Ένα σπίτι-έργο τέχνης είναι το τελευταίο θύμα του πολέμου του Πούτιν κατά της ουκρανικής κληρονομιάς

Καλλιτέχνες από όλη την Ουκρανία έκαναν «προσκύνημα» στο σπίτι της Polina Rayko, το γνωστό «Masterpiece, το οποίο πολλοί φοβούνται ότι έχει καταστραφεί μετά την κατάρρευση του φράγματος Kakhovka.

Η Polina Rayko πήρε το πινέλο στα χέρια της μόλις σε ηλικία 69 ετών και ο μοναδικός της καμβάς ήταν οι τοίχοι του ταπεινού χωριάτικου σπιτιού της. Αλλά μέσα σε μόλις έξι χρόνια δημιούργησε έναν εθνικό θησαυρό και έγινε εικόνα της λαϊκής τέχνης στη νότια Ουκρανία.

Αυτό το σπίτι, διακοσμημένο με εικόνες εμπνευσμένες από την πλούσια φυσική ζωή από τον κήπο της Rayko, είναι το τελευταίο θύμα της κατάρρευσης του φράγματος στη Χερσώνα.

Η Rayko πέρασε τη ζωή της στο χωριό Oleshky, στη νότια Χερσώνα, μεταξύ εκείνων που επλήγησαν περισσότερο από τις πλημμύρες που εξαπολύθηκαν την περασμένη εβδομάδα. Βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, οπότε κανείς δεν μπόρεσε να πάει και να εκτιμήσει την κατάσταση του σπιτιού που η Rayko έχει μετατρέψει σε αριστούργημα, αλλά ακόμη και οι περιορισμένες ειδήσεις που διέρρευσαν είναι καταστροφικές.

«Το τελευταίο πράγμα που γνωρίζουμε είναι ότι οι γείτονες είπαν ότι ο πρώτος όροφος του σπιτιού τους πλημμύρισε, πράγμα που σημαίνει ότι το σπίτι της Rayko θα είναι βυθισμένο μέχρι την οροφή» δήλωσε ο Simon Khramtsov, καλλιτέχνης και σχεδιαστής από τη Χερσώνα, ο οποίος συνεργάζεται με το ίδρυμα που διατήρησε το έργο της Rayko. «Αν κάτι επιβιώσει, θα είναι θαύμα».

H Polina Rayko / Photo: Instagram

Δείτε το ποστ με τις εικόνες από το σπίτι της Rayko

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Anonymous Works (@anonymousworksinc)

Μια σημαντική απώλεια θα χαθεί κάτω από το νερό

Αν καταρρεύσει περισσότερο το φράγμα και τα νερά ανέβουν περισσότερο, το σπίτι μπορεί ακόμη και να παρασυρθεί εντελώς. Αλλά η παραδοσιακή δομή του σημαίνει ότι ακόμη και λίγες μέρες κάτω από το νερό είναι πιθανό να έχουν προκαλέσει εκτεταμένες, ανεπανόρθωτες ζημιές.

«Το πιθανότερο είναι ότι θα το χάσουμε, επειδή το σπίτι ήταν φτιαγμένο από σαμάνα [ένα άκαυστο μείγμα πηλού, άχυρου και άμμου] καλυμμένο με πυριτικά τούβλα» δήλωσε η Oksana Semenik, ιστορικός τέχνης και δημοσιογράφος που διαχειρίζεται τον λογαριασμό Ukrainian Art History στο Twitter.

«Το κύριο και το μοναδικό έργο τέχνης της ήταν αυτό το σπίτι. Χάσαμε την κληρονομιά της και τη φυσική της παρουσία».

Η Rayko ήταν μέρος μιας σημαντικής παράδοσης της ναΐφ ή λαϊκής τέχνης στην Ουκρανία που ενέπνευσε πολλούς συγχρόνους της.

Ίσως η πιο διάσημη από τους προκατόχους της Πολίνας σε αυτή την παράδοση, η ζωγράφος Μαρία Πριματσένκο, υπήρξε επίσης στόχος σε αυτόν τον πόλεμο. Μια επίθεση στη γενέτειρά της Ivankiv έβαλε φωτιά σε ένα μουσείο που φιλοξενούσε πολλά από τα έργα της, μερικά χάθηκαν και οι ντόπιοι διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να σώσουν μόλις 25 από αυτά.

