Κυριακή 06 Οκτωβρίου 2024
weather-icon 21o
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Η’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Η’)

Η λατινική, επίσημη γλώσσα των ρωμαϊκών αποικιών στις ελληνόφωνες επαρχίες της Ανατολής, άρχισε να εμφανίζει σημάδια υποχώρησης έναντι της ελληνικής από τις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ. και μετά

Τη δεύτερη μεγάλη κατηγορία λατινόφωνων μεταναστών στην Ανατολή αποτελούσαν όσοι αποίκισαν θέσεις όπου υπήρχαν άλλοτε ελληνικές πόλεις, όπως η Κόρινθος και η Πάτρα στην Πελοπόννησο, η Πέλλα και οι Φίλιπποι στη Μακεδονία, η Αλεξάνδρεια Τρωάς και η Αντιόχεια στη μικρασιατική χερσόνησο. Οι ρωμαϊκές αυτές αποικίες ιδρύθηκαν κατόπιν πρωτοβουλίας που ανέλαβε αρχικά ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ και ακολούθως ο Οκταβιανός Αύγουστος, τον 1ο αιώνα π.Χ. Στο αποικιακό ρεύμα προς την Ανατολή συμμετείχαν βετεράνοι του ρωμαϊκού στρατού, καθώς και πληθυσμιακές ομάδες που προέρχονταν από τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις της Ρώμης και άλλων πόλεων της ιταλικής χερσονήσου. Η επίσημη γλώσσα των ρωμαϊκών αποικιών στις ελληνόφωνες επαρχίες της Ανατολής ήταν η λατινική, η οποία άρχισε να εμφανίζει σημάδια υποχώρησης έναντι της ελληνικής από τις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ. και μετά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ως προς τη γλωσσική συμπεριφορά των κατοίκων των ρωμαϊκών αποικιών αποτελεί η Κόρινθος. Η μαζική εγκατάσταση λατινόφωνων μεταναστών στην πόλη συνοδεύτηκε από την ευρύτατη χρήση της λατινικής κατά τη διάρκεια του 1ου αιώνα μ.Χ. Σε αυτήν τη γλώσσα ήταν γραμμένες οι περισσότερες σωζόμενες επιγραφές, που αφορούσαν είτε αποφάσεις των αποίκων είτε αφιερώσεις τους σε αυτοκράτορες, αξιωματούχους και ρωμαϊκές θεότητες. Η χρήση της ελληνικής την εν λόγω περίοδο ήταν περιορισμένη, κατά κύριο λόγο σε επιτύμβιες επιγραφές ατόμων ελληνικής καταγωγής και σε αφιερώσεις που σχετίζονταν με ορισμένες ανατολικές θεότητες. Η εικόνα αυτή –της κυριαρχίας της λατινικής στην Κόρινθο– έπαυσε να υφίσταται από το 2ο αιώνα μ.Χ. Τότε άρχισε η ευρεία χρήση της ελληνικής σε όλα τα πεδία του δημόσιου και ιδιωτικού βίου, φαινόμενο που έμελλε μάλιστα να οδηγήσει τον 3ο αιώνα μ.Χ. σε αντιστροφή των ρόλων που επιτελούσαν άλλοτε οι δύο γλώσσες.

Πάντως, αντίστοιχη γλωσσική εξέλιξη δεν παρατηρήθηκε στην αποικία των Φιλίππων, όπου η λατινική προέβαλε ισχυρότερη αντίσταση. Το γεγονός αυτό οφείλεται κατά τους μελετητές τόσο στη σύνθεση του πληθυσμού της περιοχής –πέραν των Ελλήνων υπήρχαν και άτομα θρακικής καταγωγής– όσο και στην οικονομική φυσιογνωμία της αποικίας – επρόκειτο για μια αγροτική κοινωνία. Τα ελληνικά άρχισαν τελικά να χρησιμοποιούνται στα επίσημα κείμενα των Φιλίππων από τις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., τα δε λατινικά, όπως μαρτυρεί το διαθέσιμο επιγραφικό υλικό, εγκαταλείφθηκαν με την πάροδο του χρόνου (από τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. δε χρησιμοποιούνταν πλέον στο γραπτό λόγο).

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, σωζόμενη επιγραφή στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων.

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Α’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Β’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Γ’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Δ’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Ε’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος ΣΤ’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με τη λατινική γλώσσα (Μέρος Ζ’)

Only in

Αποκάλυψη: Εγγραφο ΕΛ.ΑΣ για «εξωραϊσμό» τμημάτων εν όψει άφιξης της Επιτροπής του ΟΗΕ για βασανιστήρια

Η επίσκεψη αποσυνδέεται από τα πρόσφατα συμβάντα σε Αγιο Παντελεήμονα και Ομόνοια. Zητείται να μην υπάρξει κανένα εμπόδιο στους ελέγχους των εκπροσώπων του ΟΗΕ

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

ΜΗΤ Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442

Κυριακή 06 Οκτωβρίου 2024