Επίµονο «κορτάρισµα» στον Ολι Ρεν έκαναν οι Αµερικανοί το 2007, χρονιά κατά την οποία διαφαινόταν το ναυάγιο της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Λίγο νωρίτερα, ήταν η φινλανδική προεδρία της ΕΕ που είχε διασώσει την Τουρκία από την επιβολή κυρώσεων, σύμφωνα με απόρρητα έγγραφα που φέρνει στο φως το Wikileaks.

Σύμφωνα με «Τα Νέα», όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Κοντολίζας Ράις που διέρρευσε από το Wikileaks, οι Αµερικανοί είχαν οδηγίες να προσεγγίσουν τον «ήρεµο Φινλανδό», ο οποίος ποτέ δεν έκρυψε ότι στήριζε την άνευ όρων ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Ο φινλανδός επίτροπος που σήµερα ζητά συναίνεση στην Ελλάδα, υποσχέθηκε στον αµερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα το 2006 πως θα φρόντιζε να θυµηθούν όλοι ότι το σχέδιο Ανάν ήταν σύµφωνο µε το κοινοτικό κεκτηµένο…

Στις 20 Μαρτίου 2007 σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της Κοντολίζας Ράις µε προορισµό το Ελσίνκι, την Άγκυρα, το Βελιγράδι, τις Βρυξέλλες και τα Σκόπια, προκύπτει η πρόθεση των Αµερικανών να προσεγγίσουν τον επίτροπο για να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα.

Ο αµερικανός αναπληρωτής ΥΠΕΞ Ντάνιελ Φριντ, ο οποίος έχει συντάξει το τηλεγράφηµα, ενθαρρύνει µελλοντικές συναντήσεις µε τον Ρεν και δίνει οδηγίες για τα θέµατα που η αµερικανική πλευρά οφείλει να του θέσει, µε κυρίαρχο την προώθηση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας.

Μάλιστα, γράφει ότι η επόµενη συνάντηση µε τον Φινλανδό πρέπει να γίνει άµεσα, στην επόµενη επίσκεψή του στο Ελσίνκι. «Η φινλανδική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέτυχε έναν συµβιβασµό για τη µη συµµόρφωση της Τουρκίας µε το Πρόσθετο Πρωτόκολλο (σ.σ.την υποχρέωσή της να ανοίξει τα λιµάνια και τα αεροδρόµιά της σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα), γεγονός που κράτησε την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας ζωντανή», σηµειώνει, αναγνωρίζοντας πάντως ότι µε την εξέλιξη αυτή στενεύουν τα περιθώρια για πρόοδο στις συνοµιλίες για το Κυπριακό.

Ο Φριντ επαναλαµβάνει την αµερικανική θέση υπέρ της υιοθέτησης του Κανονισµού για το Απευθείας Εµπόριο µε τους Τουρκοκύπριους, αν και εκφράζει αβεβαιότητα αν η γερµανική προεδρία «θα µπορέσει ή θα θελήσει να υπερισχύσει των Ελληνοκυπρίων».

Στο ίδιο τηλεγράφηµα ο Φριντ παραθέτει την ακριβή φρασεολογία µε την οποία πρέπει οι αµερικανοί διπλωµάτες να αναφέρονται στον Ρεν.

«Κηρύττουµε στους µετανοούντες όταν µιλάµε σε εσάς για τη σηµασία οικοδόµησης του µεγαλύτερου επιτεύγµατος της ΕΕ: της επέκτασης µιας ζώνης ελευθερίας, ειρήνης και ευηµερίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο», «έχετε υπάρξει ένας καθαρός πρωταθλητής της ανάγκης για περαιτέρω διεύρυνση για το καλό των υπαρχόντων και των µελλοντικών µελών», «πώς µπορούν οι ΗΠΑ να ξεπεράσουν τη νευρικότητα ορισµένων χωρών της ΕΕ για τη διεύρυνση;» είναι µερικές χαρακτηριστικές φράσεις.

Ο Φριντ γράφει πως παρότι η Τουρκία επί της ουσίας δεν «τιµωρήθηκε» για την εφαρµογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, «η ΕΕ πρέπει σε αυτό το περιβάλλον να προσέξει να στέλνει θετικά σηµάδια στην Τουρκία για την ευρωπαϊκή προοπτική της» και επιµένει ότι η Ένωση πρέπει να κάνει άµεσα βήµατα για να εγκρίνει τον Κανονισµό για το Απευθείας Εµπόριο µε τους Τουρκοκύπριους, χωρίς όρους, όπως «η επιστροφή των Βαρωσίων, που προδικάζουν µια µόνιµη διευθέτηση του Κυπριακού!».

