κρίση χρέους

Εντείνεται και πάλι η ανησυχία για την κρίση χρέους στην Ευρώπη, με επίκεντρο την Ισπανία αλλά και την Ιταλία, καθώς το κόστος κρατικού δανεισμού αυξάνεται, ενώ οι αγορές δείχνουν να μην πείθονται από τις δηλώσεις των κυβερνήσεων για τη «δύναμη κρούσης» και το «τείχος προστασίας» απέναντι στην κρίση, ζητώντας περισσότερα μέτρα.

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που θα ξεκινήσει την Παρασκευή στην Ουάσινγκτον. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου, στην οποία θα αναφερθεί στα ποσά που έχουν ήδη δεσμευθεί από τις χώρες-μέλη του Ταμείου, ύψους 320 δισ. δολαρίων, για το «τείχος προστασίας» απέναντι στην κρίση, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η παρέμβαση της για την Ελλάδα.

Την άποψη πως η κρίση δημόσιου χρέους δεν έχει ξεπεραστεί και πως η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο, διατύπωσε σε συνέντευξή του ο διοικητής της αυστριακής κεντρικής τράπεζας και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ Έβαλντ Νοβότνι. Σημειώνει δε, ότι οι βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 6 Μαΐου, θα είναι καθοριστικές για τη συνέχιση του οικονομικού προγράμματος που έχει δρομολογηθεί.

Ένα δεκαήμερο προτού ανοίξουν οι κάλπες στη Γαλλία, η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη επανέρχεται ως κεντρικό θέμα στην προεκλογική εκστρατεία της προεδρικής αναμέτρησης: ο απερχόμενος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, που εξακολουθεί να υπολείπεται του Σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ στις σφυγμομετρήσεις, επιμένει ότι εάν εκλεγεί ο αντίπαλός του μπορεί να οδηγήσει στη χώρα στην καταστροφή.

Συγκρατημένα αισιόδοξοι εμφανίστηκαν οι Χέρμαν βαν Ρομπάι και Μανουέλ Μπαρόζο σχετικά με την κρίση χρέους που ταλανίζει την ΕΕ και ιδιαίτερα την Ευρωζώνη τα τελευταία δύο χρόνια. «Δεν υποστηρίζω ότι έχουμε βγει τελείως από τη δίνη, όμως υπάρχει μία αποφασιστική καμπή στην κρίση» εκτίμησε ο Βέλγος αξιωματούχος, ενώ ο Πορτογάλος πρόεδρος της Κομισιόν «βλέπει» αλλαγή προοπτικών.

Την όλο και αυξανόμενη αισιοδοξία τους για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη δηλώνουν κορυφαίοι τραπεζίτες στα πάνελ του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, εκτιμώντας επίσης πως η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για το ελληνικό χρέος θα είναι συντεταγμένη  και «μεμονωμένη» περίπτωση. Τα περισσότερα στελέχη χρηματοπιστωτικών στελεχών θεωρούν πως η ένεση ρευστότητας από την ΕΚΤ ήταν καθοριστική, βλέποντας σημαντικά μειωμένο το ρίσκο για τη συστημική σταθερότητα του τραπεζικού τομέα.

Η καγκελάριος της Γερμανίας 'Αγγελα Μέρκελ θα ανοίξει τις εργασίες του φετινού Παγκόσμιου Oικονομικού Φόρουμ, που θα πραγματοποιηθεί από τις 25 ως τις 30 Ιανουαρίου, στο Νταβός της Ελβετίας. Ήδη, έχει σημειωθεί ρεκόρ δηλώσεων συμμετοχής, με περισσότερους από 2.600 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, αναλυτές, επιχειρηματίες, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι κοινωνίας των πολιτών, οι οποίοι θα συζητήσουν την ευρωπαϊκή κρίση και τους τρόπους αντιμετώπισής της.

Η επίλυση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη θα είναι «μία σκληρή κι επίπονη εργασία» που δεν θα βρεθεί σε μία οσοδήποτε αποφασιστική σύνοδο υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν Βαν Ρομπάι μετά τη συνάντησή του με τη Δανέζα πρωθυπουργό Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ, ενόψει της ανάληψης από τη σκανδιναβική χώρα της προεδρίας της ΕΕ.

Στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 10 ετών υποχώρησε σήμερα Πέμπτη το ευρώ έναντι του γεν, με αφορμή τις ανησυχίες των επενδυτών για την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. Το ευρώ διολίσθησε μέχρι τα 100,06 γεν, χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2001, ενώ έναντι του δολαρίου υποχώρησε μέχρι τα 1,2859 δολάρια, χαμηλότερο επίπεδο από τις 14 Σεπτεμβρίου 2010.

