Πολωνία: Κεντρικό ζήτημα των εκλογών οι αμβλώσεις – Θα «σπάσουν» οι αυστηροί νόμοι;

Μεγάλο είναι το διακύβευμα για το ζήτημα των αμβλώσεων στις προεδρικές εκλογές που πρόκειται να πραγματοποιηθούν στην Πολωνία.

Οι συγκεκριμένες εκλογές ίσως να είναι σε θέση να δώσουν την ευκαιρία στο κεντρώο κόμμα του Ντόναλντ Τουσκ να δείξει ότι δεν προσπαθούσε να «εξαπατήσει τις γυναίκες» όταν υποσχέθηκε να αλλάξει μερικούς από τους πιο περιοριστικούς νόμους της Ευρώπης για τις αμβλώσεις, σύμφωνα με υποστηρικτές της εκστρατείας.

Στις κάλπες οι Πολωνοί την Κυριακή

Οι ψηφοφόροι σε όλη την Πολωνία θα προσέλθουν στις κάλπες την Κυριακή στον πρώτο γύρο των εκλογών για την αντικατάσταση του Αντρέι Ντούντα, του σημερινού προέδρου που πρόσκειται στην προηγούμενη δεξιά κυβέρνηση και έχει δικαίωμα βέτο στη νομοθεσία.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι επικρατέστερος είναι ο Ραφαέλ Τρζασκόφσκι, δήμαρχος της Βαρσοβίας, του οποίου ο κεντρώος Συνασπισμός Πολιτών υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ έχει υποσχεθεί να χαλαρώσει τους νόμους περί αμβλώσεων. Αλλά τις τελευταίες εβδομάδες το προβάδισμά του έχει μειωθεί και η υποστήριξη έχει αυξηθεί για τον Κάρολ Ναβρόκι του λαϊκιστική, ενάντια στις αμβλώσεις, κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS)», γεγονός που υποδηλώνει ότι οι δύο θα μπορούσαν να αναμετρηθούν μεταξύ τους σε μια επαναληπτική ψηφοφορία την 1η Ιουνίου, αναφέρει ο Guardian σε δημοσίευμά του.

Πέντε χρόνια αφότου η σχεδόν ολοκληρωτική απαγόρευση των αμβλώσεων προκάλεσε τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στη χώρα από την πτώση του κομμουνισμού, οι εκλογές θα είναι κρίσιμες για το αν θα υπάρξει τελικά αλλαγή στην Πολωνία, δήλωσε η Αντονίνα Λεβαντόβσκα της Federa, της ομοσπονδίας για τις γυναίκες και τον οικογενειακό προγραμματισμό.

Όπως τόνισε: «Αυτές είναι οι εκλογές που θα μας δείξουν πόσες πιθανότητες έχουμε να προωθήσουμε μια πραγματική νομοθετική αλλαγή. Αυτή είναι η στιγμή που θα έχουμε πραγματικά τη δύναμη να πούμε: ‘Μπορείτε να κάνετε κάτι, όπως ακριβώς είχατε υποσχεθεί’».

Οι απαγορεύσεις για τις αμβλώσεις στην Πολωνία

Κατά την προετοιμασία των βουλευτικών εκλογών του 2023, το θέμα των αμβλώσεων ήταν μεγάλο, με τον Τουσκ να υπόσχεται ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση υπό την ηγεσία του θα απελευθερώσει τους νόμους εντός 100 ημερών από την εκλογή του.

Περισσότερες από 500 ημέρες αργότερα, η σχεδόν πλήρης απαγόρευση παραμένει σε ισχύ. Ο Τουσκ δήλωσε ότι η κυβέρνησή του έχει ελάχιστα περιθώρια ελιγμών, δεδομένου ότι ο Ντούντα έχει δικαίωμα βέτο.