«Τρομερές» θα ήταν οι συνέπειες του εκτροχιασµού της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας, σύµφωνα µε τον Ρεν.

«Οι (Τούρκοι) τεχνοκράτες που δουλεύουν έξω από τη λάµψη των µίντια είναι πλήρως αφοσιωµένοι στο να διασφαλίσουν ότι η διαδικασία θα παραµείνει ζωντανή. Υψηλοί αξιωµατούχοι όπως ο Όλι Ρεν συνεχίζουν να προειδοποιούν για τις τροµερές συνέπειες στις σχέσεις της ∆ύσης µε το Ισλάµ αν εξαφανιστούν οι ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας», γράφει ο αµερικανός πρεσβευτής στην Άγκυρα Ρος Ουίλσον σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα τον Ιούνιο του 2007, περιγράφοντας τη συνάντηση που έχει πραγµατοποιηθεί στην Άγκυρα µε την τρόικα της ΕΕ, µε επικεφαλής τον Ολι Ρεν, τον ΥΠΕΞ της Γερµανίας Φρανκ Βάλτερ Στανµάγιερ και τον υπουργό Επικρατείας της Πορτογαλίας Ζοάο Κραβίνοας, και από την τουρκική πλευρά τον τότε ΥΠΕΞ Αµπντουλάχ Γκιουλ, τον υπουργό Επικρατείας και τότε επικεφαλής των διαπραγµατεύσεων µε την ΕΕ Αλί Μπαµπατζάν, τον σύµβουλο του Ερντογάν Αχµέτ Νταβούτογλου και τον αναπληρωτή ΥΠΕΞ Ερτουγρούλ Απακάν.

Στη συνάντηση που έχει ο Ρεν µε την αµερικανίδα πρέσβειρα στο Ελσίνκι Μέριλιν Γουέρ τον Ιούλιο του 2007, διαβεβαιώνει τη συνοµιλήτριά του ότι οι ευρωπαϊκές αποφάσεις για την πορεία της Τουρκίας δεν θα αλλάξουν, «παρότι τα µηνύµατα από τον Σαρκοζί υποδεικνύουν το αντίθετο».

Όπως προκύπτει από το δηµοσιευµένο τηλεγράφηµα, ο φινλανδός επίτροπος προτείνει την εξής λύση στους Αµερικανούς: µπορεί η ΕΕ να συντάξει νέα συµπεράσµατα στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, τα οποία «θα επιτρέπουν στον Σαρκοζί να πει στη γαλλική κοινή γνώµη ότι εισήγαγε την “προνοµιακή σχέση” µε την Τουρκία (σ.σ. αντί της πλήρους ένταξης)».

Και παράλληλα, συνεχίζει, «το φινίρισµα των συµπερασµάτων πρέπει να περιλαµβάνει γλώσσα που θα επιτρέπει στους Τούρκους να πουν ότι αν µείνουν στην ευρωπαϊκή τροχιά, θα έχουν κάποιον έλεγχο επί της µακροπρόθεσµης ευρωπαϊκής προοπτικής τους». Μάλιστα, όπως περιγράφει το τηλεγράφηµα, ο Ρεν χαµογέλασε και είπε: «∆εν είναι πολύ κοµψό, αλλά έτσι λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση».

Υπενθυµίζεται ότι το 2007, λόγω των αργών µεταρρυθµίσεων στην Τουρκία σε συνδυασµό µε το Κυπριακό, ο Ρεν προειδοποίησε για επερχόµενο ναυάγιο των ενταξιακών διαπραγµατεύσεων της Τουρκίας.

Τον ∆εκέµβριο του 2006 η ΕΕ πάγωσε 8 από τα 35 διαπραγµατευτικά κεφάλαια της Τουρκίας, ενώ επί Ρεν ήταν η φινλανδική προεδρία της ΕΕ που προχώρησε αιφνιδιαστικά στην απόφαση να συζητηθούν 4 από τα 8 κεφάλαια. Σηµειώνεται ακόµη ότι η φινλανδική προεδρία της ΕΕ το 2006, αφενός, προωθούσε τον Κανονισµό για το Απευθείας Εµπόριο µε τους Τουρκοκύπριους και αφετέρου, µε τις προτάσεις της για το Κυπριακό απέκλειε την επιστροφή των Ελληνοκυπρίων στα Βαρώσια (Αµµόχωστος) και το άνοιγµα των αεροδροµίων στα Κατεχόµενα, χωρίς προηγούµενη συµφωνία του κατοχικού καθεστώτος.

