εγκεφάλου

Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πρόσφατα δύο μεγάλα ερευνητικά προγράμματα για την κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου. Οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, όμως, παραμένουν δύσπιστες για το κατά πόσο οι έρευνες θα αποδώσουν στην κλινική πράξη, και πολλές σπεύδουν να αποσυρθούν από το ερευνητικό πεδίο.

Η σύνδεση ενός εγκεφαλικού «βηματοδότη» σε μια διαφορετική περιοχή του εγκεφάλου αυξάνει την αποτελεσματικότητα της μεθόδου στη μείζονα κατάθλιψη, ανακοίνωσαν νευροεπιστήμονες στη Γερμανία. Η τροποποιημένη μέθοδος βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης οδήγησε σε «θεαματική» βελτίωση της διάθεσης στους έξι από τους επτά ασθενείς στους οποίους εφαρμόστηκε

Μια πειραματική διάταξη που σχεδίασαν νευροεπιστήμονες του Χάρβαρντ επέτρεψε σε έναν εθελοντή να κουνάει από μακριά την ουρά ενός αρουραίου χρησιμοποιώντας μόνο τη δύναμη της σκέψης. Είναι η πρώτη μη επεμβατική σύνδεση ανάμεσα στους εγκεφάλους δύο διαφορετικών ειδών, λένε οι ερευνητές.

Βρετανοί επιστήμονες εντόπισαν μια ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων που έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την όρεξη και ενδεχομένως να αποτελούν μείζονα αιτία διατροφικών διαταραχών, όπως η παχυσαρκία.

Μια μεγάλη ερευνητική πρωτοβουλία για τη μελέτη του εγκεφάλου και την αντιμετώπιση ασθενειών όπως η Αλτσχάιμερ πρόκειται να ανακοινωθεί την Τρίτη από τον Λευκό Οίκο. Η ανακοίνωση έρχεται περίπου δύο μήνες μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρηματοδοτήσει με ένα δισεκατομμύριο ευρώ ένα αντίστοιχο, δεκαετές ερευνητικό πρόγραμμα.

Μια παραλλαγή της μαγνητικής τομογραφίας, η οποία παρακολουθεί την εγκεφαλική δραστηριότητα σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, φέρεται ικανή να προβλέψει ποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να υποπέσουν σε ποινικά αδικήματα. Οι αμερικανοί ερευνητές που δοκίμασαν τη μέθοδο υποστηρίζουν ότι πρόβλεψαν ποιοι κατάδικοι θα συλλαμβάνονταν ξανά μετά την αποφυλάκισή τους.

Οι Νεάντερταλ, αν και είχαν περίπου ίδιο μέγεθος εγκεφάλου με το σύγχρονο άνθρωπο, εξαφανίστηκαν επειδή είχαν πολύ μεγαλύτερα μάτια από τους Ηomo sapiens, υποστηρίζουν Βρετανοί ερευνητές.

Τα «ξαδέλφια» μας, οι Νεάντερταλ, αν και είχαν περίπου ίδιο μέγεθος εγκεφάλου, εξαφανίστηκαν επειδή είχαν πολύ μεγαλύτερα μάτια από τους προγόνους μας, σύμφωνα με μια νέα πρωτότυπη θεωρία Βρετανών επιστημόνων. Βάσει της θεωρίας αυτής, ο εγκέφαλός τους αφιέρωνε δυσανάλογα μεγάλο μέρος της λειτουργίας του για την όραση, αντί για άλλες ανώτερου επιπέδου νοητικές και κοινωνικές διαδικασίες, αυτές ακριβώς που επέτρεψαν στους δικούς μας προγόνους να επιβιώσουν στην Ευρώπη κατά την τελευταία εποχή των πάγων.

Ποντίκια στα οποία μεταμοσχεύθηκαν ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα παρουσίασαν βελτιωμένες επιδόσεις σε ορισμένες παραμέτρους της νοημοσύνης, όπως η μνήμη και η μάθηση. Η αμερικανική μελέτη που οδήγησε στο θεαματικό αποτέλεσμα υποδεικνύει ότι τα αστροκύτταρα, μια «παραγνωρισμένη» κατηγορία εγκεφαλικών κυττάρων, παίζουν βασικό ρόλο στη ρύθμιση του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Νευρώνες ποντικών που μεταμοσχεύθηκαν σε αρουραίους παρέμειναν ζωντανοί για χρονικό διάστημα διπλάσιο σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής του ποντικού, αναφέρουν νευροχειρουργοί στην Ιταλία. Το συμπέρασμα είναι ότι οι άνθρωποι δεν θα ζουν καταδικασμένοι στην άνοια αν η ιατρική βρει τρόπο να παρατείνει τη ζωή.

Βρετανοί επιστήμονες κατάφεραν να εξηγήσουν την ικανότητα του εγκεφάλου να αυτό-προστατεύεται από την καταστρεπτική βλάβη που προκαλεί το εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Nature Medicine.

Πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου σε μικρή ηλικία επιταχύνει την ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων.

