Το κίνημα της «Αραβικής Άνοιξης», εκπροσωπούμενο από πέντε πρόσωπα από την Τυνησία, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και τη Συρία, τιμάται με το φετινό βραβείο Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι τιμηθέντες για την προσωπική τους συμβολή στις ιστορικές αλλαγές στον αραβικό κόσμο τους είναι μετά θάνατον ο νεαρός Τυνήσιος Μοχάμεντ Μπουαζίζι που αυτοπυρπολήθηκε ανάβοντας τη σπίθα των εξεγέρσεων, η Αιγύπτια Ασμαά Μαχφούζ, ο Λίβυος διαφωνών Αχμέντ αλ-Ζουμπάρι Αχμεντ αλ-Σανούσι, η δικηγόρος από τη Συρία Ραζάν Ζεϊτουνέχ και ο Σύρος σκιτσογράφος Αλί Φαρζάτ. Το Δεκέμβριο στο Στρασβούργο η τελετή απονομής.

Υποψήφιοι για το βραβείο Ζαχάρωφ ήταν επίσης φέτος ο Παλαιστίνιος γιατρός και ακτιβιστής Ιζελντίν Αμπουελάις, ο Λευκορώσος δημοσιογράφος Νμίτρι Μπανταρένκα, ο συγγραφέας Μπόρις Παχόρ και οι εκπρόσωποι κολομβιανής κοινότητας που μάχεται για την ειρήνη και την εθνική συμφιλίωση.

Η «Αραβική Άνοιξη» προτάθηκε από τέσσερις πολιτικές ομάδες της Ευρωβουλής (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι). Τον τελικό νικητή επέλεξαν ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Γέρζι Μπούζεκ και οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων την Πέμπτη στο Στρασβούργο.

Η τελετή απονομής θα γίνει κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας του Δεκεμβρίου στο Στρασβούργο -η τελετή πραγματοποιείται κάθε χρόνο λίγο μετά την επέτειο της υπογραφής, στις 10 Δεκεμβρίου 1948, της Διακήρυξης του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ο Γέρζι Μπούζεκ υπογράμμισε ότι «οι άνθρωποι αυτοί συνέβαλαν στη συντέλεση ιστορικών αλλαγών στον αραβικό κόσμο και αυτό το βραβείο επιβεβαιώνει την αλληλεγγύη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τη σταθερή του υποστήριξη στον αγώνα τους για ελευθερία, δημοκρατία και κατάργηση των αυταρχικών καθεστώτων».

Σημείωσε ακόμη ότι η απονομή του βραβείου στα πρόσωπα αυτά αποτελεί «ένα σύμβολο για όλους εκείνους που εργάζονται για την αξιοπρέπεια, τη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα στον αραβικό κόσμο και όχι μόνο

ι τιμηθέντες για την προσωπική τους συμβολή στις αλλαγές στις χώρες τους είναι ο Τυνήσιος Μοχάμεντ Μπουαζίζι (βραβεύεται μετά θάνατον), η Αιγύπτια Ασμαά Μαχφούζ, ο Λίβυος διαφωνών Αχμέντ αλ-Ζουμπάρι Αχμέντ αλ-Σανούσι, η δικηγόρος από τη Συρία Ραζάν Ζεϊτουνέχ και ο Σύρος σκιτσογράφος Αλί Φαρζάτ.

Ασμαά Μαχφούζ

Η Ασμαά Μαχφούζ προσχώρησε το 2008 στο αιγυπτιακό Κίνημα Νεολαίας της 6ης Απριλίου, βοηθώντας στην οργάνωση απεργιών υπέρ των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η συνεχής παρενόχληση των δημοσιογράφων και ακτιβιστών από το καθεστώς του Μουμπάρακ και της Τυνησίας οδήγησε την Μαχφούζ να οργανώσει τις δικές της διαμαρτυρίες.

Τα βίντεο της στο Youtube και οι δημοσιεύσεις της στο Facebook και το Twitter κινητοποίησαν τους Αιγύπτιους να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους στην πλατεία Ταχρίρ. Μετά την κράτηση της από το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων, αφέθηκε ελεύθερη με περιοριστικούς όρους χάρη στην πίεση που άσκησαν εξέχοντες ακτιβιστές.

