Βερολίνο vs Βιέννης: Ποια είναι η πρωτεύουσα των κατασκόπων στην Ευρώπη;

Πριν από περίπου δέκα ημέρες, γύρω στον Δεκαπενταύγουστο, η εισαγγελία του Κόμπλεντς – μιας πόλης που βρίσκεται ανάμεσα στη Φρανκφούρτη και τη Βόννη – ανακοίνωσε τη σύλληψη ενός αξιωματικού ο οποίος εργαζόταν στο Τμήμα Προμηθειών των ενόπλων δυνάμεων της Γερμανίας και φέρεται ότι συνεργαζόταν με την πρεσβεία της Ρωσίας στο Βερολίνο, παραδίδοντάς της εμπιστευτικές έως και απόρρητες πληροφορίες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «El Pais», ο Τόμας Χ., όπως έγινε γνωστός επισήμως, θεωρείται υποστηρικτής της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).

Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι ο Τόμας Χ. είχε θεαθεί πολλές φορές μπροστά από το κτίριο της ρωσικής πρεσβείας στη γερμανική πρωτεύουσα ή πέριξ αυτού, ενώ περιγράφεται ως «αμήχανος και ντροπαλός». Αυτό, βεβαίως, δεν τον εμπόδισε να εκτελεί τα καθήκοντά του, δίνοντας ένα ακόμη επιχείρημα σε όσους ισχυρίζονται πως το Βερολίνο παραμένει «η πρωτεύουσα των κατασκόπων στην Ευρώπη», όπως το είχε χαρακτηρίσει ο τέως επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών της Γερμανίας Χανς-Γκέοργκ Μάασεν.

Ευτυχώς ή δυστυχώς, όμως, τον ίδιο τίτλο διεκδικεί και μια άλλη πασίγνωστη ευρωπαϊκή πόλη, η οποία έχει επίσης γράψει τη δική της ιστορία στον χώρο της κατασκοπείας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ενώ και σήμερα παραμένει ιδιαιτέρως ενεργή σε αυτό το επίπεδο: η Βιέννη. Η πρωτεύουσα της (γερμανόφωνης) Αυστρίας είχε φτάσει να παρομοιαστεί από υψηλόβαθμο αξιωματούχο ευρωπαϊκής μυστικής υπηρεσίας, ο οποίος μίλησε στους «Financial Times», ως «αεροπλανοφόρο» των ρώσων πρακτόρων – ενώ άλλος ευρωπαίος διπλωμάτης είχε κάνει λόγο για μια κατάσταση που παραπέμπει στην «Αγρια Δύση».

Ποια, λοιπόν, από τις δύο πόλεις δικαιούται σήμερα τον τίτλο της «πρωτεύουσας της κατασκοπείας» στην Ευρώπη, η Βιέννη ή το Βερολίνο; Η αλήθεια είναι ότι και οι δύο έχουν τα δικά τους ιδιαίτερα… πλεονεκτήματα σε αυτή την κούρσα.

Τα «ατού» της Βιέννης

Η πρώτη, για του λόγου το αληθές, είναι έδρα πολλών σημαντικών διεθνών οργανισμών και χιλιάδων διπλωματών από όλον τον κόσμο, γεγονός που αυτομάτως τη φέρνει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των υπηρεσιών πληροφοριών όλων των κρατών σε Ανατολή και Δύση. Πράγματι, εκεί βρίσκονται τα αρχηγεία του OPEC (του παγκόσμιου καρτέλ του πετρελαίου), της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), καθώς και αρκετών υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών.

Εκτός αυτού, η Βιέννη έχει ένα ακόμη προνόμιο, που πηγάζει από το γεγονός ότι η Αυστρία παραμένει τυπικά αδέσμευτη και εκτός ΝΑΤΟ – όπως ήταν μέχρι πρόσφατα η Φινλανδία και η Σουηδία. Οπως, επίσης, και από την αυστριακή νομοθεσία η οποία διέπει την παρουσία και λειτουργία των υπηρεσιών πληροφοριών στο έδαφος της χώρας. «Εάν, για παράδειγμα, η Ρωσία κατασκόπευε τη Γερμανία – έναν από τους πιο στενούς εταίρους μας – σε αυστριακό έδαφος, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε οτιδήποτε, επειδή αυτό δεν θα συνέβαινε εις βάρος της Αυστρίας» εξηγεί η βουλευτής του κόμματος Neos, το οποίο πιέζει για υιοθέτηση πιο αυστηρής νομοθεσίας.

Από την πλευρά του, ο Γκούσταβ Γκρέσελ, πρώην αξιωματικός του στρατού και νυν συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), είπε μιλώντας στους «FT»: «Η Αυστρία είναι και υπήρξε πάντοτε ένας ιδανικός κόμβος για κατασκοπεία (…) Κάποιος ρώσος πράκτορας που θέλει να επικοινωνήσει με μια πηγή στη Γερμανία, γιατί να πάρει το ρίσκο και να τον συναντήσει εκεί; Θα τον καλέσει να κάνουν μαζί σκι στην Αυστρία. Ή σε έναν χορό στη Βιέννη (…) Βασικά, μπορεί κανείς να κάνει στρατολογίες και να αποσπάσει πληροφορίες εντελώς ανενόχλητος». Ισως, λοιπόν, δεν είναι τυχαίο που ενώ συνολικά τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν απελάσει, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, περισσότερους από 400 ρώσους πράκτορες που λειτουργούσαν με διπλωματικό «μανδύα», η Αυστρία έχει απελάσει μόλις 5, ενώ στο έδαφός της εξακολουθούν να υπάρχουν 180 διαπιστευμένοι ρώσοι διπλωμάτες.

Τα «χαρτιά» του Βερολίνου

Τα παραπάνω, φυσικά, δεν σημαίνουν ότι το Βερολίνο καταθέτει τα… όπλα και δεν συνεχίζει να έχει τα δικά του πολύ δυνατά χαρτιά σε αυτή την ιδιότυπη «κόντρα». Σε αυτά, μάλιστα, περιλαμβάνεται και το γεγονός ότι χαίρει της ιδιαίτερης «εκτίμησης» του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος στα νιάτα του υπήρξε επί χρόνια πράκτορας της KGB στην πάλαι ποτέ Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΓΛΔ).

Για του λόγου το αληθές, ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής της Bundestag (έτσι ονομάζεται η γερμανική Βουλή) και στέλεχος των Πρασίνων, Κονσταντίν φον Νοτζ, δήλωσε πως η σύλληψη του Τόμας Χ. αποδεικνύει ότι η Γερμανία βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των μυστικών υπηρεσιών πολλών χωρών με αυταρχικά καθεστώτα και πρώτα από όλα της Ρωσίας και της Κίνας, η οποία επίσης αναπτύσσει ολοένα πιο έντονη δραστηριότητα επί ευρωπαϊκού εδάφους.

«Ασφαλώς, δεν πρωταγωνιστούμε σε μια ταινία του Τζέιμς Μποντ, ούτε είμαστε σε περίοδο Ψυχρού Πολέμου, όμως αυτές οι υπηρεσίες είναι σήμερα πιο ενεργές παρά ποτέ» είπε μιλώντας στην «El Pais». Κι αυτό, τη στιγμή που αξιωματούχος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών εκτιμά πως σήμερα υπάρχουν και δρουν στη Γερμανία περίπου 100 ρώσοι πράκτορες με διπλωματικό μανδύα – ενώ πριν από ένα χρόνο ήταν 150.

Υστερα από όλα αυτά, ποιος κερδίζει τον τίτλο;

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