Γιατί οι ασθένειες προκαλούν αίσθημα κόπωσης

Ουάσινγκτον: Οι ασθένειες συχνά συνοδεύονται από υπνηλία και αίσθημα κακουχίας. Όπως αποκαλύπτουν νέα πειράματα, το φαινόμενο οφείλεται σε μια πρωτεΐνη του ανοσοποιητικού συστήματος που παρεμβαίνει στο βιολογικό ρολόι και δίνει διαταγή για ξεκούραση.

Η πρωτεΐνη, αναφέρει το Nature.com, ονομάζεται «παράγοντας νέκρωσης όγκων α» (TNF-α) και παίρνει το όνομά της από τις γνωστές αντικαρκινικές της ιδιότητες. Από προηγούμενες μελέτες ήταν γνωστό ότι ο TNF-α σχετίζεται με κάποιο τρόπο με το αίσθημα κόπωσης. Για παράδειγμα, ασθενείς με καρκίνο που ακολουθούν αγωγή με την πρωτεΐνη συχνά υποφέρουν από λήθαργο.

Παρά τις ενδείξεις που είχαν συγκεντρωθεί, ο μηχανισμός που συνέδεει τον TNF-α με την κακουχία παρέμενε εν πολλοίς άγνωστος. Για να διερευνήσει το φαινόμενο, ο Τόμας Μπίρκλερ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ζυρίχης χορήγησε την πρωτεΐνη σε ποντίκια και μέτρησε την επίδρασή της στα γονίδια του βιολογικού ρολογιού.

Όπως διαπιστώθηκε, η έκφραση (λειτουργία) των γονιδίων συνέχιζε να ακολουθεί τους κανονικούς ρυθμούς ύπνου-εγρήγορσης. Ωστόσο, παρόλο που οι φάσεις του βιολογικού ρολογιού δεν είχαν διαταραχθεί, η έκφραση ορισμένων γονιδίων ήταν σαφώς περιορισμένη. Τα πειραματόζωα φαίνονταν εξάλλου κουρασμένα και παρέμεναν αδρανή, σαν να ήταν άρρωστα.

Μηχανισμός προστασίας

Αν και η υπνηλία και η κούραση που φέρνουν οι αρρώστιες είναι ενοχλητικές, στην πραγματικότητα πρόκειται για ωφέλιμες αντιδράσεις, τόνίζουν οι ερευνητές. Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι ο ύπνος τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και πιθανώς επιταχύνει την ανάρρωση.

«Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ύπνος βοηθά στην καταπολέμηση των λοιμώξεων», αναφέρει ο Δρ Μπίρκλερ. «Και από εξελικτική πλευρά, η κόπωση εμποδίζει το μολυσμένο άτομο να συμμετέχει σε κοινωνικές δραστηριότητες, και κρατά τη λοίμωξη μακριά από ολόκληρο τον πληθυσμό», εξηγεί.

Στόχος των ερευνητών είναι τώρα να αναπτύξουν θεραπείες που καταστέλλουν το αίσθημα κακουχίας σε χρόνιους ασθενείς χωρίς όμως να εμποδίζουν την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η έρευνα δημοσιεύεται στο έγκριτο Proceedings of the National Academy of Sciences.

health.in.gr