Για το Σχέδιο Ανάν

Τον Μάρτιο του 2006, όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα από την Αθήνα, ο αµερικανός πρεσβευτής Τσαρλς Ρις συναντιέται µε τον Ολι Ρεν και του λέει ότι η Κοµισιόν είχε αποφασίσει το 2004 πως το σχέδιο Ανάν δεν ήταν ανακόλουθο µε το κοινοτικό κεκτηµένο.

«Πρόσφατα όµως η Λευκωσία επαναλαµβάνει ότι η ένταξή της στην ΕΕ έχει αλλάξει πλήρως τους όρους της επανένωσης (αµφισβητώντας τη συνέπεια του σχεδίου µε το κοινοτικό κεκτηµένο)», λέει και σηµειώνει ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ο Ρεν, αναφέρει ο Ρις, «το σηµείωσε και είπε ότι και εκείνος θα αναζητούσε τρόπους για να θυµίσει ότι στην τελική µορφή του το σχέδιο Ανάν δεν ήταν ανακόλουθο µε τους ευρωπαϊκούς κανόνες».

Το ότι οι Αµερικανοί – και όχι µόνο – επιχειρούν να βγάλουν από τη µέση το Κυπριακό για να µην εκτροχιαστεί η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας δεν αποτελεί µυστικό.

Όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα της αµερικανικής πρεσβείας στις Βρυξέλλες, που περιγράφει τη συνάντηση του Μάθιου Μπράιζα (βοηθός αναπληρωτή ΥΠΕΞ των ΗΠΑ) µε αξιωµατούχους της Κοµισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου τον Φεβρουάριο του 2006, ο σύµβουλος του Ρεν για τη ∆ιεύρυνση Ζαν Κριστόφ Φιλόρι λέει στον Μπράιζα ότι δεν πρέπει να περιµένει πως «οποιαδήποτε τουρκική κυβέρνηση θα ανοίξει τα λιµάνια της χωρίς κινήσεις άρσης της αποµόνωσης των Τουρκοκυπρίων» και ότι «το κλειδί είναι να δοθεί στην Άγκυρα η απαιτούµενη πολιτική κάλυψη για να εφαρµόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο».

Στην ίδια συνάντηση, ο ολλανδός ευρωβουλευτής και υπεύθυνος των εκθέσεων για την Τουρκία Καµιέλ Ερλινγκς σηµειώνει ότι «ακόµη και ο επίτροπος Ολι Ρεν – ένας συνήθως ήρεµος Φινλανδός – έγινε πολύ ευαίσθητος όταν συζητούσε την τουρκική “κωλυσιεργία” στα θέµατα θρησκευτικών ελευθεριών».

Η στάση των Σουηδών


Φιλοτουρκική στάση δεν κράτησαν µόνο οι Φινλανδοί, αλλά και οι Σουηδοί, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της προεδρίας τους στην ΕΕ το δεύτερο εξάµηνο του 2009.

Σε συνάντηση που έχουν τον Αύγουστο του 2009 ο αµερικανός πρεσβευτής στην Άγκυρα Τζέιµς Τζέφρι µε τον Σουηδό οµόλογό του Κρίστερ Ασπ, εκφράζουν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις που µπορεί να έχουν οι τουρκικές υπερπτήσεις στο Αγαθονήσι και το Φαρµακονήσι στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.

«Τέτοια περιστατικά µπορεί να επηρεάσουν την αξιολόγηση της Τουρκίας για το Πρωτόκολλο της Άγκυρας τον Νοέµβρη, αν η Αθήνα αποφασίσει να σύρει τις Βρυξέλλες σε µια διµερή διένεξη για το Αιγαίο» λέει ο Τζέφρι, καθώς επίκειτο η αξιολόγηση της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του ∆εκεµβρίου.

Ο Ασπ σηµειώνει ότι η Ελλάδα και η Κύπρος (σ.σ. για τις παρενοχλήσεις της Τουρκίας στις έρευνες για φυσικό αέριο) έχουν εγείρει εδαφικά θέµατα στο Συµβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων στις Βρυξέλλες. Παραδέχεται ότι η Σουηδία, ως προεδρεύουσα, «κατάφερε να σκοτώσει τη συζήτηση, πείθοντας τα υπόλοιπα µέλη να µην επέµβουν», ενώ σχολιάζει ότι η ΕΕ αυτοπυροβολήθηκε επιτρέποντας στη Λευκωσία να µπλοκάρει το άνοιγµα του κεφαλαίου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Ειδήσεις Σήμερα: