Πέθανε το «κορίτσι από την Ιπανέμα», η Άστρουντ Ζιλμπέρτο – Το μυστήριο πίσω από το τραγούδι

Το τραγούδι γράφτηκε από τον Antônio Carlos Jobim και τον Vinicius de Moraes το 1962, με τον Jobim πίσω από τη μουσική και τον Moraes να επινοεί με νοσταλγία τους στίχους. Αλλά αυτοί οι στίχοι δεν ήταν αποτέλεσμα έντονης φαντασίας – το κορίτσι από την Ιπανέμα υπήρξε πραγματικά.

Η γυναίκα που το τραγούδησε, η Άστρουντ Ζιλμπέρτο, πέθανε σε ηλικία 83 ετών.

Ο γιος της Ζιλμπέρτο, Μαρσέλο, επιβεβαίωσε στον The Independent ότι πέθανε στις 5 Ιουνίου. Η αιτία του θανάτου της δεν έγινε γνωστή.

Η Ζιλμπέρτο γεννήθηκε στην Μπαΐα της Βραζιλίας, από Βραζιλιάνα μητέρα κα Γερμανό πατέρα. Μεγάλωσε στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Ο πατέρας της ήταν καθηγητής ξένων γλωσσών και η ίδια μιλούσε άπταιστα πολλές γλώσσες. Παντρεύτηκε τον João Gilberto το 1959 και απέκτησε έναν γιο, τον João Marcelo Gilberto, ο οποίος αργότερα έγινε μέλος της μπάντας της. Η Astrud και ο João χώρισαν στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Έχει έναν άλλο γιο από δεύτερο γάμο, τον Gregory Lasorsa, ο οποίος έπαιζε επίσης με τη μητέρα του. Αργότερα ξεκίνησε μια σχέση με τον μουσικό συνεργάτη του συζύγου της, τον Αμερικανό τζαζ σαξοφωνιστή Stan Getz. Μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1963, κατοικώντας στις Η.Π.Α. από εκείνη τη στιγμή.

Photo: Wikimedia Commons

Ένα από τα μεγαλύτερα σουξέ της μουσικής βιομηχανίας

Το «The Girl from Ipanema» είναι ένα βραζιλιάνικο τραγούδι τζαζ bossa nova που γράφτηκε το 1962 από τον Jobim και τον Moraes. Η πρώτη ηχογράφηση έγινε το 1962 από τον Pery Ribeiro, αλλά έγινε παγκόσμια επιτυχία μόλις το 1964 με μια εκδοχή που ηχογραφήθηκε από την Astrud Gilberto και τον Stan Getz, ενώ το 1965 κέρδισε το Grammy για το δίσκο της χρονιάς.

Είναι το δεύτερο τραγούδι με τις περισσότερες διασκευές στην ποπ – χάνοντας μόνο το «Yesterday» των Beatles – με εκδοχές που έχουν ηχογραφηθεί από ονόματα όπως η Amy Winehouse και η Ella Fitzgerald.

Ο Jobim και ο Moraes δημιουργούσαν ήδη επιτυχημένη μουσική στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ωστόσο ήταν αυτό το τραγούδι που απογείωσε την παρουσία τους και τους έκανε παγκοσμίως γνωστούς καλλιτέχνες.

Photo: YouTube

Όταν ήρθε η έμπνευση

Η έμπνευση για το τραγούδι ήρθε ενώ οι δύο τραγουδοποιοί κάθονταν σε ένα καφέ-μπαρ με το όνομα Veloso στην Ipanema στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Κάθε μέρα έβλεπαν μια όμορφη νεαρή κοπέλα να περνάει από δίπλα τους ενώ έκαναν τα ψώνια τους ή πήγαιναν στην παραλία. Οι δύο άντρες μαγεύτηκαν από την ομορφιά της και χρησιμοποίησαν το φλερτ τους με αυτό το κορίτσι ως πηγή έμπνευσης για το νέο τους τραγούδι. Το τραγούδι γράφτηκε αρχικά για μια μουσική κωμωδία που έγραψε ο Moraes και είχε το όνομα «Menina due Passa» ή «Το κορίτσι που περνάει». Αργότερα ξαναγράφτηκε στην έκδοση που είναι γνωστή σήμερα.

Ο πρώτος στίχος του τραγουδιού είναι ο εξής:

«Ψηλή και μαυρισμένη και νέα και όμορφη

Το κορίτσι από την Ιπανέμα περπατάει και

Όταν περνάει, ο καθένας λέει «αχ»».

Ακούστε το 

Ποια ήταν;

Ποιο ήταν λοιπόν το κορίτσι που ενέπνευσε τόσο όμορφους στίχους; Ήταν η Heloísa Eneida Menezes Paes Pinto, που ήταν μόλις 17 ετών εκείνη την εποχή. Ζούσε στην Ιπανέμα και έβγαινε για ψώνια ή στην παραλία, συχνά συνοδευόμενη από τα λυκοσφυρίγματα των ντόπιων.

Ο Moraes έγραψε αργότερα ένα βιβλίο με τίτλο Revealed: The Real Girl from Ipanema – όπου περιγράφει την Pinheiro και την επίδραση που είχε ακούσια σε αυτόν και τον Jobim.

Λέει ότι είναι το απόλυτο πρότυπο ενός κοριτσιού της Καριόκα, «το χρυσό κορίτσι, αναμεμειγμένο με λουλούδι και γοργόνα, γεμάτο φως και χάρη, αλλά το όραμά της είναι επίσης θλιβερό, επειδή κουβαλάει μαζί της, στο δρόμο προς τη θάλασσα, την αίσθηση του τι περνάει, της ομορφιάς που δεν είναι μόνο δική μας – είναι ένα δώρο της ζωής στην όμορφη και μελαγχολική και σταθερή ροή της».

Το τραγούδι αυτό εκτόξευσε την Pinheiro στο προσκήνιο, όπου έγινε ένα επιτυχημένο μοντέλο, μεταξύ άλλων ως μοντέλο του Playboy Playmate το 1987 και ξανά το 2003 σε ηλικία 58 ετών. Το «The Girl from Ipanema» χρησιμοποιήθηκε επίσης κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016 στο Ρίο, με αποτέλεσμα το τραγούδι να ακούγεται στο Spotify 40.000 φορές την ημέρα βλέποντάς το να μπαίνει και πάλι στα charts του Billboard στις ΗΠΑ.

Photo: YouTube