πραξικόπημα

Οι ισλαμιστές που βρίσκονται στους δρόμους του Καΐρου επιμένουν και προαναγγέλλουν νέα κινητοποίηση την Παρασκευή εναντίον της ανατροπής του Μοχάμεντ Μόρσι -και ενώ η ηγεσία της χώρας έχει καλέσει όσους βρίσκονται στην κεντρική συγκέντρωση υπέρ του Μόρσι να αποχωρήσουν, έκκληση που θεωρείται πρώτο βήμα για τη διάλυσή τους. Παράλληλα, για πρώτη φορά η Ουάσινγκτον απάντησε «έμμεσα» στο εάν θεωρεί πραξικόπημα την παρέμβαση του στρατού, λέγοντας πως στο Κάιρο υπάρχει πολιτική κυβέρνηση.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός κατηγορεί δυτικά και αραβικά κράτη πως εφαρμόζουν «δυο μέτρα και δυο σταθμά» διότι δεν καταδίκασαν ως πραξικόπημα την ανατροπή του προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, η Μουσουλμανική Αδελφότητα του οποίου -όπως και το κόμμα του Ερντογάν στην τουρκική πολιτική σκηνή- αποτελεί την κύρια έκφανση του πολιτικού Ισλάμ στην Αίγυπτο. «Εκείνοι οι οποίοι εκθειάζουν την δημοκρατία όταν συναντώνται μαζί μας, που μας λένε ότι 'δεν μπορεί να συμβιβάζεται κανείς όσον αφορά την δημοκρατία'. Εμπρός μιλήστε» λέει ο Ερντογάν.

«Ετοιμάζεστε να γιορτάσετε τη γιορτή σας, τη γιορτή της Μεταπολίτευσης, του πραξικοπήματος θα έλεγα εγώ, της 24ης Ιουλίου 1974» είπε ο Χρ.Παππάς στη Βουλή, αποδεικνύοντας ότι οι προκλητικές δηλώσεις της Χρυσής Αυγής δεν έχουν όριο και τέλος. Εξηγώντας το χαρακτηρισμό αυτό ο Παππάς είπε μεταξύ άλλων ότι «ήταν η απαρχή των σημερινών δεινών η 24η Ιουλίου του ‘74, ήταν η μέρα που η μίζα και η διαπλοκή και η διαφθορά από τα πολύχρωμα τέκνα του Πολυτεχνείου έγινε πραγματικότητα». Για «ανάξια απάντησης» τοποθέτηση μίλησε ο πρόεδρος της Βουλής.

Τριάντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, Δευτέρα, από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που άνοιξε το δρόμο για την τουρκική εισβολή. «Χωρίς αμφιβολία, οι μέρες είναι -και πρέπει να είναι- μέρες προβληματισμού και συντήρησης της μνήμης, διότι αυτό απαιτείται» δήλωσε ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι θα χρειαστεί (ακόμα περισσότερο) χρόνο για να κρίνει εάν και κατά πόσον η απομάκρυνση του ισλαμιστή εκλεγμένου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι από το στρατό στην Αίγυπτο αποτελεί ή όχι πραξικόπημα. Στην περίπτωση που κριθεί ότι όντως πρόκειται για πραξικόπημα, η Αίγυπτος κινδυνεύει με διακοπή της μη ανθρωπιστικής βοήθειας από τις ΗΠΑ, η οποία ανέρχεται σε περίπου 1,3 δισ. δολάρια.

Δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ η άμεση αλλαγή του τρόπου χορήγησης της βοήθειας προς την Αίγυπτο, ανέφερε ο Λευκός Οίκος, που εξηγεί ότι θα χρειαστεί χρόνο για να εξετάσει τα δεδομένα από την κατάσταση στη χώρα. Σε εκ νέου αξιολόγηση θα προχωρήσει και η ΕΕ που, για την ώρα, δεν αλλάζει τη στάση της.

Η Αφρικανική Ένωση ανέστειλε τη συμμετοχή της Αιγύπτου σε όλες τις δραστηριότητές της, μετά την ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι από τις αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις. Παρόλο που πρόκειται για τυπικό μέτρο σε παρόμοιες καταστάσεις, είναι διπλωματικό πλήγμα για τη χώρα και απόφαση πιο τολμηρή από τη στάση δυτικών χωρών οι οποίες αποφεύγουν να μιλήσουν για πραξικόπημα επιμένοντας στη γρήγορη επιστροφή σε εκλεγμένο πρόεδρο και κυβέρνηση.

Η Αίγυπτος έβραζε μέχρι που ο στρατός ανέστειλε το Σύνταγμα, έθεσε υπό κράτηση τον πρόεδρο Μόρσι και συνέλαβε στελέχη των Αδελφών Μουσουλμάνων. Ωστόσο, αντιθέτως με τα «συνήθη» πραξικοπήματα, έβαλε πρόεδρο τον επικεφαλής του Συνταγματικού Δικαστηρίου (έστω κι αν τα ηνία κρατούν οι στρατηγοί) και προανήγγειλε εκλογές. Οι δυτικές κυβερνήσεις αποφεύγουν να μιλήσουν για πραξικόπημα, αλλά οι αναλύσεις στα ξένα ΜΜΕ δεν φοβούνται τη λέξη -και σε κάποιες περιπτώσεις, ούτε και το περιεχόμενό της.

