Στον Μάριο Βάργκας Λιόσα το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010

Πρόκειται για «μια αναγνώριση της λατινοαμερικάνικης και της ισπανόφωνης λογοτεχνίας», δήλωσε στον κολομβιανό ραδιοσταθμό RCN ο συγγραφέας.

«Δεν πίστευα καν ότι θα είμαι μεταξύ των υποψηφίων», δήλωσε ο 74χρονος Λιόσα από τη Νέα Υόρκη στην πρώτη αντίδρασή του μετά την ανακοίνωση ότι του απονέμεται το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας.

«Πιστεύω ότι είναι μια αναγνώριση της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας και της ισπανόφωνης και αυτό πρέπει όλους να μας χαροποιεί», προσέθεσε.

O Μάριο Βάργκας Λιόσα γεννήθηκε στις 28 Μαρτίου 1936 στην Αρεκίπα του Περού και απέκτησε την ισπανική υπηκοότητα το 1993, τρία χρόνια μετά την ήττα του στις προεδρικές εκλογές στο Περού το 1990.

Τον μεγάλωσε η μητέρα του και οι παπούδες από την πλευρά της μητέρας του στην Κοτσαμπάμπα, στη Βολιβία και μετά στο Περού. Μετά τις σπουδές του στην Στρατιωτική Ακαδημία Λεόνσιο Πράδο δε Λίμα, πήρε πτυχίο λογοτεχνίας από το Πανεπιστήμιο Σαν Μάρκος δε Λίμα. Χάρη σε μια υποτροφία, συνέχισε τις σπουδές του και πήρε διδακτορικό στη Μαδρίτη. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου, παντρεμένος με την κατά 15 χρόνια μεγαλύτερη θεία του Χούλια Ουρκίδι, εξήσκησε διάφορα επαγγέλματα: μεταφραστής, καθηγητής ισπανικών, δημοσιογράφος στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) κ.λπ.

Το 1959 δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή από νουβέλες «Οι Αρχηγοί», η οποία θα του χάριζε το Βραβείο Λεοπόλδο Αλας. Όμως το μυθιστόρημα «Η Πόλη και τα Σκυλιά» (μτφρ. Aγγελική Aλεξοπούλου, Εκδ. Καστανιώτη, 1999), το οποίο εμπνεύστηκε από τα σκληρά χρόνια που πέρασε μεταξύ των «αρχηγών» και μεταφράστηκε σε περίπου 20 γλώσσες, είναι αυτό που θα απογείωνε τη λογοτεχνική του σταδιοδρομία το 1963. Τρία χρόνια αργότερα, θα καθιερωνόταν με «Το Πράσινο Σπίτι».

Γοητευμένος από τον Φιντέλ Κάστρο και την κουβανική επανάσταση, πήγε στην Αβάνα, την οποία εγκατέλειψε στη συνέχεια για να επιστρέψει στην Ευρώπη με μια νέα σύζυγο την Πατρίθια. Το 1971 ο συγγραφέας διέκοψε δημοσίως τους δεσμούς με την επανάσταση του Κάστρο και τα κινήματα της αριστεράς και έγινε δριμύς επικριτής του «λίντερ μάσιμο».

Το λογοτεχνικό του κύρος ενισχύθηκε στο μεταξύ με την κυκλοφορία το 1969 του βιβλίου του με τίτλο «Συζητήσεις στον Καθεδρικό Ναό». Ακολουθούν άλλες επιτυχίες όπως το βιβλίο του «Η Θεία Χούλια και ο Γραφιάς», το οποίο εμπνεύστηκε από τον πρώτο του γάμο, και το «Ο Πόλεμος της Συντέλειας του Κόσμου», στο οποίο αναφέρεται στη βραζιλιάνικη πολιτική.

Το 1990 δοκιμάζει τις δυνάμεις του στην πολιτική ως υποψήφιος του δεξιού Δημοκρατικού Μετώπου στις προεδρικές εκλογές του Περού. Ηττάται από τον Φουτζιμόρι, εγκαταλείπει τη χώρα του για να ξαναρχίσει τις λογοτεχνικές του δραστηριότητες και πηγαίνει στο Λονδίνο.

Το 1993 παίρνει την ισπανική υπηκοότητα. «Το Περού θέλει να μου αφαιρέσει την υπηκοότητά μου και δεν θα ήθελα να μετατραπώ σε παρία από τη μια μέρα στην άλλη», εξηγεί τότε καταγγέλλοντας την κυβέρνηση Φουτζιμόρι.

Το επόμενο βιβλίο του «El Sueno del celta», το οποίο είναι αφιερωμένο στον Βρετανό διπλωμάτη Ρότζερ Κέισμεντ και καταδικάζει τις ωμότητες που διαπράχθηκαν στο Κονγκό του Λεοπόλδου του Β’, θα κυκλοφορήσει στις αρχές Νοεμβρίου στην ισπανική γλώσσα.

Aπό τις Eκδόσεις Kαστανιώτη κυκλοφορούν τα μυθιστορήματα «Μια ιστορία για τον Μάυτα» (μτφρ. Aγγελική Aλεξοπούλου, 1997), «Τα τετράδια του δον Ριγοβέρτο» (μτφρ. Bιβή Φωτοπούλου, 2001), «Η γιορτή του τράγου» (μτφρ. Aγγελική Aλεξοπούλου, 2002), «Το πράσινο σπίτι» (μτφρ. Kατερίνα Tζωρίδου, 2005).

Επίσης κυκλοφορεί η αυτοβιογραφία του με τον τίτλο «Το ψάρι στο νερό» (μτφρ. Λήδα Παλλαντίου, 1999) και το δοκίμιό του» Επιστολές σ’ ένα νέο συγγραφέα» (μτφρ. Mαργαρίτα Mπονάτσου, 2001).

Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Θερβάντες και το Διεθνές Βραβείο Ρομουλο Γκαλιεγος.