«Έκτη αίσθηση» απέκτησαν πειραματόζωα χάρη σε εγκεφαλικό εμφύτευμα που τους επιτρέπει να «αγγίζουν» το υπέρυθρο φως, ανακοίνωσαν νευροεπιστήμονες στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Duke.

Νέα μελέτη υποστηρίζει ότι το μάσημα της τσίχλας αυξάνει την ταχύτητα των νοητικών μας λειτουργιών.

Τις νοητικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλο ενός ψαριού, την ώρα που κυνηγά ένα άλλο ψάρι κατάφεραν να βιντεοσκοπήσουν σε πραγματικό χρόνο Ιάπωνες επιστήμονες. Στην πραγματικότητα είναι η πρώτη φορά που οι νευροεπιστήμονες είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τα εγκεφαλικά κύτταρα εν ώρα δράσης σε ένα ανεξάρτητα κινούμενο ζώο. Αν και η μελέτη αφορούσε ένα ψάρι, παρέχει στοιχεία και για τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Μπορεί η μεσογειακή διατροφή να είναι ευεργετική για την καρδιά, αλλά δεν φαίνεται να ισχύει το ίδιο και για τις εγκεφαλικές λειτουργίες συμπεραίνει γαλλική έρευνα, η οποία εντόπισε ελάχιστα οφέλη για τον ανθρώπινο εγκέφαλο από μία διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, τρόφιμα ολικής αλέσεως, κρασί, ελαιόλαδο και καρύδια.

Η εκφύλιση του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου, συνέπεια της γήρανσης, επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του ύπνου που με τη σειρά της δυσχεραίνει την λειτουργία της μνήμης, αποφαίνεται αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Nature Neuroscience.

Ένα δισεκατομμύριο ευρώ θα διατεθούν τα επόμενα χρόνια σε καθένα από τα δύο ερευνητικά προγράμματα που επιλέχθηκαν σε διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρώτο πρόγραμμα αφορά το πολυμήχανο γραφένιο, μια σχετικά νέα μορφή άνθρακα, ενώ το δεύτερο έχει στόχο την προσομοίωση του ανθρώπινου εγκεφάλου σε έναν υπερυπολογιστή.

Αμερικανοί και Γάλλοι επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να μετατρέψουν ένα είδος εγκεφαλικού νευρώνα σε ένα άλλο, θέτοντας υπό αμφισβήτηση ένα από τα βασικά δόγματα της νευροβιολογίας, ότι δηλαδή η μορφή των κυττάρων του εγκεφάλου δεν είναι δυνατό να μεταβληθεί στη διάρκεια της ζωής.

Εδώ και μια πενταετία, ένα ένζυμο του εγκεφάλου που υποτίθεται ότι μεσολαβεί στο σχηματισμό μακροπρόθεσμων αναμνήσεων μονοπωλεί το ενδιαφέρον νευροεπιστημόνων που μελετούν τη μνήμη. Τώρα, όμως, δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ διαπιστώνουν ότι η μνήμη ποντικών στους οποίους απουσιάζει αυτό το μόριο-κλειδί παραδόξως λειτουργεί κανονικά.

Αν και ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν την πορνογραφία διασκεδαστική, δεν θυμούνται πάντα τι έχουν δει. Και αυτό διότι η παρακολούθηση πορνογραφικού περιεχομένου μέσω Internet μπορεί να επηρεάσει τη μεσοπρόθεσμη μνήμη, σύμφωνα με νέα γερμανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Journal of Sex Research.

Βρετανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι φορείς ενός γονιδίου που τους κάνει επιρρεπείς στην ακατάσχετη κατανάλωση αλκοόλ, ενισχύοντας τα επίπεδα μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου.

Ένα εντυπωσιακό μοντέλο του ανθρώπινου εγκεφάλου, το οποίο τρέχει σε έναν υπερυπολογιστή στον Καναδά, μπορεί να αναγνωρίζει γραπτά σύμβολα, να κάνει αριθμητικές πράξεις και να λύνει λογικά προβλήματα. Ακόμα πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι ο εικονικός εγκέφαλος μιμείται και ορισμένες παραξενιές των ανθρώπων, αναφέρουν οι δημιουργοί του στο Science.

Η διαβίωση σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να κάνει κακό στην υγεία του εγκεφάλου και να οδηγήσει σε μείωση των νοητικών λειτουργιών και ικανοτήτων των ηλικιωμένων, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα, που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεροντολογικής Εταιρείας.

Ο εγκέφαλος του Άινσταϊν πέρασε μια μεγάλη περιπέτεια μετά το θάνατο της μεγαλοφυίας -ακόμα και σήμερα, μεγάλα τμήματά του παραμένουν αγνοούμενα. Τώρα, όμως, φωτογραφίες που είχαν μείνει ξεχασμένες για δεκαετίες επιβεβαιώνουν ότι ο ιδιαίτερος Δρ Άινσταϊν είχε και ανατομικά ιδιαίτερο μυαλό.