Εν μέσω των συνεχιζόμενων πανηγυρισμών εκατομμυρίων Αιγυπτίων για την ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι καλούν τους υποστηρικτές τους σε διαδηλώσεις την Παρασκευή -σε μία πρώτη δοκιμασία της δύναμης των ισλαμιστών στη «νέα» Αίγυπτο, αλλά και της στάσης που προτίθεται να κρατήσει ο στρατός απέναντί τους. Την έκφραση «επιστροφή στη δημοκρατική διαδικασία» επιλέγει η Δύση χωρίς να «μιλά» ρητά για πραξικόπημα. Το πολιτικό Ισλάμ ορίζει τις αντιδράσεις των κυβερνήσεων σε περιφερειακό επίπεδο...

Με προσεκτικά διατυπωμένες ανακοινώσεις, η Ουάσινγκτον, η ΕΕ και ο ΟΗΕ καλούν την Αίγυπτο σε «άμεση επιστροφή στη δημοκρατική διαδικασία με εκλογές». Η λέξη πραξικόπημα απουσιάζει από τις δηλώσεις του Μπαράκ Ομπάμα, του Φρανσουά Ολάντ, του Μπαν Γκι-Μουν και της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ, Κάθριν Άστον. Δεν απουσιάζει όμως από τις σκληρές δηλώσεις του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου και των κυβερνήσεων που έχουν εναγκαλιστεί το πολιτικό Ισλάμ.

Στρατιώτες και τεθωρακισμένα οχήματα στους δρόμους του Καΐρου, διαδηλωτές υπέρ και κατά της κυβέρνησης κατά εκατοντάδες χιλιάδες και ένας πρόεδρος, ο Μοχάμεντ Μόρσι, που είναι σε περιορισμό και τελικώς καθαιρέθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις. Αυτό είναι το σκηνικό ενός ιδιότυπου πραξικοπήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αίγυπτο.

Τις πλέον κρίσιμες ώρες μετά την ανατροπή του καθεστώτος Μουμπάρακ διανύει η Αίγυπτος, καθώς όλοι αναμένουν τις κινήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων αφότου εξέπνευσε, στις 17:30 (ώρα Ελλάδος), το τελεσίγραφο προς τον ισλαμιστή πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι. Ο στρατός έχει θέσει υπό τον έλεγχό του το κτίριο της κρατικής τηλεόρασης και επίκειται διάγγελμα. Στρατιωτικά οχήματα στους δρόμους. Ο πρόεδρος Μόρσι επιμένει ότι δεν παραιτείται και καλεί στο σχηματισμό «κυβέρνησης εθνικής συναίνεσης», χωρίς να εμφανίζεται διατεθειμένος για οποιαδήποτε άλλη παραχώρηση. Ογκώδεις διαδηλώσεις αντιπάλων και υποστηρικτών του προέδρου...

Υπό το φόβο να βυθιστεί στο χάος ο πιο σημαντικός τους σύμμαχος στον αραβικό κόσμο, οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν την αποστασιοποιημένη προσέγγιση απευθύνοντας στοχευμένες προειδοποιήσεις προς τους τρεις βασικούς «παίκτες» της κρίσης: Τον ισλαμιστή πρόεδρο Μόρσι, τους διαδηλωτές και τις Ένοπλες Δυνάμεις που κινούνται προς πραξικόπημα. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η Ουάσινγκτον «παροτρύνει» τον Μοχάμεντ Μόρσι να προκηρύξει εκλογές, γεγονός το οποίο πάντως επισήμως διαψεύδεται. Επτά νεκροί σε συγκρούσεις υποστηρικτών και αντιπάλων του προέδρου. Φωτορεπορτάζ από την Αίγυπτο που διαδηλώνει.

Οι ένοπλες δυνάμεις της Αιγύπτου σχεδιάζουν να αναστείλουν την ισχύ του Συντάγματος και να διαλύσουν τη ισλαμοκρατούμενη Βουλή σε περίπτωση που ο πρόεδρος Μόρσι και η αντιπολίτευση δεν καταφέρουν να βρουν λύση για τη χώρα, αναφέρει ο περιώνυμος οδικός χάρτης. Πλήθη φιλοκυβερνητικών και αντικυβερνητικών διαδηλωτών συγκεντρώνονται και πάλι στο Κάιρο.

