϊκιστής και ότι δεν έχει πει την τελευταία του λέξη. Αυτό το τελευταίο το είπε απευθυνόμενος στον νικητή.

Την ικανοποίησή τους δεν έκρυψαν οι ηγέτες της ΕΕ, όπως και άλλων χωρών-μελών της Ένωσης. Ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε ανακουφισμένος. Οι συμπολίτες του θα προσέλθουν στις κάλπες για να αναδείξουν τον διάδοχό του στην προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας σε ένα μήνα.

«Η Ολλανδία μας δείχνει ότι η νίκη της ακροδεξιάς δεν είναι δεδομένη και ότι οι προοδευτικοί κερδίζουν έδαφος» σχολίασε το φαβορί των γαλλικών εκλογών Εμανουέλ Μακρόν.

Ικανοποίηση και στο Βερολίνο από την καγκελάριο Μέρκελ και τον έτερο διεκδικητή της καγκελαρίας (τον ερχόμενο Σεπτέμβριο) Μάρτιν Σουλτς.

Ανακούφιση εξέφρασε και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, o οποίος τηλεφώνησε στον Ολλανδό πρωθυπουργό για να τον συγχαρεί.

Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα

Τα δύσκολα για τον Ρούτε ξεκινούν τώρα, καθώς για να σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση θα χρειαστούν ευρύτερες συμμαχίες. Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός κυβερνούσε με το Εργατικό Κόμμα, το οποίο όμως δεν μπορεί πλέον να του δώσει τις απαραίτητες έδρες για την αυτοδυναμία των 76.

Πιθανοί κυβερνητικοί εταίροι των Φιλελεύθερων είναι οι ενισχυμένοι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) με τους οποίους ο Ρούτε κυβέρνησε το 2010-2012, το D66, αλλά και οι πληγωμένοι Εργατικοί. Γιατί όχι και οι Πράσινοι.

Οι επαφές για το σχηματισμό κυβέρνησης μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ίσως και μήνες σε μια χώρα που έχει την κουλτούρα της συναίνεσης και της εξαντλητικής συζήτησης.

Η πρώτη δοκιμασία στον εκλογικό κύκλο που άνοιξε για την Γηραιά Ήπειρο ξεπεράστηκε. Επόμενος σταθμός, η Γαλλία και οι προεδρικές εκλογές του Απριλίου-Μαΐου.

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