«Η εισβολή που εξαπέλυσε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν αποσκοπεί απλώς στην προσάρτηση ουκρανικών εδαφών, αλλά στην εξάλειψη του ουκρανικού πολιτισμού, της ιστορίας και της κληρονομιάς. Τα μνημεία και οι θησαυροί τέχνης αποτελούν συχνά στόχους» λέει η Semerik.

Δείτε το βίντεο με την τέχνη της Rayko

Απώλειες; Υλικές και ανθρώπινες

Η καταστροφή του αριστουργήματος της Rayko έρχεται να προστεθεί σε μια άλλη, ανθρώπινη απώλεια. Ο Ουκρανός καλλιτέχνης Viacheslav Mashnytskyi, ένας από τους πρώτους που ανακάλυψε τη Rayko, αγνοείται από πέρυσι.

Όταν τα ρωσικά στρατεύματα εκδιώχθηκαν από την περιοχή το περασμένο φθινόπωρο, οι φίλοι του βρήκαν κηλίδες αίματος στο σπίτι του, τα έπιπλά του αναποδογυρισμένα, αλλά κανένα ίχνος του ίδιου του καλλιτέχνη. «Η τύχη του είναι ακόμη άγνωστη. Ήταν μια σημαντική προσωπικότητα για την ουκρανική τέχνη και ειδικά για τη Χερσώνα», δήλωσε η Semenik.

Η Rayko άρχισε να ζωγραφίζει ως έναν τρόπο να επεξεργάζεται τη θλίψη της αφού υπέστη ένα κύμα τραγωδιών, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας του συζύγου της και του θανάτου της μοναχοκόρης της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο γιος της έγινε τοξικομανής, την κακοποιούσε και τελικά συνελήφθη.

Δεν είχε καμία εκπαίδευση και κανέναν ειδικό εξοπλισμό, ξεκινώντας με μπογιές και πινέλα από ένα τοπικό κατάστημα σιδηρικών. Ζωγράφισε μόνο για έξι χρόνια. Αλλά η κληρονομιά της εξαπλώθηκε σε όλη την περιοχή, από τις τοιχογραφίες σε ένα σούπερ μάρκετ της Χερσώνας που εμπνεύστηκαν από το έργο της, μέχρι τα «προσκυνήματα» που έκαναν νέοι καλλιτέχνες από το Κίεβο και άλλες πόλεις για να επισκεφθούν το σπίτι της.

Για την Ουκρανή σεφ Olia Hercules, η οποία κατάγεται επίσης από την περιοχή της Χερσώνας, η τέχνη της Rayko προσέφερε ένα μονοπάτι μέσα από το δικό της τραύμα μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην πατρίδα της.

Την καθήλωσε ένα ντοκιμαντέρ για την καλλιτέχνιδα και η περιγραφή της για την απελευθέρωση που βρήκε στη ζωγραφική, την αίσθηση που της έδινε ότι «πετούσα στον ουρανό… σαν να πετούσα».

«Με ενέπνευσε η ιστορία της, τι της συνέβη, πώς το αντιμετώπισε», δήλωσε η Hercules. «Αυτός είναι ένας καταπληκτικός τρόπος για να επεξεργαστείς τη θλίψη, έτσι άρχισα να ζωγραφίζω την πόρτα της κουζίνας μου, δεν είναι τίποτα τέλειο, τίποτα πολύ καλλιτεχνικά τέλειο, αλλά με βοήθησε πραγματικά».

«Εκείνη την εποχή άκουγα τις πολύ βαριές ειδήσεις από τη Χερσώνα, αλλά η ζωγραφική με διευκόλυνε να μείνω ενημερωμένη και να έχω αυτή την απασχόληση. Με βοήθησε πολύ με την ψυχολογική μου κατάσταση».

Σε μια ανάρτηση που μοιράστηκε εικόνες από την τέχνη της Rayko στο Instagram: «Δεν μπορώ να σταματήσω να κλαίω. Θλίβομαι σήμερα και καθημερινά για κάθε άνθρωπο, ζώο, πουλί, φυτό, έντομο, αλλά και τέχνη που καταστρέφεται στην περιοχή μου. Μια μη αναστρέψιμη, οδυνηρή απώλεια για όλους μας.

»Παρακαλώ να θυμάστε την ίδια και το όμορφο σπίτι της γεμάτο μοναδική τέχνη, που τώρα βρίσκεται κάτω από το θολό νερό της καταστροφικής πλημμύρας».

*Με στοιχεία από theguardian.com