Εγκεφαλικό εμφύτευμα χαρίζει υπερφυσική όραση

Ίσως μια μέρα θα μπορούμε να βλέπουμε καθαρά ακόμα και στο πιο πυκνό σκοτάδι: ένα σύστημα που συνδέει τον εγκέφαλο με οπτικούς αισθητήρες χάρισε σε ποντίκια υπέρυθρη όραση.

Το πείραμα, ανέφεραν οι ερευνητές στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Νευροεπιστήμης, δείχνει ότι ο εγκέφαλος είναι πιο εύπλαστος από ό,τι φανταζόμασταν κάποτε, και μάλιστα μπορεί να αξιοποιεί νέες, εντελώς άγνωστες πηγές αισθητικών ερεθισμάτων.

Όπως αναφέρει η απεσταλμένη του περιοδικού Science στο συνέδριο, ο διάσημος ερευνητής Μιγκέλ Νικολέλις του Πανεπιστημίου Duke στη Νότιο Καρολίνα εμφύτευσε τέσσερα ηλεκτρόδια στον οπτικό φλοιό των πειραματοζώων. Τα ηλεκτρόδια μετέφεραν σήματα από ισάριθμους υπέρυθρους αισθητήρες, οι οποίοι κάλυπταν το περιβάλλον σε γωνία 360 ημερών.

Μέσα σε διάστημα μόλις μίας μέρας, τα ποντίκια είχαν μάθει πώς να ακολουθούν λάμψεις υπέρυθρης ακτινοβολίας για να φτάσουν σε ένα μπολ με νερό -ισχυρή ένδειξη πως έβλεπαν το υπέρυθρο φως.

Η υπέρυθρη ακτινοβολία, λίγο έξω από τις ικανότητες των ανθρώπινων ματιών, αντιστοιχεί χονδρικά στην εκπομπή θερμότητας, γι΄αυτό και χρησιμοποιείται στις θερμικές κάμερες νυχτερινής όρασης. Ελάχιστα ζώα, όπως κάποια φίδια, μπορούν να βλέπουν το υπέρυθρο φως, κυρίως για να αντιλαμβάνονται από μακριά τη θερμότητα της λείας τους.

Πριν αρχίσει να πειραματίζεται με την αίσθηση της όρασης, η ομάδα του Δρ Νικολέλις είχε μάλιστα καταφέρει να δώσει στα πειραματόζωα υπέρυθρη αφή -σε αυτή την περίπτωση τα ηλεκτρόδια είχαν εμφυτευτεί σε μια περιοχή του σωματοαισθητικού φλοιού. Τα πειραματόζωα μπορούσαν έτσι να αντιλαμβάνονται το υπέρυθρο φως με τα μουστάκια τους.

Στο απώτερο μέλλον, λένε οι ερευνητές, παρόμοιες τεχνικές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση της όρασης, ή ακόμα και σε συσκευές που ενισχύουν τις ανθρώπινες αισθήσεις.

Η σημασία της μελέτης όμως έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος μπορεί να δημιουργεί νέα νευρικά κυκλώματα για να αντιλαμβάνεται και να επεξεργάζεται νέα αισθητικά ερεθίσματα.

«Ο εγκέφαλος είναι πάντα διψασμένος για νέες πηγές πληροφορίας, όμως το γεγονός ότι μπορεί να απορροφά αυτό το νέο, τελείως ξένο είδος πληροφοριών τόσο γρήγορα είναι πραγματικά συναρπαστικό για το πεδίο της νευροπροσθετικής» σχολίασε ο Έρικ Τόμσον, μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Νικολέλις.

Ο Νικολέλις έχει κι άλλες παρόμοιες επιτυχίες στο ενεργητικό του. Μεταξύ άλλων έχει δημιουργήσει ρομποτικούς βραχίονες που κινούνται με τη δύναμη της σκέψης, και έχει καταφέρει να συνδέσει τους εγκεφάλους ζωντανών πειραματόζωων.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