Αχμέντ αλ-Ζουμπάρι Αχμέντ αλ-Σανούσι

Ο Αχμέντ αλ-Σανούσι επίσης γνωστός και ως ο «κρατούμενος για λόγους συνείδησης» με τη μακρύτερη παραμονή σε φυλακές, πέρασε 31 χρόνια στις φυλακές της Λιβύης, ως αποτέλεσμα μιας απόπειρας πραξικοπήματος κατά του συνταγματάρχη Καντάφι. Σήμερα είναι μέλος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου και εργάζεται για την επίτευξη ελευθερίας και την εφαρμογή δημοκρατικών αξιών στην μετά Καντάφι Λιβύη.

Ραζάν Ζεϊτουνέχ

Η Ραζάν Ζεϊτουνέχ δικηγόρος που ασχολείται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, δημιούργησε το συριακό blog Σύνδεσμος Πληροφοριών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Syrian Human Rights Information Link), το οποίο παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις τρέχουσες ωμότητες που λαμβάνουν χώρα στη Συρία.

Η ίδια αποκάλυψε δημοσίως δολοφονίες και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από το συριακό στρατό και την αστυνομία. Οι δημοσιεύσεις της έχουν καταστεί σημαντική πηγή πληροφοριών για τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Σήμερα, η ίδια κρύβεται από τις αρχές, οι οποίες την κατηγορούν ότι είναι ξένος πράκτορας, ενώ ο σύζυγος της και ο μικρότερος αδελφός της έχουν ήδη συλληφθεί.

Αλί Φαρζάτ

Ο Αλί Φαρζάτ σατιρίζει τους πολιτικούς και είναι γνωστός για την κριτική που ασκεί στο συριακό καθεστώς και στον πρόεδρό του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Ο Φαρζάτ άρχισε, μετά την έναρξη των εξεγέρσεων το Μάρτιο του 2011, να περνάει πιο ξεκάθαρα μηνύματα μέσω των σκίτσων του. Οι καρικατούρες του που σατίριζαν το καθεστώς του Άσαντ ενέπνευσαν την εξέγερση στη Συρία. Τον Αύγουστο του 2011, οι συριακές δυνάμεις ασφαλείας τον ξυλοκόπησαν, σπάζοντας «ως προειδοποίηση» τα δύο του χέρια, ενώ κατέσχεσαν και όλα τα σχέδιά του.

Μοχάμεντ Μπουαζίζι

Ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι, ένας Τυνήσιος έμπορος, αυτοπυρπολήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συνεχή ταπείνωση και παρενόχληση από τις αρχές της Τυνησίας. Η δημόσια οργή και συμπαράσταση για την πράξη αυτή ενέπνευσαν το κίνημα που οδήγησε στην εκδίωξη του προέδρου της Τυνησίας Μπεν Άλι. Η αυτοθυσία του Μπουαζίζι ενέπνευσε και άλλες εξεγέρσεις σε αραβικές χώρες όπως η Αίγυπτος και η Λιβύη. Οι εξεγέρσεις αυτές αποκαλούνται σήμερα «Αραβική Άνοιξη».

Το βραβείο Ζαχάρωφ

Το βραβείο παίρνει το όνομά του από τον διάσημο Σοβιετικό πυρηνικό φυσικό και αντικαθεστωτικό Αντρέι Ζαχάρωφ, τον πατέρα της Σοβιετικής Βόμβας που αργότερα αντιτάχθηκε στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας του και εκτοπίσθηκε στη Σιβηρία. Με τις μεταρρυθμίσεις του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και λίγο πριν πεθάνει, έγινε μέλος του σοβιετικού Κοινοβουλίου το 1989, ενώ ίδρυσε την οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Memorial, που συνεχίζει τον αγώνα.

Με το βραβείο έχουν τιμηθεί παλαιότερα προσωπικότητες όπως ο Νέλσον Μαντέλα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν και η Αούνγκ Σαν Σούου Κίι από τη Μιανμάρ.
Στον περυσινό νικητή, Κουβανό αντικαθεστωτικό, Γκιγιέρμο Φαρίνας, δεν επετράπη από την κυβέρνηση της χώρας του να παραστεί στην τελετή στο Στρασβούργο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