«Και έτσι, αν καταλήξουμε σε έναν πρόεδρο που θα ήταν πρόθυμος να υπογράψει ένα νέο νομοσχέδιο για τη βελτίωση της πρόσβασης στην άμβλωση στην Πολωνία, θα ήταν μια ιστορική, πρωτοποριακή στιγμή, όταν το κοινοβούλιο θα έχει πραγματικά τη δυνατότητα να κάνει κάτι», δήλωσε η Λεβαντόβσκα.

Το βάρος θα πέσει στην κυβέρνηση να υλοποιήσει τις υποσχέσεις που δόθηκαν στις γυναίκες, οι οποίες προσήλθαν σε αριθμό ρεκόρ για να ψηφίσουν το 2023. «Αυτό θα ήταν μια ιδιαίτερη στιγμή», δήλωσε η ίδια. «Θα ήταν μια ευκαιρία να δούμε πραγματικά αν είναι πρόθυμοι να κάνουν κάτι ή αν απλώς προσπαθούσαν να κερδίσουν χρόνο και να εξαπατήσουν τις γυναίκες που κέρδισαν τις εκλογές για τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό».

Επί του παρόντος, η χειρουργική άμβλωση επιτρέπεται στην Πολωνία μόνο σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας ή αν υπάρχει απειλή για την υγεία ή τη ζωή της μητέρας. Κατά την προετοιμασία των βουλευτικών εκλογών του 2023, οι ΜΚΟ συνέδεσαν τους περιορισμούς με τον θάνατο τουλάχιστον έξι γυναικών, καθώς οι ακτιβιστές δήλωσαν ότι ορισμένοι γιατροί έδωσαν προτεραιότητα στη διάσωση εμβρύων είτε για ιδεολογικούς λόγους είτε σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τις νομικές συνέπειες.

Περίπλοκο το έργο του Τουσκ

Το έργο του Τουσκ έχει γίνει πιο περίπλοκο από το ιδεολογικό χάσμα εντός του συνασπισμού του, ο οποίος περιλαμβάνει νομοθέτες της αριστεράς και αρκετά συντηρητικούς. Τον Αύγουστο, ο Τουσκ παραδέχθηκε ότι «απλώς δεν υπάρχει πλειοψηφία» για να αλλάξει η νομοθεσία ώστε να επιτρέπονται οι αμβλώσεις μέχρι τη 12η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, αλλά δήλωσε ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειες μετά τις προεδρικές εκλογές.

Ο Τουσκ δήλωσε ότι η κυβέρνησή του εργάζεται για τη θέσπιση νέων διαδικασιών στην εισαγγελία και στα πολωνικά νοσοκομεία με την ελπίδα να χαλαρώσουν ορισμένοι από τους de facto περιορισμούς.

Η Μάρτα Λεμπάρτ της Πολωνικής Απεργίας Γυναικών, βασικός συντελεστής της οργάνωσης των μαζικών διαδηλώσεων, δήλωσε ότι είναι βέβαιη ότι ο συνασπισμός δεν θα τηρήσει τις υποσχέσεις του για τις αμβλώσεις. Ωστόσο, παρότρυνε τον κόσμο να ψηφίσει, επισημαίνοντας την μεγάλη παρουσία ακροδεξιών υποψηφίων στις εκλογές, τονίζει ο Guardian.

Η Λεμπάρτ δήλωσε: «Ψηφίζουμε για το μικρότερο κακό. Δεν ψηφίζουμε για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα- ψηφίζουμε για να μην γίνουν χειρότερα».

Ένας δεξιός πρόεδρος θα μπορούσε πιθανότατα να χρησιμοποιήσει το βέτο του για να εμποδίσει οτιδήποτε βγαίνει από το κοινοβούλιο και να επηρεάσει τη δικαιοσύνη, είπε.

«Αυτό σημαίνει ότι απολύτως τίποτα δεν θα αλλάξει, ακόμη και αν τελικά προσπαθήσουν – και ο κόσμος θα απογοητευτεί πραγματικά», δήλωσε η Λεμπάρτ.

