«Καζάν καζάν» ο στόχος της επίσκεψης Ερντογάν στην Αίγυπτο

Ταξίδι στην Αίγυπτο πραγματοποιεί την Τετάρτη ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και συνάντηση με τον ομόλογο του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Την πρώτη επίσκεψη του στο Κάιρο μετά από περίπου 12 χρόνια, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά το τουρκικό δίκτυο NTV.

Με τη ρήξη στις σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου να έχει τις ρίζες της στο 2013 στην υποστήριξη του Ερντογάν στον Μόρσι και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, που δημιούργησε μία βαθιά καχυποψία και έβαλε στον πάγο τις σχέσεις της Άγκυρας με την Αίγυπτο όταν ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι ήρθε στην εξουσία.

Η προσπάθεια εξομάλυνσης

Ήδη από το 2021 ο Ερντογάν σε κλειστές συνεδριάσεις με υψηλόβαθμους αξιωματούχους της τουρκικής διπλωματίας αναφερόταν στην ανάγκη αλλαγής πλεύσης και της διάθεσης του για εξομάλυνση των σχέσεων της Άγκυρας με χώρες που ο τούρκος πρόεδρος στο παρελθόν και πιο συγκεκριμένα το 2020, όταν η ένταση με την Ελλάδα ήταν στο «κόκκινο», είχε χαρακτηρίσει ως «άξονα του κακού». Στις χώρες αυτές ήταν τόσο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όσο και η Αίγυπτος.

Τότε μάλιστα τούρκοι διπλωμάτες έβλεπαν την Αίγυπτο ως τον πλέον δύσκολο στόχο. Με δεδομένο τόσο τη σχέση της με την Ελλάδα, όσο και τις διαφορές της με τη Λιβύη και τις κυβερνήσεις της Τρίπολης, που είχαν στενούς δεσμούς με την Άγκυρα.

Οι διερευνητικές

Παρά δε το γεγονός ότι Τουρκία και Αίγυπτος ξεκίνησαν «διερευνητικές επαφές» στο πλαίσιο ενός διαλόγου με στόχο την επαναπροσέγγιση, τον Οκτώβριο του 2022 με αιχμή τις κινήσεις της Τουρκίας στη Λιβύη το Κάιρο είχε ανακοινώσει διά του Υπουργού Εξωτερικών της χώρας, Σάμεχ Σούκρι, ότι η Αίγυπτος σταματά το διάλογο με την Τουρκία. Όπως ανέφερε τότε ο Σούκρι μετά από δύο γύρους διερευνητικών επαφών «δεν υπήρξε αλλαγή στις πρακτικές της Τουρκίας στη Λιβύη, επομένως ο διάλογος τερματίστηκε».

Και αυτά παρά τις διαρροές της τουρκικής πλευράς που αναφερόταν σε σημαντική πρόοδο των διαπραγματεύσεων και δυνητική οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.

Το Μουντιάλ

Φως στο τούνελ των σχέσεων Τουρκίας – Αιγύπτου επιχείρησε να φέρει ο Εμίρης του Κατάρ, με την πρώτη χειραψία Σίσι – Ερντογάν να απαθανατίζεται από τους φωτογράφους στο περιθώριο του Μουντιάλ το 2022.

Σύμφωνα με το τουρκικό κρατικό πρακτορείο «Ανατολού» οι συνομιλίες που θα πραγματοποιηθούν κατά την επίσκεψη Ερντογάν στο Κάιρο θα επικεντρωθούν στα βήματα που πρέπει να γίνουν στο πλαίσιο της ανάπτυξης των σχέσεων Τουρκίας-Αιγύπτου και της αναζωογόνησης των μηχανισμών διμερούς συνεργασίας υψηλού επιπέδου. Σύμφωνα με το πρακτορείο στην ατζέντα είναι η ανταλλαγή απόψεων για τρέχοντα παγκόσμια και περιφερειακά ζητήματα, «ιδιαίτερα για τις ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα και τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και για τις διμερείς σχέσεις».

Ο παράγοντας Λιβύη

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ερντογάν πριν το Κάιρο βρέθηκε την Τρίτη στο Ντουμπάι για την «World Governments Summit», όπου είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό της κυβέρνησης της Τρίπολης, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα. Με την Άγκυρα να επιχειρεί ενίσχυση των δεσμών της και με το καθεστώς του Χαφτάρ στην ανατολική Λιβύη.

Να σημειωθεί ότι στην πολιτική της Αιγύπτου είναι και η αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από την Λιβύη, φωτογραφίζοντας την Τουρκία, που επιχειρεί να ελέγξει τη χώρα.

Η Αίγυπτος έχει καταδικάσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ενώ αμέσως μετά το 2020 είχε προχωρήσει σε υπογραφή οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα και είχε ήδη από το παρελθόν προχωρήσει σε οριοθέτηση και με την Κυπριακή Δημοκρατία. Το Κάιρο βρέθηκε απέναντι στην Τρίπολη και με τη μονομερή ανακήρυξη ορίων θαλασσίων ζωνών της Αιγύπτου προς Δυσμάς, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Λιβύης.

«Καζάν καζάν»

Η τουρκική εφημερίδα Χουριέτ, σε δημοσίευμα της όσον αφορά την επίσκεψη του τούρκου προέδρου στην Αίγυπτο, κάνει λόγο για μία επίσκεψη «καζάν καζάν», αμοιβαίου οφέλους, επαναφέροντας την επιδίωξη της Άγκυρας για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με το Κάιρο και φέρνοντας ως παράδειγμα τα κέρδη Τουρκίας και Λιβύης από το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Κάτι που έχει διαφημιστεί και στο παρελθόν ωστόσο ο στόχος της Τουρκίας δεν έχει επιτευχθεί.

Η Χουριέτ αναφέρεται και στη δυνατότητα ένας πολιτικός διάλογος Αιγύπτου – Τουρκίας να μειώσει τις διαφορές τους που αφορούν στη Λιβύη, ενώ υπογραμμίζει τη σημασία της Άγκυρας και του Καΐρου για τη σταθερότητα της περιοχής.

Να σημειωθεί ότι πριν την επίσκεψη Ερντογάν στο Κάιρο ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν αναφέρθηκε στην διάθεση της Άγκυρας να εξάγει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Αίγυπτο. Ιδιαίτερης σημασίας για την Τουρκία είναι και οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με την Αίγυπτο.

Διαβεβαιώσεις στη Λευκωσία

Ο αιγύπτιος Υπουργός Εξωτερικών, Σάμεχ Σούκρι, πριν την άφιξη του τούρκου προέδρου, φρόντισε να πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Λευκωσία, δίνοντας στην Κυπριακή Δημοκρατία διαβεβαιώσεις ότι το Κάιρο θα συνεχίσει να τηρεί την ίδια στάση όσον αφορά το Κυπριακό τόσο στην Ισλαμική Διάσκεψη όσο και στον Αραβικό Σύνδεσμο.

Με την Αίγυπτο να παραμένει ένα δύσκολο στοίχημα για την Τουρκία όσον αφορά τις σχέσεις που περνάνε από την Αθήνα και τη Λευκωσία.

Τις εξελίξεις παρακολουθεί στενά η ελληνική διπλωματία, σημειώνοντας ωστόσο ότι η Αθήνα δεν απαγορεύει τις συνομιλίες μεταξύ των χωρών.