Έναν πρώτο απολογισμό των επιπτώσεων που θα έχουν στην ελληνική οικονομία οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής κάνει ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Πετράκης, με δηλώσεις του στο in.gr. Ο κ. Πετράκης επισημαίνει ότι θα πρέπει να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της αυστηρότερης δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ανάκαμψη της οικονομίας, ενώ τονίζει ότι απουσιάζει το θέμα της ανάπτυξης.

Στην Ευρώπη θα βρεθεί από τις 6 έως τις 8 Δεκεμβρίου ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ, ο οποίος θα έχει επαφές, μεταξύ άλλων, με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, εν όψει της πολύ κρίσιμης ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής στα τέλη της εβδομάδας.

Την ανάγκη για την εξεύρεση μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης για την κρίση χρέους που πλήττει όχι μόνο την περιφέρεια της Ευρωζώνης, αλλά πλέον και το σκληρό πυρήνα της, τόνισε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κ.Μίχαλος, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Συνάντησης των μελών της Λέσχης των Μητροπολιτικών Επιμελητηρίων της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε προ ημερών στη Κωνσταντινούπολη. Ο κ. Μίχαλος στην παρέμβασή του αναφέρθηκε και στην έκδοση ευρωομολόγου, που θα έβαζε φραγμό στις κερδοσκοπικές επιθέσεις που δέχεται το ευρώ από τις αγορές.

Εικόνα έντονης αναταραχής υπάρχει στις ευρωπαϊκές αγορές μετοχών και ομολόγων την Δευτέρα, καθώς η κρίση χρέους χτυπά πλέον την «καρδιά» της Ευρωζώνης, ενώ την ίδια ώρα η γερμανική κυβέρνηση επιμένει στην αδιάλλακτη στάση της και αρνείται τη διεύρυνση του ρόλου της ΕΚΤ, ώστε να τυπώσει χρήμα και να σταματήσει τη ραγδαία επέκταση της κρίσης που απειλεί ευθέως το μέλλον του ευρώ. Ωστόσο, από την κρίση αυτή ενδέχεται να μην γλιτώσει ούτε η γερμανική οικονομία, εφόσον διογκωθεί το κύμα φυγής κεφαλαίων από την Ευρώπη.

Η κρίση κρατικού χρέους πλήττει τον σκληρό πυρήνα των χωρών της Ευρωζώνης, προειδοποίησε την Δευτέρα ο Ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν, τονίζοντας ότι δεν πρέπει να υπάρχουν «ψευδαισθήσεις» γι΄αυτό. Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι αντιπαραθέσεις για τον ρόλο της ΕΚΤ και το αν η ευρωτράπεζα θα πρέπει να τυπώσει χρήμα, ενώ το Βερολίνο εξετάζει την πιθανότητα να υπάρξουν και άλλες «συντεταγμένες αναδιαρθρώσεις χρέους» πέραν της Ελλάδας.

Την ώρα που ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας βρίσκεται ενώπιον της Γερουσίας για τις προγραμματικές δηλώσεις και την ψήφο εμπιστοσύνης, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι εξέφραζε τη βεβαιότητα ότι η Ρώμη μπορεί να ξεπεράσει το σκόπελο της κρίσης χρέους. Παράλληλα από το Βερολίνο εκφράζεται η άποψη ότι η Ιταλία δεν θα χρειαστεί τα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Εντείνονται οι πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να δράσει ως «πιστωτής έσχατης ανάγκης» προκειμένου να φρενάρει την περαιτέρω εξάπλωση της κρίσης στην Ευρωζώνη, καθώς έκδηλη είναι η ανησυχία για την πιθανή δημιουργία ενός ανεξέλεγκτου ντόμινο που θα συμπαρασύρει σε βαθιά ύφεση την παγκόσμια οικονομία και θα προκαλέσει σοκ στις διεθνείς αγορές. Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Έντα Κένι ζητεί από την ευρωτράπεζα να ξεδιπλώσει ένα «τείχος προστασίας» γύρω από το ευρώ, χρησιμοποιώντας τα «απεριόριστα» μέσα που διαθέτει στο οπλοστάσιο της, ενώ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup προειδοποιεί για ενδεχόμενο πτωχεύσεων σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία αν η ΕΚΤ δεν δράσει άμεσα.

Η Ευρώπη θα χρειαστεί μια δεκαετία για να εξυγιάνει τα οικονομικά της και να βγει από την κρίση χρέους, δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ, στο εβδομαδιαίο μήνυμά της προς τους Γερμανούς. «Ο καθένας στην Ευρώπη πρέπει να καταβάλει προσπάθειες και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του» σημειώσε με νόημα.