Επιβεβαιώνοντας τον βαρύνοντα πολιτικά ρόλο του στην Αίγυπτο, ο στρατός έδωσε διορία 48 ωρών στον πρόεδρο Μόρσι «να ακούσει τα αιτήματα του λαού», παίρνοντας εμμέσως αλλά πολύ καθοριστικά θέση υπέρ των διαδηλωτών. Σε αντίθετη περίπτωση, ο στρατός διαμηνύει ότι θα εφαρμόσει τον δικό του «οδικό χάρτη» για το μέλλον της χώρας. Αρνείται ότι η στάση του ισοδυναμεί με πραξικόπημα και υποστηρίζει ότι ανταποκρίνεται «στον παλμό των αιγυπτιακών δρόμων». Τεταμένο το πολιτικό κλίμα μετά τις διαδηλώσεις με 16 νεκρούς σε όλη τη χώρα.

Το σήμα της δημόσιας τηλεόρασης πέφτει μονάχα, όταν μια χώρα κυρίαρχη καταλαμβάνεται από ξένες δυνάμεις ή όταν καταλύεται πραξικοπηματικά η δημοκρατία, δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας κατά την επίσκεψή του στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, την Πέμπτη.

Σφοδρή επίθεση κατά της κυβέρνησης για την απόφαση να κλείσει η ΕΡΤ εξαπέλυσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος μετέβη στην Αγία Παρασκευή, στις εγκαταστάσεις της ραδιοτηλεόρασης.

Σε αντιπαράθεση υψηλών τόνων έχουν επιδοθεί η νέα κυβέρνηση και η αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα μετά την οριακή επικράτηση του Νικολάς Μαδούρο στις προεδρικές εκλογές: Ο ηττημένος Καπρίλες κατηγορεί την κυβέρνηση για «κλοπή» της προεδρίας και στελέχη της παράταξής του μιλούν για διωγμούς δημόσιων υπαλλήλων που ψήφισαν την αντιπολίτευση, ενώ η κυβέρνηση κατηγορεί το αντίπαλο στρατόπεδο πως η μετεκλογική βία αποδεικνύει ότι η αντιπολίτευση σχεδίαζε πραξικόπημα μετά την ήττα της.

Συλλαλητήρια με αφορμή τη μαύρη επετειο από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και με αντιφαστιστικά μηνύματα πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη την Κυριακή. Στην Αθήνα προηγήθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας και συναυλία μνήμης στο Πάρκο Ελευθερίας· συγκέντρωση στο Αγαλμα Βενιζέλου και πορεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλης πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Τουλάχιστον επτά άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε διαδηλώσεις και επεισόδια που δυναμιτίζουν το μετεκλογικό σκηνικό στη Βενεζουέλα. Ο συνεχιστής του Τσάβες, Νικολάς Μαδούρο, (που ανακηρύχθηκε επισήμως νικητής παρά τις αντιδράσεις) κατηγορεί τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Ενρίκε Καπρίλες ότι επιδιώκει πραξικόπημα εναντίον της κυβέρνησης και απαγορεύει προγραμματισμένη για την Τετάρτη διαδήλωση με αίτημα την ανακαταμέτρηση των ψήφων.

Αρχισε η εκταφή των οστών του Πάμπλο Νερούδα στη Χιλή, ώστε να μπορέσει ομάδα ιατροδικαστών να εξετάσει τα λείψανα του νομπελίστα ποιητή, ο οποίος πέθανε το 1973. Οι αρχές της Χιλής θέλουν να εξακριβώσουν αν αιτία του θανάτου ήταν ο καρκίνος του προστάτη ή αν δηλητηριάστηκε με εντολή του δικτάτορα στρατηγού Αουγκούστο Πινοτσέτ.

Την απόσυρση των στρατιωτών της χώρας του από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατίας αναμένεται να ανακοινώσει ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, καθώς το τελευταίο διάστημα τουλάχιστον 13 στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους από πυρά ανταρτών. Αλλες πηγές μιλούν ακόμα και για 50 νεκρούς.

Πραξικοπηματική χαρακτήρισε ο Μπερλουσκόνι την επιδίωξη «της Αριστεράς να εξασφαλίσει και την προεδρία της Δημοκρατίας» σε συγκέντρωση του κόμματός του, τασσόμενος επίσης υπέρ της επιστροφής στην κάλπη εάν ο Μπερσάνι δεν καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.

Στη φυλακή οδηγήθηκε ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Ερντάλ Τζεϊνάλογλου, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για σχέδιο «εκφοβισμού» της κυβέρνησης Ερμπακάν το 1997.  Ο Τζεϊλάνογλου εκτιμάται ότι είχε διατάξει άρματα μάχης να αναπτυχθούν σε δρόμους έξω από την Αγκυρα σε μια επίδειξη δύναμης απέναντι στην κυβέρνηση του ισλαμιστή Ερμπακάν. Η κίνηση αυτή είχε χαρακτηριστεί ως «μεταμοντέρνο πραξικόπημα».

Τέσσερις απόστρατοι στρατηγοί αλλά και ένας εν ενεργεία συνταγματάρχης κλήθηκαν την Τετάρτη να καταθέσουν στις δικαστικές αρχές της Άγκυρας στο πλαίσιο της έρευνας για το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1997, που κατέληξε στην ανατροπή της πρώτης ισλαμιστικής κυβέρνησης στη χώρα.