ΕΕ: Ένα βήμα πιο κοντά στη δραστική μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων

Τη δραστική μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων έως και 65% έως το 2030 ζητούν οι ευρωβουλευτές σε ψήφισμά τους, επιβεβαιώνοντας τη θέση τους για έγκριση μέτρων που θα διασφαλίζουν τη βιώσιμη χρήση τους.

Στο κείμενο που εγκρίθηκε με 47 ψήφους υπέρ, 37 κατά και 2 αποχές, οι ευρωβουλευτές λένε ότι έως το 2030, η ΕΕ πρέπει να μειώσει τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων κατά τουλάχιστον 50% και τη χρήση των λεγόμενων «πιο επικίνδυνων προϊόντων» κατά 65%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 2013-2017. Γι’ αυτό η Επιτροπή πρότεινε ως στόχο τη μείωση κατά 50% και για τα δύο με βάση τον μέσο όρο της περιόδου 2015-2017.

Οι ευρωβουλευτές καλούν κάθε κράτος μέλος να υιοθετήσει εθνικούς στόχους και στρατηγικές, με βάση τις ουσίες που πωλούνται ανά έτος, το επίπεδο επικινδυνότητάς τους και το μέγεθος της αγροτικής τους έκτασης. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα επαληθεύσει εάν οι εθνικοί στόχοι πρέπει να είναι πιο φιλόδοξοι για την επίτευξη των στόχων ΕΕ 2030.

Η χρήση πιο επικίνδυνων φυτοπροστατευτικών προϊόντων θα μειωθεί κατά 65% έως το 2030

Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των εθνικών στρατηγικών, τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να έχουν θεσπίσει κανόνες για συγκεκριμένες καλλιέργειες (τουλάχιστον για πέντε), όπου η μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων θα είχε τον μεγαλύτερο αντίκτυπο.

Προωθείται η απαγόρευση όλων των χημικών φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές

Πού θα απαγορευτούν

Στόχος των ευρωβουλευτών είναι να απαγορεύσουν τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων (εκτός από αυτά που επιτρέπονται για βιολογική γεωργία και βιολογικό έλεγχο) σε ευαίσθητες περιοχές και εντός ζώνης προστασίας πέντε μέτρων, περιλαμβάνοντας όλους τους αστικούς χώρους πρασίνου, πάρκα, παιδικές χαρές, αθλητικοί χώροι, μονοπάτια καθώς και περιοχές Natura 2000.

Οι ευρωβουλευτές λένε ότι οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα χημικά φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται μόνο ως έσχατη λύση, όπως ορίζεται στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παρασίτων.

Για τον καλύτερο εξοπλισμό των αγροτών με υποκατάστατες ουσίες, θέλουν η Επιτροπή να θέσει στόχο ΕΕ 2030 για αύξηση των πωλήσεων φυτοφαρμάκων χαμηλού κινδύνου, έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή πρέπει επίσης να αξιολογήσει μεθοδολογίες για την επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης φυτοφαρμάκων χαμηλού κινδύνου και βιοελέγχου, καθώς οι τρέχουσες χρονοβόρες διαδικασίες αποτελούν σημαντικό εμπόδιο για την υιοθέτησή τους.

Οι αλλαγές που εισάγονται από τους νέους κανόνες θα είναι σταδιακές για να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος στην επισιτιστική ασφάλεια.

Εισαγωγές από χώρες εκτός ΕΕ

Έως τον Δεκέμβριο του 2025, η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει τις διαφορές στη χρήση φυτοφαρμάκων στα εισαγόμενα αγροτικά και αγροδιατροφικά προϊόντα σε σχέση με τα προϊόντα της ΕΕ και, εάν χρειαστεί, να προτείνει μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι εισαγωγές πληρούν τα πρότυπα ισοδύναμα της ΕΕ. Επιπλέον, θα απαγορευόταν η εξαγωγή φυτοφαρμάκων που δεν είναι εγκεκριμένα στην ΕΕ.

Μετά την ψηφοφορία, η εισηγήτρια Sarah Wiener (Πράσινοι, AT) δήλωσε: «Αυτή η ψηφοφορία μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στη σημαντική μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων έως το 2030. Είναι πολύ θετικό ότι μπορέσαμε να συμφωνήσουμε σε εφικτούς συμβιβασμούς. Έχουν βρεθεί πρακτικές λύσεις για παράδειγμα σε ευαίσθητους τομείς όπου τα κράτη μέλη μπορούν να κάνουν εξαιρέσεις εάν χρειαστεί. Ήταν ιδιαίτερα σημαντικό για μένα να διασφαλίσω ότι οι ανεξάρτητες συμβουλές σχετικά με προληπτικά μέτρα που βασίζονται στην ολοκληρωμένη διαχείριση παρασίτων θα προσφέρονται δωρεάν στους ευρωπαίους αγρότες».

Το Κοινοβούλιο έχει προγραμματιστεί να εγκρίνει την εντολή του κατά τη σύνοδο ολομέλειας 20-23 Νοεμβρίου 2023, μετά την οποία είναι έτοιμο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Να σημειωθεί ότι το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει, σε πολλές περιπτώσεις, την ανάγκη μετάβασης της ΕΕ σε μια πιο βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων και κάλεσε την Επιτροπή να προτείνει έναν φιλόδοξο και δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων . Η πρόταση αποτελεί μέρος μιας δέσμης μέτρων με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του συστήματος τροφίμων της ΕΕ και τον μετριασμό των οικονομικών απωλειών λόγω της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας.