homo

Τα «ξαδέλφια» μας, οι Νεάντερταλ, αν και είχαν περίπου ίδιο μέγεθος εγκεφάλου, εξαφανίστηκαν επειδή είχαν πολύ μεγαλύτερα μάτια από τους προγόνους μας, σύμφωνα με μια νέα πρωτότυπη θεωρία Βρετανών επιστημόνων. Βάσει της θεωρίας αυτής, ο εγκέφαλός τους αφιέρωνε δυσανάλογα μεγάλο μέρος της λειτουργίας του για την όραση, αντί για άλλες ανώτερου επιπέδου νοητικές και κοινωνικές διαδικασίες, αυτές ακριβώς που επέτρεψαν στους δικούς μας προγόνους να επιβιώσουν στην Ευρώπη κατά την τελευταία εποχή των πάγων.

Ο έγκριτος καθηγητής του Χάρβαρντ Τζορτζ Τσερτς θα ήταν διατεθειμένος να κλωνοποιήσει τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, αρκεί να έβρισκε μια εθελόντρια που θα προσέφερε τον εαυτό της ως παρένθετη μητέρα για την ανάσταση του χαμένου συγγενή.

Η πρόσφατη ελληνική μελέτη που έδειχνε ότι οι Νεάντερταλ όργωναν τη Μεσόγειο δείχνει να επιβεβαιώνεται από νέα έρευνα στο περιοδικό Science, σύμφωνα με την οποία η Κρήτη, η Κύπρος και άλλα απομακρυσμένα νησιά αποικίστηκαν πολύ νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί, πριν ακόμα φτάσει στην περιοχή ο σύγχρονος άνθρωπος.

«Ξέρω ότι αυτό θα ακουστεί απαίσιο για τους χορτοφάγους, στην πραγματικότητα όμως το κρέας είναι που μας έκανε ανθρώπους» λέει ο ερευνητής που μελέτησε το απολίθωμα ενός βρέφους 1,5 εκατομμυρίων ετών. Ένα θραύσμα κρανίου που είχε εντοπιστεί στο φαράγγι Όλντουβαϊ της Τανζανίας παρουσιάζει ενδείξεις έλλειψης βιταμινών της ομάδας Β, οι οποίες απαντώνται κυρίως στο κρέας.

Ενα κορίτσι που έζησε πριν από 50.000 χρόνια σε μια σπηλιά της Σιβηρίας αποκαλύπτει άγνωστα ως τώρα μυστικά για το παρελθόν μας. Ανασυνθέτοντας από το DNA του το γονιδίωμα του ανθρώπου της Ντενίσοβα, ενός από τους στενότερους συγγενείς μας, οι επιστήμονες άντλησαν πολύτιμες πληροφορίες για τις γενετικές μεταβολές που οδήγησαν στον σύγχρονο άνθρωπο.

Πριν λίγα χρόνια, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι πρόγονοι του συγχρόνου ανθρώπου (homo sapiens) είχαν ένα σημαντικό μέρος του DNA τους κοινό με εκείνο των «ξαδελφιών» τους, των Νεάντερταλ, γεγονός που είχε οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι ανάμεσα στα δύο είδη του ανθρώπινου γένους (homo) υπήρξε σεξουαλική διασταύρωση και γενετική επιμιξία. Όμως, μία νέα βρετανική επιστημονική έρευνα έρχεται να αμφισβητήσει αυτή την εκτίμηση, αντιτείνοντας πως οι ομοιότητες του DNA τελικά οφείλονται απλώς στο γεγονός ότι τα δύο είδη μοιράζονταν έναν μακρινό κοινό πρόγονο, κάτι που άφησε παρόμοια κατάλοιπα στο γενετικό υλικό τους.

Η προϊστορία της εξέλιξης του ανθρώπου θα πρέπει να ξαναγραφτεί μετά την ανακάλυψη απολιθωμάτων στην ανατολική Αφρική που δείχνουν ότι ακόμα ένα ξεχωριστό είδος προγόνου μας, ο Homo rudolfensis (ή απλώς «1470»), ζούσε πριν από 1,78 εκατ. έως 1,95 εκατ. χρόνια, παράλληλα με τους ήδη γνωστούς προγόνους Homo habilis και Homo erectus, που προηγήθηκαν του σημερινού σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens). Αυτό σημαίνει ότι υπήρξε εποχή στο παρελθόν, όταν τουλάχιστον τρία διαφορετικά είδη ανθρώπου φαίνεται πως συνυπήρχαν στη Μαύρη Ήπειρο.

