Ιστορικές στιγμές ζει η Ευρώπη – Ρήξη ΗΠΑ-ΕΕ για χάρη της Ουκρανίας

Μετά το τέλος της άτυπης Συνόδου στο Παρίσι, τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, δήλωσε ότι «δεν θα πρέπει να υπάρξει διαχωρισμός Ευρώπης και ΗΠΑ όσον αφορά την ευθύνη για την ασφάλεια της Ουκρανίας. Ευρώπη και ΗΠΑ πρέπει «να ενεργούν πάντα από κοινού» για την ασφάλεια. Οι εξελίξεις όμως, δεν φαίνεται να συμφωνούν μαζί του.

Τη στιγμή που ΗΠΑ και Ρωσία ξεκινούν συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην Ουκρανία, η Ευρώπη ψάχνει κοινό βηματισμό και θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μέσα από την έκτακτη Σύνοδο που ζήτησε άρον άρον ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν.

Μέχρι το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρέθηκαν δυνητικά αποκομμένοι από τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία, αντιμετωπίζοντας έναν εμπορικό πόλεμο με την Ουάσιγκτον και προσπαθούσαν να απαντήσουν στα αιτήματα των ΗΠΑ σχετικά με το πόσα στρατεύματα μπορούν να στείλουν στην Ουκρανία για να εγγυηθούν μια εκεχειρία χωρίς τη συνδρομή τους.

Εδώ όμως συμβαίνουν δύο παράδοξα: πρώτον, οι ΗΠΑ προχωρούν για να σταματήσουν έναν πόλεμο, ενώ οι Ευρωπαίοι ζητούν ουσιαστικά την παράτασή του και δεύτερον, σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, η αμερικανική στάση θέτει σε κίνδυνο την ενότητα της ίδιας της ΕΕ, ενός φορέα που δημιουργήθηκε και με χρήματα της CIA τη δεκαετία του 1950.

Παράδοξο Νο 1

Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα μπορεί να αποσοβηθεί ένα μεγάλο διαζύγιο διαζύγιο ΗΠΑ-ΕΕ, καθώς οι δύο ιστορικοί εταίροι που συγκροτούν τη «Δύση», από την προηγούμενη εβδομάδα διαφωνούν για την Ουκρανία, το εμπόριο, ακόμα και την ελευθερία του λόγου.

Ενώ ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείο, Κιρ Στάρμερ, εξακολουθεί να διαπραγματεύεται την ιδέα της μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ο Τραμπ ανακοινώνει ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος. Ο Τραμπ είπε ότι, από τη ρωσική προοπτική, ήταν η προοπτική της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ που πυροδότησε τον πόλεμο, κάτι με το οποίο τα γεράκια και οι Ευρωπαίοι διαφωνούν. Ενώ οι Ευρωπαίοι θέλουν η Ουκρανία να συνεχίζει τον πόλεμο, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει.

Ο Τραμπ θέλει ακόμη και τη Ρωσία να επιστρέψει στην G7.

«Αυτό έχει εξαγριώσει τους Ευρωπαίους» λέει ο έγκριτος Γερμανός δημοσιογράφος Βόλφγκανγκ Μινχάου, επικρίοντας τους Ευρωπαίους για την φιλοπολεμική τους ατζέντα στο Unherd. «Τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ και πολλοί ακαδημαϊκοί διατηρούν την ολοένα και πιο απίθανη αφήγηση ότι η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο μόνο εάν η Δύση διατηρήσει την υποστήριξή της. Αλλά έτσι μιλάνε οι άνθρωποι χωρίς δέρμα στο παιχνίδι».

Ο Ρομπέρ Σκιντέλσκυ, Βρετανός οικονομικός ιστορικός, επεσήμανε πρόσφατα την ομοιομορφία των φιλοπολεμικών απόψεων στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης.

Η Ουκρανία χρειαζόταν γενναίους υποστηρικτές. Αντ’ αυτού πήρε μαζορέτες.

