πόλους

ο στρώμα του όζοντος στη στρατόσφαιρα, που αποκαθίσταται σταδιακά πάνω από τους πόλους, συνεχίζει να αραιώνει πάνω από την υπόλοιπη Γη, ανακάλυψαν ανήσυχοι οι επιστήμονες

Το διάσημο αστρονομικό ρολόι των αρχών του 15ου αιώνα, ένας από τους σημαντικότερους πόλους έλξης τουριστών στην παλιά Πράγα, σταμάτησε  για εργασίες επισκευής που θα διαρκέσουν έξι μήνες και έχουν στόχο τη «διάσωσή του για τις μελλοντικές γενιές», σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση των δημοτικών αρχών.

Το σκάφος Juno (Ήρα) της NASA, η πρώτη αποστολή που κινείται σε κατάλληλη τροχιά για να παρατηρεί τους πόλους του Δία, απαθανάτισε πολυάριθμες θύελλες να μαίνονται στο νότιο ημισφαίριο του πλανήτη και να δίνουν στα εξωγήινα σύννεφα μια ποικιλία χρωμάτων.

Η πρώτη αποστολή στον Δία εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες είδε στους πόλους του πλανήτη γιγάντιους κυκλώνες με διάμετρο 1.400 χιλιόμετρα, ανίχνευσε ένα μυστηριώδες ρεύμα αμμωνίας και παρατήρησε ένα πολικό σέλας που δεν μοιάζει με το γήινο.

Τις τελευταίες δεκαετίες η θερμοκρασία της Αρκτικής αυξάνεται τρεις φορές ταχύτερα από ό,τι σε άλλες περιοχές του πλανήτη, ενώ η θερμοκρασία στην Ανταρκτική έχει αυξηθεί ελάχιστα. Μελέτη που βασίστηκε σε υπολογιστικά μοντέλα προσφέρει τώρα μια νέα εξήγηση για το κλιματικό αίνιγμα.

Καθώς οι πάγοι των πόλων και της ξηράς, ιδίως της Γροιλανδίας, λιώνουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλάζει σταδιακά η κατανομή τεράστιων ποσοτήτων νερού ανά την υδρόγειο, κάτι που έχει ως συνέπεια να μετακινείται ο άξονας περιστροφής της Γης, ο οποίος περνά από τους πόλους.

Στον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, το σέλας καλύπτει μια επιφάνεια μεγαλύτερη από την έκταση όλης της Γης. Κι όταν ο Ήλιος ξεσπά σε καταιγίδες, το σέλας γίνεται εκατομμύρια φορές πιο ισχυρό από ό,τι στη Γη, τόσο ισχυρό που λάμπει στο φάσμα των ακτίνων Χ

Σε μια άκρως θεαματική εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ένα νεογέννητο άστρο εκτοξεύει πίδακες αερίου από τους πόλους του, σαν να πανηγυρίζει για το ξαφνικό άναμμά του μέσα σε ένα κοσμικό μαιευτήριο.

O Πλούτωνας, μια μικρή κουκκίδα ακόμα και στα μάτια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, αρχίζει να αποκαλύπτεται καθώς το New Horizons πλησιάζει. Μια φωτεινή περιοχή που μόλις διακρίνεται στον ορατό πόλο του πλανήτη νάνου είναι πιθανώς ένα κάλυμμα από παγωμένο άζωτο, εκτιμούν οι ερευνητές της NASA.

Μέσα στις επόμενες δεκαετίες οι τροπικοί αναμένεται να ερημώσουν από ψάρια, ενώ οι βόρειες και νότιες θάλασσες του πλανήτη θα φιλοξενούν πρωτόγνωρα για αυτές είδη, προβλέπουν ιχθυολόγοι με βάση τα σενάρια του ΟΗΕ για την παγκόσμια θέρμανση.

Η επιφάνεια του Ερμή, του πλησιέστερου στον Ήλιο πλανήτη, είναι αρκετά ζεστή για να λιώσει μολύβι. Κι όμως, στους πόλους αυτού του καυτού κόσμου υπάρχουν περιοχές βυθισμένες στο αιώνιο σκοτάδι, περιοχές που έκρυβαν έναν άσπρο θησαυρό: πάγο νερού, που φαίνεται μάλιστα να περιέχει οργανικές ουσίες.