Αμέσως μόλις του ήρθε η έμπνευση για ζωγραφική, ο Homo sapiens έσπευσε να σχεδιάσει το αιώνιο αντικείμενο του πόθου του: μια βραχογραφία που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε σπήλαιο της νότιας Γαλλίας, και είναι πιθανώς το αρχαιότερο σχέδιο του κόσμου, απεικονίζει σύμφωνα με τους αρχαιολόγους ένα... αιδoίο.

Ο πρόγονός μας Homo erectus γνώριζε τη χρήση της φωτιάς πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, πολύ πριν εμφανιστεί τελικά ο σύγχρονος άνθρωπος Homo sapiens. To συμπέρασμα προήλθε από σπηλιά της Νοτίου Αφρικής, μέσα στην οποία ανακαλύφθηκαν ίχνη εστιών που χρησιμοποιούνταν πιθανότατα για προϊστορικές μπριζόλες.

Απολιθώματα ενός πιθανότατα άγνωστου ανθρώπινου είδους εντοπίστηκαν στη Νότια Κίνα και χρονολογήθηκαν στα 11.400 έως 14.500 χρόνια. Σκελετοί πέντε ατόμων που συνδυάζουν σύγχρονα και αρχαϊκά χαρακτηριστικά είναι όπως φαίνεται οι πρώτοι εκπρόσωποι του «Ανθρώπου της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού».

Η ομάδα ενός διάσημου Γερμανού ανθρωπολόγου, ο οποίος προσδιόρισε πρόσφατα ολόκληρη τη γενετική αλληλουχία των Νεάντερταλ, ανακοινώνει τώρα ότι ολοκλήρωσε το γονιδίωμα ενός ακόμα χαμένου συγγενή μας: ενός μυστηριώδους είδους ανθρώπου που έζησε την παλαιολιθική εποχή στη Σιβηρία και έγινε γνωστό ως άνθρωπος της Ντενίσοβα.

Δόντια Νεάντερταλ που είχαν ανακαλυφθεί το 1960 σε σπήλαιο της Ιταλίας αποδεικνύεται τελικά ότι προέρχονταν από το σύγχρονο άνθρωπο, και όχι από τον εξαφανισμένο ξάδελφό του. Αυτό σημαίνει ότι ο Homo sapiens sapiens έφτασε στην Ευρώπη χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, εξηγεί στο Βήμα Ελληνίδα ερευνήτρια που συμμετείχε στη μελέτη.

Ακόμα και πριν από 100.000 χρόνια, ο Homo sapiens λάτρευε την ώχρα: Μια σπηλιά της Νοτίου Αφρικής έκρυβε το αρχαιότερο εργαστήριο χρωματουργίας, του οποίου τα προϊόντα είχαν πιθανότατα καλλιτεχνικές εφαρμογές.

Πριν από σχεδόν δύο εκατομμύρια χρόνια, μια γυναίκα και ένα παιδί είχαν την ατυχία να πέσουν σε μια υπόγεια σπηλιά, στην οποία ανακαλύφθηκαν προ ετών οι σκελετοί τους. Η προσεκτική ανάλυση των ευρημάτων υποδεικνύει τώρα ότι το νέο είδος, με την ονομασία Australopithecus sediba, ίσως ήταν άμεσος πρόγονος του Homo erectus αλλά και του σύγχρονου ανθρώπου.

Οι πρόγονοι του συγχρόνου ανθρώπου (Homo sapiens) διασταυρώνονταν σεξουαλικά με άλλα άγνωστα συγγενικά είδη πριν από περίπου 35.000 χρόνια, με αποτέλεσμα σχεδόν το 2% του DNA μερικών σημερινών πληθυσμών, ιδίως στην Αφρική, να προέρχεται από αυτά τα άλλα είδη, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Μπορεί να μην είμαστε απόλυτα καθαρόαιμοι, τουλάχιστον όμως έχουμε καλό ανοσοποιητικό: Μελέτη στο περιοδικό Science υποστηρίζει ότι, καθώς ο Homo sapiens αναχωρούσε από την Αφρική για να κατακτήσει τον κόσμο, διασταυρώθηκε με τους Νεάντερταλ, που είχαν ήδη αποικήσει την Ευρώπη, και απέκτησε έτσι τα γονίδια που χρειαζόταν, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αρρώστιες στη νέα, κρύα ήπειρο.