Ενώ ο Τρζασκόφσκι έχει υποσχεθεί να υπογράψει τη νομοθεσία που επιτρέπει τις αμβλώσεις έως τις 12 εβδομάδες, έχει προσπαθήσει να εστιάσει την εκστρατεία του αλλού, υποσχόμενος σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό και την ασφάλεια, με την ελπίδα να προσελκύσει συντηρητικούς ψηφοφόρους, δήλωσε η Ναταλία Μπρονιάρτσικ της ΜΚΟ Abortion Dream Team.

Υπό απειλή κέντρο διακοπής εγκυμοσύνης

Τον Μάρτιο, εν μέσω απογοήτευσης για τον αργό ρυθμό των αλλαγών, η Νατάλια Μπρονιάρτσικ και μερικοί ακόμα ακτιβιστές πήραν την κατάσταση στα χέρια τους, δημιουργώντας το πρώτο κέντρο διακοπής εγκυμοσύνης στη δημοκρατική Πολωνία. Ενώ σχεδόν 200 περιπτώσεις εισέρευσαν κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, η κλινική πολιορκήθηκε επίσης από περίπου δώδεκα άτομα που πραγματοποίησαν σχεδόν καθημερινές διαμαρτυρίες.

«Είναι τόσο επιθετικοί», δήλωσε η Μπρονιάρτσικ. «Μας ενοχλούν με πολύ θόρυβο για τέσσερις ώρες σχεδόν κάθε μέρα».

Οι διαδηλωτές είχαν ρίξει οξύ στα παράθυρα και την πόρτα του κέντρου δύο φορές, υποστήριξε. «Τρομάξαμε, ανησυχούσαμε για τις γυναίκες [που έρχονται], ανησυχούσαμε για τους εαυτούς μας».

Η Μπρονιάρτσικ δήλωσε ότι το γραφείο του δημάρχου δεν είχε ακόμη αντιμετωπίσει την κατάσταση, αλλά μετατόπισε την ευθύνη στην αστυνομία. «Πιθανώς δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει, αλλά είμαι λίγο έκπληκτη. Όχι για τις απειλές, αυτό είναι κάτι για το οποίο ήμουν προετοιμασμένη, αλλά για την έλλειψη αντίδρασης από τους πολιτικούς».

Ορισμένοι στην άκρα δεξιά έχουν εκμεταλλευτεί το θέμα των αμβλώσεων για να αυξήσουν τις ψήφους τους. Τον Μάρτιο, ένας ακροδεξιός υποψήφιος που υστερούσε στις δημοσκοπήσεις εισέβαλε σε νοσοκομείο για να αντιμετωπίσει μία γιατρό που είχε εκτελέσει νόμιμα μια διακοπή εγκυμοσύνης. Η γιατρός δήλωσε αργότερα ότι βρέθηκε αντιμέτωπη με απειλές θανάτου και κακοποίηση.

Ενώ η υποψήφια της Νέας Αριστεράς, Μαγκνταλένα Μπέιατ, αποτελούσε εξαίρεση, καθώς βοήθησε να οργανωθεί προστασία για το κέντρο, η Μπρονιάρτσικ πίστευε ότι η σιωπή των άλλων υποψηφίων ήταν μια απόδειξη του ότι ορισμένοι ήταν διατεθειμένοι να αγκαλιάσουν τα δικαιώματα στην άμβλωση μόνο όταν το θέμα ήταν πολιτικά σκόπιμο.

Η Μπέιατ είπε: «Κάθε μέρα βλέπουμε πολιτικούς που, στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο, λένε ότι πρέπει να ψηφίσετε το κόμμα μου επειδή είμαστε η εγγύηση για τα δικαιώματα των γυναικών. Αλλά όταν αντιμετωπίζουμε επιθέσεις, δεν αντιδρούν, δεν κάνουν τίποτα».