Οι ισχυρές τροπικές καταιγίδες απομακρύνονται σιγά σιγά από τον ισημερινό και «μεταναστεύουν» βόρεια και νότια προς τους πόλους, ανακάλυψαν αμερικανοί επιστήμονες. Το φαινόμενο συντελείται τα τελευταία χρόνια και οι ερευνητές θεωρούν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας έχει παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μετατόπιση. Δεν είναι όμως ακόμη σε θέση να γνωρίζουν αν ο κύριος φταίχτης είναι η κλιματική αλλαγή ή η αραίωση του στρώματος του όζοντος στην ατμόσφαιρα.

Μια έκρηξη που καταγράφηκε στην επιφάνεια του Ήλιου την περασμένη Τρίτη χαρίζει στους κατοίκους της Βρετανίας ένα σπάνιο υπερθέαμα, με το βόρειο σέλας να κατεβαίνει μέχρι τα νότια της χώρας. Ποιος είναι ο μηχανισμός που ζωγραφίζει τα πολύχρωμα πέπλα.

Οι μετρήσεις ενός δορυφόρου που χαρτογραφεί το γήινο βαρυτικό πεδίο δείχνουν να επιβεβαιώνoουν τις υποψίες ότι το λιώσιμο των πάγων προκαλεί μετατόπιση των γεωγραφικών πόλων. Από το 2005 ως σήμερα, ο νότιος γεωγραφικός πόλος έχει μετακινηθεί προς τα ανατολικά κατά 1,2 μέτρα.

Η θέρμανση των ωκεανών της Γης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής έχει σημαντικές επιπτώσεις στους θαλάσσιους οργανισμούς, φέρνοντας ανατροπές στις διατροφικές συνήθειες και στην περίοδο αναπαραγωγής τους, και ωθώντας τους σε αναγκαστική γεωγραφική μετακίνηση προς ψυχρότερα νερά, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη επιστημονική έρευνα.

Από το 2005 έως σήμερα ο βόρειος γεωγραφικός πόλος μετατοπίζεται προς τη Γροιλανδία κατά αρκετά εκατοστά το χρόνο, αποκαλύπτουν δορυφορικές μετρήσεις του γήινου βαρυτικού πεδίου. Και η ασυνήθιστα γρήγορη μετακίνηση των πόλων αποδίδεται στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και την τήξη των πολικών πάγων.

Τα καυσαέρια από την τελευταία εκτόξευση διαστημικού λεωφορείου, τον Ιούλιο του 2011, προκάλεσε το σχηματισμό ασυνήθιστων σύννεφων στην Αρκτική τρεις μέρες αργότερα, δείχνει μελέτη της NASA και του αμερικανικού Εργαστηρίου Ναυτικής Έρευνας. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, οι εκτοξεύσεις πυραύλων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις ατμοσφαιρικές μελέτες.

Στους πόλους του μεγαλύτερου φεγγαριού του Κρόνου, τα καλοκαίρια φέρνουν μουσώνες με καταρρακτώδεις βροχές. Όχι όμως βροχές νερού, αλλά βροχές υγρού μεθανίου που πλημμυρίζουν εκτάσεις μεγαλύτερες από την Ελλάδα.

Περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια τόνοι νερού εισρέουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς από το λιώσιμο των πάγων της Γης, μια απώλεια που δεν έχει συνεκτιμηθεί στις προβολές του ΟΗΕ για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, προειδοποιεί μελέτη που βασίστηκε σε δεδομένα της NASA.

Μια ισχυρή μαγνητική έκρηξη στον ήλιο στέλνει ήδη ένα μεγάλο νέφος ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων προς την κατεύθυνση του πλανήτη μας. Το ηλιακό «τσουνάμι», που αποτελείται από τόνους πλάσματος (ιονισμένων ατόμων) μπορεί να δημιουργήσει θεαματικό σέλας πάνω από τους πόλους της Γης, αλλά και να προκαλέσει προβλήματα στους δορυφόρους και στις τηλεπικοινωνίες.

Την εικόνα της εντελώς άνυδρης Σελήνης ανατρέπουν τα πρόσφατα πορίσματα των ερευνών με ραντάρ στους πόλους του δορυφόρου και ειδικά σε περιοχές που δεν φωτίζονται από τον Ήλιο.