O σύγχρονος άνθρωπος άρχισε να μεταναστεύει από την Αφρική πριν από 125 με 100 χιλιάδες χρόνια, τουλάχιστον 50.000 νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως σήμερα, υποδεικνύουν λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν στην Αραβία.

Ουάσιγκτον: Λαχανικά και φυτά περιείχε το διαιτολόγιο των Νεάντερταλ (Homo neanderthalensis), όπως προκύπτει από κατάλοιπα φυτικών τροφών που εντόπισαν στην οδοντοστοιχία των προγόνων του ανθρώπου Αμερικανοί ερευνητές.

Η συντριπτική πλειονότητα των άρθρων του διεθνούς Τύπου για την Ελλάδα είχε φέτος κύριο θέμα την οικονομική κρίση. Ωστόσο, το τελευταίο τεύχος της αμερικανικής επιθεώρησης Archaeology αποτελεί την εξαίρεση, καθώς συμπεριλαμβάνει την Ελλάδα στη λίστα των χωρών, στις οποίες φέτος σημειώθηκαν οι πιο αξιόλογες αρχαιολογικές ανακαλύψεις. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες δέκα θέσεις της λίστας.

Δεν μπορούμε βέβαια να ξέρουμε αν οι Νεάντερταλ έσερναν τις γυναίκες τους από τα μαλλιά, τώρα όμως έχουμε ενδείξεις ότι ήταν όντως πιο περιπετειώδεις από εμάς στη σεξουαλική ζωή τους. Το συμπέρασμα προκύπτει από μια ασυνήθιστη μελέτη που συνέκρινε το μήκος των δακτύλων ανάμεσα στον σύγχρονο άνθρωπο Homo sapiens και τρία άλλα εξαφανισμένα μέλη της οικογένειας των ανθρωπιδών.

Πριν από περίπου 7.500 χρόνια, οι Homo sapiens που κατοικούσαν στην Ευρώπη ήταν πρωτόγονοι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που δεν μπορούσαν καν να χωνέψουν το φρέσκο γάλα. Λιγότερο από δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα, οι πληθυσμοί τους φαίνεται ότι είχαν αντικατασταθεί από τους γεωργούς της Μέσης Ανατολής, που εισέβαλαν στην Ευρώπη με τα κοπάδια τους.

Εργαλεία από σχιστόλιθο που βρέθηκαν κοντά σε ένα χωριό της Αγγλίας αποκαλύπτουν ότι συγγενείς του σύγχρονου ανθρώπου είχαν κατακτήσει τον ψυχρό βορρά πριν από 800.000 χρόνια, τουλάχιστον 100.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως σήμερα. «Δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτούς τους πρώτους ανθρώπους, εικάζουμε όμως ότι θα μπορούσε να είναι το εξαφανισμένο είδος Homo antecessor» αναφέρουν οι ερευνητές.

Αλμπουκέρκι, Νέο Μεξικό: Κατά βάθος όλοι είμαστε λίγο Νεάντερταλ, υποστηρίζουν Αμερικανοί ερευνητές που εντόπισαν γενετικές αλληλουχίες του Homo neanderthalensis σε σύγχρονους ανθρώπους από όλο τον κόσμο.

Έρχομαι πρωί-πρωί στη δουλειά. Μπαίνω στο Skype, Μπαίνω στον IM, Μπαίνω στο Twitter, Μπαίνω σε δύο λογαριασμούς Gmail, Μπαίνω στο Outlook, Μπαίνω στο WordPress, Μπαίνω στο Ndigital, Μπαίνω στο Blogspot, Μπαίνω στο Flickr, Μπαίνω στο YouTube, Μπαίνω στο Facebook, Μπαίνω στο Φόρουμ, Μπαίνω σε μπλογκ που άφησα σχόλια, Μπαίνω στο Newsvine… Είναι ήδη 11:00 πμ. […]