Οι άνευ όρων υποστηρικτές της Ουκρανίας στη Δύση φαίνεται να λησμόνησαν μια αρχή του Γερμανού θεωρητικού Καρλ Φον Κλαούζεβιτς, δηλαδή «να μη πας για πόλεμο αν δεν ξέρεις πως να τον τερματίσεις». «Για τους Ευρωπαίους ο πόλεμος είναι άθλημα θεατών» σχολιάζει ο Μινχάου. «Η υποστήριξή τους προς την Ουκρανία αφορούσε μόνο αρχές και υποσχέσεις. Δεν υπήρχε στρατηγικός σχεδιασμός, κανένα τελικό παιχνίδι, καμία συμφωνία για τα δεύτερα καλύτερα αποτελέσματα, κανένας συγκεκριμένος σχεδιασμός για μεταπολεμικά σενάρια».

Έχασε, τελείωσε

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να τελειώσει γιατί η Ουκρανία έχασε. Είναι τόσο απλό» υπογραμμίζει ο Μινχάου. «Η Ρωσία έχει στραφεί σε μια πολεμική οικονομία και ξεπερνά τη Δύση σε στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά με μεγάλη διαφορά» λέει, καταλήγοντας ότι συνεπώς δεν υπάρχει περίπτωση να χάσει τώρα.

«Μια ουκρανική νίκη θα απαιτούσε από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να είχαν λάβει διαφορετικές πολιτικές αποφάσεις από νωρίς: πλήρες εμπάργκο πετρελαίου και φυσικού αερίου την πρώτη μέρα, πλήρης αποκοπή όλων των ρωσικών τραπεζών από τα διεθνή χρηματοπιστωτικά δίκτυα, άμεση αύξηση των αμυντικών βιομηχανικών επενδύσεων και ετοιμότητα για θυσίες. Η Ουκρανία χρειαζόταν γενναίους υποστηρικτές. Αντ’ αυτού πήρε μαζορέτες» λέει.

Παράδοξο 2. Διαλύει το ευρωπαϊκό εγχείρημα

Πολλοί Ευρωπαίοι βλέπουν την κατάσταση «με νευρικότητα, απογοήτευση και ακόμη και ανησυχία», δήλωσε στη Washington Post, ο Τζέφρι Ράθκε, πρόεδρος του Αμερικανο-Γερμανικού Ινστιτούτου στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ.

Οι υποστηρικτές της μακροχρόνιας συνεργασίας της Ουάσιγκτον με τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες λένε ότι η ομάδα του Τραμπ έγινε γρήγορα μια δύναμη χάους. Οι ΗΠΑ βοήθησαν στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ ΠΠ και ενθάρρυναν την οικονομική συνεργασία της ΕΕ για να προσπαθήσει να βάλει τέλος στις εθνικιστικές συγκρούσεις στην ήπειρο. Οι επικριτές λένε ότι ο Τραμπ προσπαθεί να διαλύσει την Ευρώπη, ενισχύοντας το Κρεμλίνο και αυξάνοντας τον κίνδυνο επανασχεδιασμού των συνόρων με τη βία.

«Είχαμε έναν αιώνα αμερικανικής ηγεσίας όπου μπορέσαμε να θεωρηθούμε ως δύναμη προς τη σταθερότητα. Και αυτό όχι απλώς εξαφανίζεται, αλλά στην πραγματικότητα κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση», είπε ο πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και νυν γερουσιαστής Άντι Κιμ.

«Γινόμαστε πηγή αστάθειας και πηγή ανησυχίας, ακόμη και μεταξύ των συμμάχων μας», είπε. «Ποια είναι η αξία της αμερικανικής χειραψίας; Και αυτή τη στιγμή εδώ στο Μόναχο, δεν έχει αξία. Οι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι μπορούν να βασιστούν σε αυτό, ακόμα κι αν επιτύχουν συμφωνία».

Αλλά οι Ευρωπαίοι λένε ότι οι πολιτικές του Τραμπ αποδυναμώνουν τις προσπάθειες συνεργασίας ενάντια σε κοινούς εχθρούς. Ακόμη και οι καλοπροαίρετες προσπάθειες να χτίσει δεσμούς με την κυβέρνησή του υπονομεύτηκαν από τις μεταβαλλόμενες αποφάσεις του, είπαν ορισμένοι Ευρωπαίοι.

«Πρέπει να εργαστούμε μαζί ενάντια στους δικτάτορες και όχι να πολεμάμε μεταξύ τους για τη δημοκρατία», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Άμυνας Ρούμπεν Μπρέκελμανς σε συνέντευξή του. «Και πρέπει να προβάλλουμε ενότητα και δύναμη».