Το ΑΑΑ για την πιστοληπτική ικανότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) επιβεβαιώνουν οι τρεις οίκοι αξιολόγησης Standard and Poor's, Moody's και Fitch, δύο ημέρες μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στις Βρυξέλλες με στόχο να τερματιστεί η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.

Από το πρωί της Κυριακής άρχισε ο νέος γύρος διαβουλεύσεων μεταξύ των ηγετών της ΕΕ, προκειμένου η «προπαρασκευαστική» Σύνοδος Κορυφής να σχηματοποιήσει τη λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, η οποία αναμένεται να λάβει την τελική έγκριση την Τετάρτη. Στο επίκεντρο ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους της τάξης του 50%, η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με «ένεση» περίπου 100 δισ. ευρώ και η μόχλευση του EFSF -με τη Γαλλία να επιμένει στην εμπλοκή της ΕΚΤ. Παράλληλα, στο προσκήνιο έρχεται η Ιταλία, στην οποία ασκούνται πιέσεις για να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις, υπό το φόβο γενίκευσης της κρίσης.

Την Τετάρτη θα γίνει η δεύτερη Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης, όπως ανακοίνωσε και επίσημα ο πρόεδρος της ΕΕ Χερμάν βαν Ρομπάι, στην οποία αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις για τον EFSF και το ελληνικό χρέος. Βερολίνο και Παρίσι είχαν «προαναγγείλει» τις προηγούμενες ημέρες τη νέα σύνοδο -δίνοντας τροφή στις ανησυχίες πως παραμένει η γαλλογερμανική διάσταση σε κεντρικά ζητήματα. Η Αθήνα προσέρχεται στις Βρυξέλλες στοχεύοντας σε κινήσεις με αφετηρία τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου που θα διασφαλίζουν ελάφρυνση του βάρους του χρέους και την στήριξη της ανάπτυξης.

Στα λάθη της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και τις διορθωτικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, αλλά και το «ιστορικό λάθος» της ένταξης της Ελλάδας και της Πορτογαλίας στο ευρώ αναφέρεται σε συνέντευξη του στην Passauer Neue Presse ο πρώην πρόεδρος του κόμματος της Αριστεράς (Die Linke), Όσκαρ Λαφονταίν.

Ο κίνδυνος διάχυσης της κρίσης βρέθηκε στο επίκεντρο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα με την Γερμανή καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ. Οι δύο ηγέτες αναφέρθηκαν επίσης στην επικείμενη Σύνοδο της G20 στις Κάννες. Την ίδια ώρα, οι υπουργοί Οικονομικών της G20 συνεχίζουν τις επαφές τους στη γαλλική πρωτεύουσα με αντικείμενο την Ελλάδα και την κρίση χρέους στην ευρωζώνη.

Ανοιχτή επιστολή στους ηγέτες της Ευρωζώνης απηύθυναν 97 ευρωπαίοι πολιτικοί, ακαδημαϊκοί και επιχειρηματίες ζητώντας να υπάρξει άμεσα  ευρωπαϊκή λύση για την κρίση του ευρώ. Οι υπογράφοντες την επιστολή προτείνουν την άμεση επιστράτευση του EFSF και της ΕΚΤ για την παροχή εγγυήσεων στο τραπεζικό σύστημα και την αναχρηματοδότηση του χρέους των αδύναμων χωρών. Οι ίδιοι τάσσονται υπέρ μίας νέας Ευρωπαϊκής Συνθήκης που θα θεσμοθετεί ένα Κοινό Ταμείο για την Ευρωζώνη, θα διασφαλίζει τη δημοσιονομική πειθαρχία και τις καταθέσεις και θα υιοθετεί στρατηγική για την ανάπτυξη.

Στους μεγάλους κινδύνους που απειλούν τα ευρωπαϊκά κράτη σε περίπτωση κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος αναφέρθηκε το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Έρκι Λικάνεν. Σύμφωνα με το Reuters, ο Φιλανδός κεντρικός τραπεζίτης σε συνέντευξή του σε κρατικό κανάλι της χώρας επισήμανε την ανάγκη άμεσης ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Η γεφύρωση της απόστασης μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας τόσο για το χειρισμό της ελληνικής κρίσης όσο και για το ζήτημα της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών έχει γίνει το «στοίχημα» της συνάντησης της Άνγκελα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζί στο Βερολίνο την Κυριακή, λίγο πριν την κρίσιμη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής στις 17 Οκτωβρίου. Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν, σύμφωνα με πηγές, πιθανές αλλαγές στο πρόγραμμα ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων ενώ τριβές έχει παράλληλα δημιουργήσει το ζήτημα του αν και πώς ο EFSF μπορεί να αξιοποιηθεί για την επανακεφαλαιοποίηση προβληματικών τραπεζών.